
ไชยันต์ ไชยพร
ก่อนจะเกิดรัฐธรรมนูฉบับที่ 4 หรือรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พ.ศ. 2490 เรามีรัฐธรรมนูญฉบับที่ 2 คือฉบับ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 และฉบับที่ 3 คือฉบับ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2489 ผู้เขียนได้ชี้ให้เห็นแล้วว่า รัฐธรรมนูญฉบับที่ 2 ที่ใช้อยู่ระหว่าง พ.ศ. 2475-2489 เป็นรัฐธรรมนูญที่นำไปสู่ระบอบคณาธิปไตยสืบทอดอำนาจโดยคณะราษฎร สาเหตุสำคัญที่ทำให้รัฐธรรมนูญฉบับนี้เป็นรัฐธรรมนูญคณาธิปไตยสืบทอดอำนาจโดยคณะราษฎร ได้แก่
1. การเปิดให้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 มีสิทธิ์รับรองคณะรัฐมนตรีร่วมกับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 1
2. สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 มีจำนวนเท่ากับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 1 ที่มาจากการเลือกตั้ง
3. สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 มาจากการแต่งตั้งโดยคณะรัฐมนตรี และมีวาระอยู่ยาวตราบที่ยังบังคับใช้บทเฉพาะกาลอยู่
4. สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 ชุดแรกที่แต่งตั้งขึ้นในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2476 มาจากการแต่งตั้งโดยคณะรัฐมนตรี คณะที่ 4 ที่มาจากการทำรัฐประหาร
5. คณะรัฐมนตรี คณะที่ 4 ที่มาจากการทำรัฐประหาร แต่งตั้งตัวเองและพวกพ้องซึ่งส่วนเป็นสมาชิกคณะราษฎรให้เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2
6. สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 รับรองตัวเองให้เป็นคณะรัฐมนตรี
จาก 1-5 บรรดาสมาชิกคณะราษฎรต่างแต่งตั้งตัวเองกลับไปกลับมาหมุนเวียนกันเป็นคณะรัฐมนตรี และสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 เป็นระยะเวลาถึง 13 ปี จนมีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ นั่นคือ ฉบับที่ 3 เมื่อวันที่ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2489
รัฐธรรมนูญฉบับที่ 3 นี้ แม้จะยกเลิกสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 และให้มีสมาชิกพฤฒสภาขึ้นแทน แต่ก็ยังกำหนดให้สมาชิกพฤฒสภามีสิทธิ์ในการรับรองคณะรัฐมนตรีร่วมกับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่มาจากการเลือกตั้ง และแม้ว่าจะกำหนดให้สมาชิกพฤฒสภามาจากการเลือกตั้งของประชาชน แต่รัฐธรรมนูญฉบับที่ 3 นี้ได้กำหนดไว้ว่า ในช่วงแรกให้สมาชิกพฤฒสภามาจากการเลือกของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
จากสมาชิกพฤฒสภาที่สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรได้เลือกขึ้นมาเป็นจำนวน 80 คน พบว่า เคยเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 เป็นจำนวน 47 คน และเป็นสมาชิกคณะราษฎร 53 ถคน (ในตอนที่แล้ว ผู้เขียนให้ตัวเลขไว้ 45 และ 51 คน เพราะตกหล่นพันโท ก้าน จำนงภูมิเวท ที่เป็นสมาชิกคณะราษฎรและได้รับแต่งตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 ด้วย โดยในขณะที่เป็นสมาชิกคณะราษฎรและได้รับแต่งตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 นั้น ใช้นามว่า ขุนจำนงภูมิเวท และผู้เขียนได้ตกหล่นอีกท่านหนึ่งคือ พ.ร.ต. พระยาศรยุทธเสนี (กระแส ประวาหะนาวิน) ร.น. ซึ่งท่านก็เป็นสมาชิกคณะราษฎรด้วยและได้รับแต่งตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 ด้วยเช่นกัน)
หมายความว่า กว่าครึ่ง (47/80 คน) ของสมาชิกพฤฒสภาสืบต่อมาจากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 และกว่าครึ่ง (53/80) ของสมาชิกพฤฒสภาเป็นสมาชิกคณะราษฎร นั่นคือ มีสมาชิกสภาพฤฒสภาที่เป็นสมาชิกคณะราษฎรเสีย 66.25% ภายใต้รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2489
และเมื่อเทียบกับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 ที่ตั้งขึ้นครั้งแรกเมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2476 จำนวน 78 คน พบว่าเป็นสมาชิกคณะราษฎรเสีย 46 คน นั่นคือ มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 ที่เป็นสมาชิกคณะราษฎร 58.9 % ภายใต้รัฐธรรมนูญ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475
จะเห็นได้ว่า สัดส่วนของสมาชิกคณะราษฎรในสมาชิกพฤตสภากลับเพิ่มมากขึ้นกว่าสมาชิกคณะราษฎรในสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 ที่ตั้งขึ้นครั้งแรก
ส่วนสมาชิกพฤฒสภาที่เหลือที่ไม่เคยเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 และไม่ได้เป็นสมาชิกคณะราษฎรมี 31 คน ได้แก่ นายแก้ว สิงหะคเชนทร์, พลเรือตรี กระแส ประวาหะนาวิน สรยุทธเสนี, นายเขียน กาญจพันธุ์, นายจิตตะเสน ปัญจะ, พันโท เจือ สฤษฎิ์ราชโยธิน, นายจินดา พันธุมจินดา, นายจำลอง ดาวเรือง, นายช่วย สุคนธมัต, นายไต๋ ปาณิกบุตร, นายถวิล อุดล, นายทองม้วน สถิรบุตร, นายทัน พรหมิทธิกุล, นายเธียรไท อภิชาตบุตร์, พระยานลราชสุวัจน์ (ทองดี นลนาชสุวัจน์), พระนิติการณ์ประสม (สงวน ชัยเฉนียน), นายปราโมทย์ พึ่งสุนทร, นายปพาฬ บุญ-หลง, หลวงประสิทธิ์นรกรรม (นายเจี่ยน หงสประภาส), นายประทุม รมยานนท์, นายผูก ปาลธรรมี, พันตำรวจเอก พระพิจารณ์พลกิจ, นายพึ่ง ศรีจันทร์, นายมิ่ง เลาห์เรณู, ร้อยโท วิริยะ วิริยะเหิรหาว, พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรรณไวทยากร, นายสนิท เจริญรัฐ, นายสุกิจ นิมมานเหมินท์, นายไสว อินทรประชา, พันโท พระอภัยพลรบ (ชลอ อินทรัมพรรย์), หลวงอรรถกัลยาณวินิจ (เอื้อน ยุกตะนันทน์), นายอรุณ แสงสว่างวัฒนะ
ในตอนที่แล้ว ได้กล่าวถึงประวัติของคุณพึ่ง ศรีจันทร์ พบว่า คุณพึ่งเคยเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 1 จังหวัดอุตรดิตถ์ จากการเลือกตั้ง พ.ศ. 2480 และการเลือกตั้งวันที่ 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2481 “เป็นเสรีไทย รับผิดชอบ ‘หน่วยสุโขทัย-อุตรดิตถ์’ เขตงาน 4 จังหวัด คือ พิษณุโลก อุตรดิตถ์ สุโขทัย และตาก มีฉายาที่เรียกขานว่า ‘นายพลผึ้ง’ ช่วยทำงานต่อต้านญี่ปุ่นและร่วมมือกับสัมพันธมิตรจนกระทั่งสงครามโลกครั้งที่ 2 สิ้นสุดลง เป็นสมาชิกสภาฯ ฝ่ายตรงข้ามรัฐบาลที่ลงมติไม่ผ่านร่างกฎหมายเกี่ยวกับพระราชกำหนดสองฉบับ ทำให้หลวงพิบูลสงครามต้องลาออกจากนายกรัฐมนตรีในปี 2487”
พูดง่ายๆก็คือ คุณพึ่ง เป็น ส.ส. ที่มาจากการเลือกตั้ง และเคยเป็นเสรีไทย และอยู่ฝ่ายตรงข้ามกับ จอมพล ป. พิบูลสงคราม และก็น่าจะอยู่ในฝ่ายนายปรีดี พนมยงค์
ต่อไปจะได้กล่าวถึงสมาชิกพฤฒสภาที่เหลือ โดยเริ่มจากคุณแก้ว สิงหะคเชนทร์
คุณแก้วเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 1 จังหวัดพิจิตร ได้รับเลือกตั้งมาในวันที่ 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2481 และเป็น ส.ส. จนถึงวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2488 เนื่องจากมีการขยายอายุสมาชิกสภาผู้แทนราฎรรวม 2 ครั้งเนื่องจากอยู่ในระหว่างสงคราม ในปี พ.ศ. 2488 ได้เป็นเลขานุการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการภายใต้รัฐบาลนายทวี บุณยเกตุ และในปีเดียวกันนั้น มีการเปลี่ยนรัฐบาลโดยมี ม.ร.ว. เสนีย์ ปราโมชเป็นนายกรัฐมนตรี คุณแก้วก็ยังได้เป็นเลขานุการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ และได้รับเลือกเป็นสมาชิกพฤฒสภาในวันที่ 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2489
คุณแก้วเรียนฝึกหัดครูมัธยมที่สามัคยาจารย์ โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ต่อมาเมื่อรับราชการได้ประมาณ 1 ปีเศษ ได้รับทุนการศึกษาเพิ่มเติมที่คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แต่เนื่องจากในขณะนั้นหลักสูตรยังไม่ถึงระดับปริญญาตรี จึงได้รับประกาศนียบัตร ป.ม. ขณะศึกษาที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ทำหน้าที่บรรณาธิการหนังสือมหาวิทยาลัยด้วย เมื่อกลับมารับราชการ ตำแหน่งสุดท้ายก่อนจะเป็น ส.ส. คือ ตำแหน่งธรรมการจังหวัดลำพูน (ระหว่างมีนาคม พ.ศ. 2479-2481) [1]
ในตอนต่อไปจะได้กล่าวถึงประวัติของคุณเขียน กาญจพันธุ์
[1] หนังสืออนุสรณ์เนื่องในงานพระราชทานเพลิงศพ นายแก้ว สิงหะคเชนทร์ ท.ม., ต.ช.
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
กาสิโน | ห้องข่าวไทยโพสต์
ห้องข่าวไทยโพสต์ : วันอังคารที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2568
ซักฟอก สั่งลา!! | ห้องข่าวไทยโพสต์
ห้องข่าวไทยโพสต์ : วันจันทร์ที่ 17 กุมภาพันธ์ 2568
'วิสุทธิ์' เชื่อฝ่ายค้านขออภิปรายไม่ไว้วางใจ 5 วัน ไม่มีเรื่องใหม่ ก็เอามาจากกระทู้ถามสด
นายวิสุทธิ์ ไชณยรุณ สส.บัญชีรายชื่อ พรรคเพื่อไทย ในฐานะประธานคณะกรรมการประสานงานพรรคร่วมรัฐบาล (วิปรัฐบาล) ให้สัมภาษณ์ถึงกรณีฝ่ายค้านจะยื่นญัตติอภิปรายไม่ไว้วางใจ โดยตั้งประเด็นไว้ 20 ประเด็นว่า ไม่น่าจะมีปัญหา
ความเป็นมาของรัฐธรรมนูญฉบับที่ 4 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2490 (ตอนที่ 48)
ก่อนจะเกิดรัฐธรรมนูญฉบับที่ 4 หรือรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พ.ศ. 2490 เรามีรัฐธรรมนูญฉบับที่ 2 คือฉบับ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 และฉบับที่ 3 คือฉบับ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2489 ผู้เขียนได้ชี้ให้เห็นแล้วว่า รัฐธรรมนูญฉบับที่ 2
ดีลลับทักษิณ ยังอยู่หรือจบแล้ว? แนะล็อกเป้า นายกฯคนเดียว
หลังการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค(กฟภ.) ทำการตัดการจ่ายไฟไปที่เมียนมา เมื่อวันพุธที่ 5 ก.พ.ที่ผ่านมา ตามมติสภาความมั่นคงชาติ(สมช.) เพื่อสกัดการดำเนินธุรกิจของขบวนการอาชญากรรมข้ามชาติ
‘จตุพร’ อ่านเกม ดีลลับหมดอายุ เม.ย.ปิดฉาก ‘ทักษิณ’ I อิสรภาพแห่งความคิด กับ..สำราญ รอดเพชร
‘จตุพร’ อ่านเกม ดีลลับหมดอายุ เม.ย.ปิดฉาก ‘ทักษิณ’ อิสรภาพแห่งความคิด กับ..สำราญ รอดเพชร : วันเสาร์ที่ 15 กุมภาพันธ์ 2568