วิกฤติพม่าครั้งนี้ กรุงเทพฯ อาจจะกลายเป็น “ศูนย์กลางแห่งความเคลื่อนไหว” สำหรับผู้คนที่กำลังพยายามหาทางออกที่ต้องเชื่อมโยงกับ “ตัวละคร” สำคัญๆ ทั้งหลายทั้งปวง

            เมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา ทูตพิเศษกิจการเมียนมาจากสหประชาชาติ Christine Schraner Bergener บินมาถึงกรุงเทพฯ เพื่อพบปะ ปรึกษาหาทางออกจากวิกฤติเมียนมา รวมทั้งคุณดอน ปรมัตถ์วินัย รองนายกฯ และรัฐมนตรีต่างประเทศของไทย

            แต่เธอต้องถูกกักตัว 7 วันก่อน (ไม่ใช่ 14 วันเพราะฉีดวัคซีนครบ 2 เข็มแล้ว)

            ในทวิตเตอร์ เธอบอกว่าทางทหารเมียนมาตอบคำขอของเธอที่จะพบผู้นำเหล่าทัพแล้วว่า “เราไม่พร้อม”

            แต่เธอไม่ท้อ บอกว่ามีความเชื่อมั่นว่าการพูดจาทางการทูตเท่านั้นที่จะเป็นทางออกจากวิกฤติพม่าได้

            นักการทูตอาวุโสท่านนี้คุ้นเคยกับกรุงเทพฯ พอสมควร เพราะเคยเป็นเอกอัครราชทูตสวิตเซอร์แลนด์ประจำไทยมาก่อน

            เธอมีลักษณะเป็นนักการทูตสไตล์ยุโรป คือขึงขัง ตึงตัง

            พอเจอกับนายทหารระดับเบอร์สองของการรัฐประหารเมียนมาอย่างพลเอกโซ วิน ที่พูดแทนพลเอกอาวุโสมิน อ่อง หล่าย ในหลายๆ เรื่องก็กลายเป็น “ดรามา” ที่กล่าวขวัญกันไปทั่ว

            หลังรัฐประหารที่เมียนมาวันที่ 1 กุมภาพันธ์ไม่กี่วัน คุณคริสตินก็โทรศัพท์ไปคุยกับนายพลโซ วิน

            พอจะจินตนาการได้ว่าทั้งสองคนยืนอยู่คนละข้างโดยสิ้นเชิง

            ฝ่ายทูตพิเศษสหประชาชาติก็คงจะใช้ภาษาขึงขัง ทำนองบอกกล่าวกับนายพลนักปฏิวัติว่า หากยังปราบปรามผู้ประท้วงด้วยอาวุธและจับไล่ล่ากันอย่างดุเดือดอย่างที่เป็นข่าว กองทัพเมียนมาก็จะถูกกล่าวหาว่าละเมิดสิทธิมนุษยชน

            นายพลโซ วิน ก็คงจะยืนยันว่ากองทัพต้องจัดการกับผู้ต่อต้าน เพราะเป็นการฝ่าฝืนคำสั่งภายใต้กฎอัยการศึก

            ทูตคริสตินก็คงจะพูดถึงเรื่องการคว่ำบาตรและมาตรการลงโทษต่างๆ ของประชาคมโลก และเตือนว่าหากกองทัพพม่ายังไม่หยุดการกระทำต่างๆ ที่ว่า ก็อาจจะถูกโดดเดี่ยวอีกครั้ง

            วงการการทูตรายงานว่า เมื่อได้ยินเช่นนั้น นายพลพม่าคนนี้ก็ระเบิดออกมาว่า

            “คุณไม่ต้องมาขู่เรา เรามีความเคยชินกับการที่จะอยู่โดยมีเพื่อนไม่กี่คนอยู่แล้ว”

            ข่าวต่อมาบอกว่า ทั้งสองไม่ได้มีโอกาสจะกล่าวคำอำลาตามมารยาทด้วยซ้ำ

            เพราะคนใดคนหนึ่งวางหูใส่อีกฝ่ายหนึ่งด้วยอารมณ์เดือดดาลยิ่ง!

            นั่นแปลว่าทูตคริสตินคงจะต้องพยายามเล่นบทนักการทูตต่อไปด้วยการบินมาถึงกรุงเทพฯ โดยหวังว่าจะยังคงสามารถต่อสายคุยกับฝ่ายทหารของเมียนมาจากกรุงเทพฯ

            หรืออาจจะมีโอกาสได้พบปะตัวแทนของเมียนมาฝ่ายต่างๆ ที่นี่

            แต่แล้วเธอก็ต้องผิดหวัง เพราะพอลงจากเครื่องบินที่กรุงเทพฯ เธอก็ได้รับข้อความจากฝ่ายกองทัพเมียนมาทำนองว่า

            “เราไม่พร้อมจะต้อนรับคุณ”

            ไม่ใช่เรื่องเกินความคาดหมายว่าฝ่ายนายพลเมียนมาคงไม่อยากจะพูดจาอะไรกับทูตสหประชาชาติ เพราะรู้ว่าจะต้องเจอกับแรงกดดันอย่างไร

            จังหวะที่ทูตยูเอ็นคนนี้มา “กักตัว” 7 วันอยู่ที่กรุงเทพฯ นี้ วงการทูตของอาเซียนก็กำลังเร่งความพยายามที่จะจัดให้มีการ “ประชุมผู้นำสุดยอด” เพื่อปรึกษาหารือเรื่องของพม่า

            ขณะที่ผมเขียนคอลัมน์อยู่ยังไม่มีความแน่นอนว่าการประชุมที่ว่านี้จะเกิดขึ้นได้วันไหน หรือที่ไหน และจะเป็นลักษณะออนไลน์หรือออฟไลน์

            เพราะเดิมทีข่าวบอกว่าจะจัดการประชุมสุดยอดนี้ตามคำเรียกร้องของประธานาธิบดีโจโกวี ของอินโดนีเซีย ที่จาการ์ตา

            มีข่าวว่าอาจจะเป็นวันที่ 20 เมษายน แต่ก็ยังไม่ได้รับคำยืนยันแต่อย่างไร

            ผมคาดว่าก่อนที่จะกำหนดวันและรูปแบบการประชุมนั้น ระดับรัฐมนตรีต่างประเทศของอาเซียนจะต้องตกลงกันให้ได้ก่อนในหลายๆ ประเด็น เช่น

            จะเชิญผู้นำพม่ามาด้วยไหม

            ถ้าเชิญ จะเชิญทั้งมิน อ่อง หล่าย และอองซาน ซูจี หรือไม่

            ถ้าเชิญอองซาน ซูจี มิน อ่อง หล่าย จะยอมหรือไม่

            ถ้าการเชิญผู้นำพม่ามาร่วมประชุมด้วยจะมีอาการ “เกร็ง” กันทุกฝ่ายหรือไม่

            หรือจะประชุมเฉพาะผู้นำ 9 ประเทศก่อนเพื่อแสดงให้เห็นถึงความเอาจริงเอาจังกับปัญหาของพม่า

            อีกทั้งต้องตกลงกันล่วงหน้าด้วยว่าแถลงการณ์ร่วมของผู้นำอาเซียนจะเขียนอย่างไร...จะใช้คำไหนและหลีกเลี่ยงคำไหน

            เพราะมีการมองกันแล้วว่าสมาชิกอาเซียนมีความเห็นที่แปลกแยกกันในเรื่องนี้พอสมควร

            โดยแบ่งเป็นกลุ่มประเทศอินโดฯ, มาเลเซีย, สิงคโปร์ และบรูไน ที่ค่อนไปทางเชิงรุก

            และเวียดนาม, กัมพูชา, สปป.ลาว และไทย ที่โอนเอียงไปทาง “เกรงอกเกรงใจ” กองทัพเมียนมา

            ถ้าไทยเราไม่ใช้ “วิกฤติ” นี้เป็นโอกาสที่จะเล่นบท “ผู้ประสานสิบทิศ” ให้เกิดสันติภาพในพม่า ก็เท่ากับ “โยนผ้า” กลางเวทีระหว่างประเทศอย่างน่าเสียดายยิ่ง!.