วันพฤหัสบดีที่ 8 กุมภาพันธ์ 2561 เวลา 11.00 น. ณ ห้องประชุมอาคารดำรงราชานุภาพ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร นายวีระ โรจน์พจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม(วธ) เป็นประธานการประชุมคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย ครั้งที่ 1/2561 โดยมีนายอนันต์ ชูโชติ อธิบดีกรมศิลปากร กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้เชี่ยวชาญ นักวิชาการอิสระ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าร่วมการประชุม ที่ประชุมฯ ได้รับทราบรายงานความคืบหน้าการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย กรณีทับหลังปราสาทหนองหงส์ จังหวัดบุรีรัมย์ และทับหลังปราสาทเขาโล้น จังหวัดสระแก้ว ซึ่งจัดแสดงอยู่ที่ Asian Art  Museum เมืองซานฟรานซิสโก รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา ซึ่งกรมศิลปากรได้ทำหนังสือถึงสำนักสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ (Homeland Security Investigations; HSI) สหรัฐอเมริกา ผ่านกระทรวงการต่างประเทศเพื่อขอคืนทับหลังทั้ง 2 รายการ เมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2561 

ส่วนความคืบหน้าการขอคืนโบราณวัตถุจากพิพิธภัณฑ์ศิลปะโฮโนลูลู สหรัฐอเมริกา จำนวน 17 รายการ ผลการศึกษาพบว่าเป็นโบราณวัตถุที่มีแหล่งกำเนิดในประเทศไทย จำนวน 14 รายการ กรมศิลปากรจึงได้ทำหนังสือถึงสำนักสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ สหรัฐอเมริกา ผ่านกระทรวงการต่างประเทศ ไปแล้วเมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน 2560 เพื่อเป็นข้อมูลในการขอคืนต่อไป 

สำหรับเรื่องที่นำเข้าพิจารณาในที่ประชุมฯ มี 4 เรื่อง ได้แก่ 1.ผลการพิจารณาของอนุกรรมการด้านวิชาการฯ กรณีโบราณวัตถุที่จะติดตามเพิ่มเติม จำนวน 24 รายการ แบ่งเป็นองค์ประกอบโบราณสถานของไทย จำนวน 6 รายการ และประติมากรรมกลุ่มประโคนชัยจำนวน 18 รายการ ที่ประชุมฯ เห็นชอบให้จัดส่งข้อมูลและหลักฐานเพื่อดำเนินการติดตามนำกลับสู่ประเทศไทย

โดยยืนยันได้ว่ามีแหล่งกำเนิดในประเทศไทยจริง จำนวน 23 รายการ แบ่งเป็นองค์ประกอบโบราณสถานของไทย จำนวน 5 รายการ ได้แก่ เสาติดผนัง ปราสาทพนมรุ้ง 2 รายการ ทับหลังแสดงภาพเล่าเรื่องรามายณะ ปราสาทพนมรุ้ง 1 รายการ ประติมากรรมรูปม้า ปราสาทพนมรุ้ง 1 รายการ ทับหลังแสดงรูปบุคคลเหนือแนวหงส์ ปราสาทพิมาย 1. รายการ ส่วนทับหลัง ปราสาทตาเมือนธม ได้ชะลอการจัดส่งข้อมูลเพื่อทำการศึกษาเพิ่มเติมก่อน สำหรับประติมากรรมกลุ่มประโคนชัย จำนวน 18 รายการ  เห็นชอบให้จัดส่งข้อมูลและหลักฐานทุกรายการ

2.ผลการพิจารณาของคณะอนุกรรมการด้านวิชาการฯ กรณีโบราณวัตถุก่อนประวัติศาสตร์ จำนวน 13รายการ ที่นาง Katherine Ayers-Mannix ชาวอเมริกัน ประสงค์จะส่งมอบคืนให้กับประเทศไทยยืนยันได้ว่ามีแหล่งกำเนิดในประเทศไทยจริง ที่ประชุมฯ จึงเห็นชอบให้ดำเนินการขอรับคืนตามขั้นตอนต่อไป

3.การพิจารณาเบื้องต้น กรณีโบราณวัตถุ จำนวน 69 รายการ ซึ่งสำนักสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ  สหรัฐอเมริกา ขอให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องของไทยตรวจสอบ เพื่อดำเนินการขอรับคืนต่อไปนั้น การพิจารณาจากภาพถ่ายเห็นว่าส่วนใหญ่เป็นโบราณวัตถุยุคก่อนประวัติศาสตร์ ประกอบด้วย ภาชนะดินเผา เครื่องประดับสำริด และขวานสำริด เห็นสมควรขอรับคืนกลับสู่ประเทศไทย ที่ประชุมฯ จึงมอบคณะอนุกรรมการด้านวิชาการฯ ศึกษา วิเคราะห์เพิ่มเติม และนำเข้าพิจารณาในที่ประชุมฯ ครั้งต่อไป

4.การพิจารณาเบื้องต้นกรณีโบราณวัตถุที่จัดแสดง ณ Norton Simon Museum เมืองพาซาดีน่า รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา จำนวน 10 รายการ  ซึ่งกระทรวงการต่างประเทศขอให้ตรวจสอบเพื่อดำเนินการติดตามนำกลับสู่ประเทศไทย คณะอนุกรรมการด้านวิชาการฯ จะได้ทำการศึกษา วิเคราะห์และนำเข้าพิจารณาในที่ประชุมฯ ครั้งต่อไป