มีคำถามมากมายเกี่ยวกับแผนการรับมอบวัคซีน  AstraZeneca ที่กำลังเป็นประเด็นอยู่ขณะนี้ ว่าจะส่งมอบเมื่อไหร่ เท่าไหร่ และอย่างไร

            วันก่อนผมคุยผ่าน Suthichai Live กับคุณหมออุดม  คชินทร หนึ่งในที่ปรึกษาของ ศบค.เพื่อขอความกระจ่าง

            ท่านเล่าให้ฟังในฐานะ “คนคลุกวงใน” ของเรื่องการผลิต AstraZeneca ของ Siam Bioscience ว่า

            “เราต้องการให้คนไทยทุกคนได้ฉีดวัคซีน...ตามความสมัครใจ...อย่างน้อยต้องได้ 70% เพื่อให้เกิดภูมิคุ้มกันหมู่  เพราะนี่คือวิธีที่จะควบคุมโรคได้จริงๆ

            “ถ้าเป็นไปตามแผน เราจะมีวัคซีนมาประมาณ 100  ล้านโดส โดยเป็น AstraZeneca ประมาณ 63 ล้านโดส และมียี่ห้ออื่นเติมเข้ามาเรื่อยๆ...”

            คุณหมออุดมเชื่อว่าถึงเดือนธันวาคมจะสามารถฉีดวัคซีนได้ 70% ของประชากร

            แต่ต้องยอมรับว่าการผลิตและการส่งมอบวัคซีนนั้นมีปัญหาทั่วโลก

            ตัวอย่างเช่น กรณีอียูกำลังจะฟ้อง AstraZeneca ที่ส่งมอบไม่ได้ตามจำนวนที่ตกลงกันไว้

            “การที่อียูฟ้อง AstraZeneca ก็กระทบเรานิดๆ นะครับ” คุณหมอบอก

            เพราะ AstraZeneca เป็นเจ้าหลักของ 27 ประเทศอียู โดยมีโรงงานอยู่ในยุโรป เช่นที่บรัสเซลส์และอิตาลี

            “อียูให้เงินสนับสนุนไปกว่า 2 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ  แต่ต้องตอบแทนด้วยการให้วัคซีนเขาในราคาต้นทุนจริงๆ...ตกลงกันว่าจะต้องส่งมอบเดือนมิถุนายนนี้ 120  ล้านโดส แต่ AstraZeneca ส่งมอบได้เพียง 30 ล้านโดสเท่านั้น”

            และเดือนกรกฎาคมจะต้องส่งมอบ 180 ล้านโดส แต่ยังไม่ยอมส่งแผนให้

            “ผมก็ไม่รู้ว่าเกิดอะไรขึ้นกับ AstraZeneca ทั้งๆ ที่โรงงานของเขา 3-4 แห่งก็ใหญ่เหมือนกัน (อยู่ที่อังกฤษ 3 โรงงาน และมีที่เบลเยียมและอิตาลี)...”

            สิ่งที่อาจกระทบไทยก็คือ มีรายงานข่าวว่าอียูบอก  AstraZeneca ว่า ถ้าเขาผลิตไม่ทันในยุโรปก็ต้องไปเอาวัคซีนของเขาที่อยู่นอกอียูมาส่งด้วย

            แต่คุณหมออุดมยืนยันว่า “เราก็มีสัญญาของเรากับ  AstraZeneca เขาก็ต้องส่งมอบเราตามสัญญา...”

            คุณหมอตอกย้ำว่า Siam Bioscience ของไทยทำได้ทุกอย่างตามกำหนด และคุณภาพได้มาตรฐาน ผลิตได้ครบถ้วนจริงๆ

            “มีการปรับแผนนิดหน่อย คือเดิมเราเดินเครื่องเดียว  ต่อมาเราต้องการ scale up เป็นสองเครื่อง ซึ่งก็ทำเรียบร้อยหมดแล้วตั้งแต่เดือนที่แล้ว”

            บริษัทแม่ AstraZeneca ที่อังกฤษอยู่ในพันธสัญญากับอียู ต้องผลิตวัคซีนในมาตรฐานสูงสุดเหมือนกัน

            เมื่อไทยต้องการยกระดับการผลิตมากขึ้นก็ขอให้เราส่งเอกสารเพิ่มเติม

            “เราต้องให้กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ของเราตรวจก่อน ท่านอธิบดีก็รายงานแล้วว่าผ่านการตรวจ 9 ล็อตแล้ว  คือ 9 ล้านโดสไม่มีปัญหา จากนั้นก็ส่งข้อมูลเหล่านี้ไปให้  AstraZeneca ที่สหราชอาณาจักร

            ตอนนี้เราอยู่ในขั้นตอนของกระบวนการนี้ คงจะใช้เวลาประมาณหนึ่งถึงสองสัปดาห์โดยเฉลี่ย...”

            คุณหมออุดมยืนยันว่า วัคซีนมีอยู่แล้ว Siam Bioscience ผลิตได้ไม่มีปัญหา และมีคุณภาพมาตรฐานครบถ้วน

            “ผมจึงเชื่อว่าวัคซีนของ AstraZeneca น่าจะมาทัน ซึ่งก็อยู่ในสัญญา..”

            เดิมนั้นข้อตกลงก็คือส่งมอบเดือนมิถุนายนอยู่แล้ว

            “แต่เราเป็นฝ่ายไปขอให้เขาส่งมาสัก 1.7 ล้านโดสก่อนเดือนมิถุนายน เขาไม่ได้รับปากเรา เขาบอกว่าจะพยายามช่วยเต็มที่ ..”

            ดังนั้นคุณหมอจึงสรุปว่า

            1.Siam Bioscience ผลิตได้ครบถ้วนจริงๆ

            2.เขา (AstraZeneca UK) ก็ไม่ได้ผิดสัญญา ขอเราใจเย็นๆ นิดนึง ผมเชื่อลึกๆ ว่าต้นเดือนมิถุนายนยังมาทัน

            ด้วยเหตุนี้ทางการจึงต้องปรับแผน เพราะเดิมวางแผนไว้ 6 ล้านโดสสำหรับเดือนมิถุนายน

            “พอปรับก็กลายเป็นประเด็น เดิมท่านนายกฯ เคยวางไว้ว่าทุกจังหวัดควรจะได้วัคซีนเท่าเทียมกัน ดูตามสัดส่วนประชากรสักส่วนหนึ่ง เช่นสัก 5-10%

            “สอง อยู่ที่ว่าจังหวัดไหนมีการระบาดมากน้อยเพียงใด

            “สาม มีกลุ่มเสี่ยงเยอะแค่ไหน เช่น คนสูงอายุและคนมีโรค 7 โรค...”

            เดิมมีแผนจะฉีดคนในกรุงเทพฯ 5 ล้านคน หรือ 70%  ของประชากร

            “แต่ต่อมาก็เกิดมีบางจังหวัดเช่นเพชรบุรีเพิ่มขึ้นมา  และมีจังหวัดรอบๆ โผล่มาอีก จึงขอปรับแผนหน่อย ...”

            คุณหมออุดมยอมรับว่า “การสื่อสารอาจจะไม่ดีนัก ทำให้เกิดความไม่เข้าใจ แต่อย่างไรก็ตามที่ขึ้นทะเบียนใน  'หมอพร้อม' ก็ยังยืนยันได้สิทธิ์เหมือนเดิม วันเดิมด้วย”

            หมออุดมเชื่อว่าพอผ่านเดือนมิถุนายนไปได้ ทุกอย่างก็น่าจะไม่ขลุกขลักเหมือนที่ผ่านมา

            หวังว่าจะเป็นเช่นนั้น...เพราะถ้าไม่เป็นเช่นนั้น สถานการณ์จะเสื่อมทรุดลงไปหนักจนเกินกว่าจะแก้ไขได้.