ก่อเกียรติ ทองผุด นายช่างศิลปกรรม ผู้ออกแบบพระเมรุมาศ ร.9

ก่อเกียรติ ทองผุด นายช่างศิลปกรรม ผู้ออกแบบพระเมรุมาศพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในหลวงรัชกาลที่ 9 อันเป็นงานศิลปกรรมไทยที่ยิ่งใหญ่ งดงาม สมพระเกียรติและตรงตามโบราณราชประเพณี และหลังจากงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพฯ ในหลวงรัชกาลที่ 9แล้ว 
    ในฐานะผู้ออกแบบพระเมรุมาศ ก่อเกียรติ ได้เปิดเผยเรื่องราวแนวคิดการออกแบบพระเมรุมาศ เบื้องหลังความร่วมแรงร่วมใจการเตรียมงานเกือบหนึ่งปีเต็ม   และการเปิดเผยตัวตนผู้ร่างแบบพระเมรุมาศ ผ่านหนังสือ "เมรุมาศสวรรคาลัย"  ซึ่งสำนักพิมพ์บ้านพระอาทิตย์ จัดแนะนำหนังสือในงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติที่ผ่านมา ณ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์  โดยเชิญผู้ออกแบบพระเมรุมาศมาร่วมพูดคุย ท่ามกลางนักอ่านและผู้สั่งจองหนังสือ"เมรุมาศสวรรคาลัย" รวมถึงคนไทยที่ยังคิดถึงในหลวง รัชกาลที่ 9 สนใจฟังคึกคัก

 

                                         พระเมรุมาศ ร.9 สถาปัตยกรรมที่ยิ่งใหญ่ งดงาม 
  

      ก่อเกียรติ กล่าวว่า     หนังสือเล่มนี้เป็นการบันทึกเรื่องราวพระเมรุมาศในหลวง รัชกาลที่ 9  บอกเล่าแนวทางวิธีการทำและการออกแบบพระเมรุมาศ   ตลอดจนวิชาความรู้ศิลปวิทยา  ซึ่งได้รับการถ่ายทอดผ่านตำราและสอนสั่งจากอาจารย์อาวุธ เงินชูกลิ่น ศิลปินแห่งชาติ บรมครูด้านสถาปัตยกรรมไทย ซึ่งได้สอนและถ่ายทอดให้ 
     รวมทั้งยังนำเสนอคติความเชื่อในการสร้างพระเมรุมาศสำหรับพระมหากษัตริย์ ทั้งแนวคิดหลักก่อนออกแบบ พระเมรุมาศทรงบุษบก ยอดปราสาท 9 ยอดพิเศษ เอกลักษณ์เฉพาะพระองค์ โจทย์ของการร่างแบบ จากเขาพระสุเมรุสู่สวรรคาลัย  ลักษณะพิเศษพระเมรุมาศในรัชกาลที่ 9 ซึ่งใช้ขาว เทา ทอง เป็นสีหลักในการออกแบบ ความอ่อนช้อยของลวดลาย อันเน้นเรียบง่ายสมจริง โครงการในพระราชดำริ  อีกทั้งกระบวนการงานสร้างพระเมรุมาศซึ่งต้องทำงานร่วมกับหลายฝ่าย มีการกำหนดรูปแบบด้านสถาปัตยกรรมและวิศวกรรม การร่างแบบและการขยายแบบ ตลอดจนอุปสรรคการก่อสร้าง

 

                                  หนังสือ"เมรุมาศสวรรคาลัย" ถ่ายทอดวิธีคิดและการสร้างพระเมรุมาศ ร.9

    พระเมรุมาศที่วิจิตรงดงาม ตระการตาที่สุดทั้งในแง่สถาปัตยกรรม ศิลปกรรม วิจิตรศิลป์  ก่อเกียรติ กล่าวว่า มาจาก "การคิดนอกครู"    ซึ่งยอดพระเมรุมาศครูสมัยก่อนออกแบบ 1:2  แต่ในแบบร่างพระเมรุมาศ รัชกาลที่ 9 ที่ตนเองเขียนแบบในสัดส่วน 1 : 2.5 เป็นการเขียนรูปทรงให้สวยงาม มาจากประสบการณ์และความมั่นใจในหลักวิชาสถาปัตยกรรม เอกลักษณ์พระเมรุมาศที่เป็นทรงจอมแห การจัดวางรูปทรง ที่สอดคล้องและเกิดจังหวะ สัดส่วนวางอย่างมีพลวัตร   มีความสัมพันธ์เชิงคณิตศาสตร์  แต่สร้างสุนทรีย์ศาสตร์ได้ในเวลาเดียวกันด้วย  ความงาม นอกจากสมพระเกียรติแล้ว ผู้ได้ชื่นชมพระเมรุมาศรู้สึกอิ่มเอมใจ 
    " ในการทำงานการออกแบบพระเมรุมาศให้ยิ่งใหญ่ งดงาม  ได้เชิญคนเก่งมีความเป็นเลิศเรื่องต่างๆ มาร่วมงานครั้งนี้เพื่อถวายเกียรติให้กับพระองค์ ราวบันไดนาค อาจารย์สุดสาคร ชายเสม ออกแบบและควบคุมการปั้น สีที่ตกแต่ง ส่วนสัตว์หิมพานต์ประดับสระอโนดาตสวยงามดึงทีมเพาะช่างและช่างปั้นเพชรบุรีรับหน้าที่ มีคนรุ่นใหม่มารับส่งองค์ความรู้ต่อ ไปงานพระเมรุมาศ ร.9 จึงเปิดพื้นที่ให้สร้างสรรค์กันอย่างสุดฝีมือ  แล้วยังมีจิตอาสาช่วยเติมพระเมรุมาศให้สมบูรณ์แบบด้วย  " หัวเรือสำคัญออกแบบพระเมรุมาศ กล่าวอยากถ่อมตัว

                                       ความร่วมแรงร่วมใจของทุกฝ่ายในการสร้างพระเมรุมาศ 

 

     ถึงจะเป็น"การคิดนอกครู" แต่ภาพรวมของพระเมรุมาศ ก็ยังคงเป็นการสืบสานวิชาด้านสถาปัตยกรรมและพุทธศิลป์สถาปัตยกรรมซึ่งถือเป็นเรื่องสำคัญมาก 

    " พุทธศิลป์สถาปัตยกรรม ลวดลายโบราณต่างๆ กำลังหายไป เพราะขาดการสืบทอด และครูบางคนหวงวิชา   ตนขอเป็นส่วนหนึ่งทำให้เกิดการสืบงานงานศิลป์ไทยไม่ให้ขาดตอน"

    สำหรับหนังสือเล่มนี้ ก่อเกียรติกล่าวว่า   งานสถาปัตยกรรมถ้ามีคนทำงานมากๆ จะเกิดความหลากหลายของงาน มีการแข่งขัน เกิดองค์ความรู้ใหม่ คิดใหม่  ตนจะไม่เก็บวิชาความรู้ไว้คนเดียวอย่างแน่นอน  หนังสือเล่มนี้ได้ถ่ายทอดในแง่ความรู้และประสบการณ์ ถ่ายทอดชีวิตของนายช่างศิลปกรรม เพื่อส่งแรงบันดาลใจให้แก่นายช่าง นักออกแบบ สถาปนิก รุ่นใหม่ 

                                             การร่างแบบและขยายแบบพระเมรุมาศหัวใจสำคัญ

 

    " เมรุมาศสวรรคาลัยเล่มนี้มีความแตกต่างจากหนังสือพระเมรุมาศที่วางจำหน่ายทั่วไป  เพราะนอกจากคติความเชื่อ ผมได้ถ่ายทอดความยากในการสร้างพระเมรุมาศ  สรุปที่สุดของศิลปกรรมประกอบพระเมรุมาศ มีหลายสิ่งที่เป็นครั้งแรกในงานพระเมรุมาศ  สำหรับพระมหากษัตริย์  รวมถึงการส่งต่อองค์ความรู้งานครู เพราะผมเป็นลูกศิษย์ผู้รับช่วงงานจากอาจารย์อาวุธ มีร่องรอยวิธีคิดของครู ก่อนค้นพบตัวเอง มีตัวตนจิตวิญญาณแสดงออกผ่านงานสถาปัตยกรรมพระเมรุมาศ รัชกาลที่ 9 เรื่องราวในหนังสือผมบันทึกไว้ระหว่างออกแบบพระเมรุมาศและเมื่อแบบก่อสร้างแล้วเสร็จ แม้จะจบงานพระเมรุมาศ ผมทำหน้าที่เพื่อส่งเสด็จสู่สวรรคาลัยสำเร็จ  แต่งานสถาปัตยกรรมที่ยิ่งใหญ่ทั้งเชิงเนื้อหา รูปแบบงาน  องค์ความรู้พระเมรุมาศตรงนี้หรือความสวยงามในอดีตที่ทำไว้ต้องส่งต่อสู่คนรุ่นต่อๆ ไป " ก่อเกียรติ เผยถึงความฝันอันสูงสุดของชีวิต

นายช่างศิลปกรรม ผู้ออกแบบพระเมรุมาศ แจกลายเซ็นต์ให้ผู้ซื้อหนังสือ