เมื่อมีข้อสงสัยว่าเราตรวจหาเชื้อโควิดในหมู่ประชาชนน้อยไปหรือไม่ ตัวเลขที่แถลงทุกวันเป็นเพียง “ยอดของภูเขาน้ำแข็ง” หรือไม่

            ก็มีเสียงเรียกร้องให้มีการตรวจด้วยอุปกรณ์ที่ใช้ได้ง่ายและใช้ได้กับทุกคน

            จึงเกิดแรงกดดันให้กระทรวงสาธารณสุขต้องคลายล็อกกฎเกณฑ์เพื่อให้มีการตรวจหาเชื้อโควิด-19 ที่บ้านได้ เริ่มจะเห็นผลในช่วงของการประกาศล็อกดาวน์และเคอร์ฟิว

            เพราะเมื่อผู้คนต้องการจะตรวจแต่ไม่มีที่จะตรวจ เพราะโรงพยาบาลส่วนใหญ่ไม่รับตรวจด้วยกลัวว่าหากเจอเป็นผลบวกจะต้องรับไว้รักษา

            ในขณะที่คนไข้โควิดล้นโรงพยาบาลและคนไทยทั่วไปไม่อาจจะหาที่ตรวจหาเชื้อได้ก็เกิดวิกฤติ

            ภาพของคนไปนั่งรอนอนรอ ณ จุดตรวจเชื้อต่างๆ ทำให้มีการพิจารณาเร่งด่วนเพื่อคลายกฎเดิมๆ ในสอดคล้องกับวิกฤติที่ถาโถมมาจากหลายๆ ด้านพร้อมๆ กัน

            ข่าวเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมาแจ้งว่า กองควบคุมเครื่องมือแพทย์ของกระทรวงสาธารณสุข มีมติเห็นชอบให้ Rapid Antigen Test เป็นชุดตรวจโควิดได้ที่บ้าน

            โดยเตรียมชงเรื่องนี้ถึงรองนายกฯ และรัฐมนตรีสาธารณสุข อนุทิน ชาญวีรกูล และองค์การอาหารและยา (อย.) วันนี้

            หากไฟเขียวผ่านตลอดก็จะสามารถจำหน่ายตามร้านขายยาทั่วไป

            ก่อนหน้านี้หลายองค์กรทางการแพทย์รวมถึง “ชมรมเภสัชชนบท” ได้ทำจดหมายเปิดผนึกเรียกร้องให้ อย.สนับสนุนให้ประชาชนเข้าถึงการใช้ชุดตรวจโควิดเบื้องต้น

            ชุดตรวจโควิดประเภท Rapid Test เป็นแบบตรวจหา Antigen หรือการตรวจหาเชื้อไวรัสด้วยวิธีการเก็บตัวอย่างจากทางจมูก และน้ำลาย ให้เป็นชุดตรวจหาเชื้อได้เองที่บ้าน

            การอนุมัติใช้ Rapid Test แบบตรวจหาเชื้อไวรัส เป็นชุดตรวจโควิดแบบเร่งด่วนที่จะช่วยลดความแออัดของประชาชนที่ไปรอตรวจหาเชื้อโควิดในจุดต่างๆ ในพื้นที่ กทม.ได้

            คาดว่าจะมีราคาอยู่ที่ชุดละ 300-400 บาท

            ชุดตรวจโควิดประเภท Rapid Test แบบตรวจหาเชื้อไวรัส ที่ได้รับการอนุญาตให้ผลิตหรือนำเข้าจาก อย. ได้ประกาศอยู่ในเว็บไซต์ของกองควบคุมเครื่องมือแพทย์

            ข้อมูลล่าสุดแจ้งว่า บริษัทที่ได้รับการอนุญาตให้ผลิตหรือนำเข้าจาก อย. รวม 24 บริษัท แต่ยังติดขัดกฎหมายที่ยังไม่อาจนำไปใช้กับบุคคลได้

            นพ.ธเรศ กรัษนัยรวิวงค์ อธิบดีกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ (สบส.) อธิบายถึงการใช้ชุดตรวจ Rapid Antigen Test ควบคู่กับ Home Isolation ว่า

            สัปดาห์ที่ผ่านมา สบส.ประชุมกับสมาคมโรงพยาบาลเอกชน โดยอนุญาตให้ใช้การตรวจ Rapid Antigen Test เพื่อให้ตรวจหาเชื้อได้เร็วขึ้น ตามสถานการณ์ที่เปลี่ยนไป และหากตรวจพบผู้ติดเชื้อจะมีระบบการดูแล 2 แนวทาง

            แนวทางที่ 1 หากโรงพยาบาลเอกชนมีเตียง และประเมินผู้ติดเชื้อเบื้องต้นพบว่าเป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่ควรรักษาในโรงพยาบาล เช่น อาการหนัก อายุมาก เป็นกลุ่มเสี่ยง ให้หาเตียงรองรับ

            แนวทางที่ 2 หากผู้ติดเชื้อแข็งแรงดี ไม่มีอาการ สถานพยาบาลเอกชนสามารถดำเนินมาตรการ ‘แยกกักตัวที่บ้าน’ ได้ทันที โดยได้รับความยินยอมและสมัครใจจากผู้ติดเชื้อ

            นพ.ธเรศบอกว่า ได้จัดทำร่างประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่องสถานพยาบาลอื่นซึ่งได้รับการยกเว้นไม่ต้องอยู่ในบังคับตามกฎหมายว่าด้วยสถานพยาบาล เฉพาะผู้ป่วยโรคติดต่ออันตรายตามด้วยโรคติดต่อ กรณีโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ณ ที่พำนักของผู้ป่วย (Home Isolation) เป็นการชั่วคราว

            และทำหลักเกณฑ์ค่าใช้จ่ายการแยกกักตัวที่บ้าน เพื่อช่วยให้ประชาชนได้รับการดูแลติดตามอาการอย่างรวดเร็ว ดูแลค่าใช้จ่ายไม่ให้เป็นภาระ โดยจะนำเข้าสู่ที่ประชุม ครม.ในสัปดาห์หน้านี้

            นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ พูดถึงแนวทางการใช้ชุดตรวจ Rapid Antigen Test จากการประชุม EOC กระทรวงสาธารณสุข ว่า ที่ประชุมมีข้อแนะนำในการใช้ Rapid Antigen Test ดังนี้

            ชุดตรวจที่นำมาใช้ต้องผ่านการประเมินและขึ้นทะเบียนกับ อย.แล้วเท่านั้น

            ปัจจุบันมี 24 ยี่ห้อที่อนุญาตให้ใช้ในลักษณะ Professional Use หรือใช้ในบุคลากรทางการแพทย์เท่านั้น ยังไม่สามารถนำไปตรวจได้เอง

            ใช้ในสถานพยาบาลของรัฐหรือเอกชนที่ผ่านการรับรองทางห้องปฏิบัติการเครือข่ายการตรวจ SARS-CoV-2 โดยกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์เท่านั้น

            ขณะนี้มี 300 กว่าแห่งทั่วประเทศ

            การเก็บตัวอย่างทำได้หลายแบบ เช่น การแหย่จมูก การแหย่ช่องปากถึงคอ หรือการแหย่จมูกอย่างเดียว ขึ้นอยู่กับข้อกำหนดของชุดตรวจ

            ใช้ในการคัดกรองผู้ป่วยเบื้องต้นเท่านั้น และควรได้รับการยืนยันการตรวจอีกครั้งด้วย RT-PCR

            แต่มีเสียงถามดังๆ จากแพทย์บางท่านว่า ระบบสาธารณสุขโดยเฉพาะเตียงโรงพยาบาลและบุคลากรทางการแพทย์พร้อมจะรับมือกับจำนวนคนที่พบติดเชื้อเพิ่มอย่างมากได้มากน้อยเพียงใด

            คงต้องหาคำตอบกันโดยด่วนต่อไป.