หลานคุณปู่

ผมพูดอยู่เสมอว่า การมีลูกเล็ก ทำให้รู้ตัวว่าเราไม่รู้ทุกอย่างในโลก และสิ่งที่เคยคิดว่ารู้อาจลืมนึกถึงมัน หรือลืมไปเลยด้วยซ้ำ แต่หลายครั้งเมื่อลูกตั้งคำถามขึ้นมา มันจะเป็นคำถามที่ดูเหมือนตอบง่าย แต่พอเอาเข้าจริง ทำให้ชะงักเหมือนกัน ซึ่งทางออกของผมเมื่อไม่รู้คำตอบและชะงัก คือ “เราหาคำตอบด้วยกันดีกว่า”

ระหว่างขับรถมาบ้านเฮา หลังจากเลี้ยวขวาสระบุรีแล้ว แต่ยังไม่ถึงปากช่อง เราจะผ่านบริษัทซีเมนต์ยักษ์ใหญ่กัน ซึ่งทางจะค่อยๆ สูงขึ้นไปเรื่อยๆ (พอนึกภาพออกไหมครับ?) ระหว่างตรงนั้น ลูกถามว่า “พ่อ…Hill (เนิน) กับ Mountain (ภูเขา) ต่างกันอย่างไร?” ผมตอบแบบง่ายๆ ว่า Mountain ใหญ่กว่า Hill แน่ๆ มันเห็นชัด เขาเลยถามต่อ “Hill หยุดความเป็น Hill เมื่อไหร่ และเริ่มเป็น Mountain ตอนไหน?”

ผมได้แต่ตอบว่า “เออว่ะ”

ผมไม่ใช่นักปีนเขา แต่รู้แน่ๆ ว่า นักปีนเขาคือ Mountain Climber แต่ผมไม่เคยได้ยินคำว่านักปีนเนิน (หรือ Hill Climber อาจได้ยินคำว่า rock climber บ้าง) แน่ๆ แต่ตอนไปเที่ยวเขาใหญ่ เห็นมีเนิน/เขาหลายลูก พอผมปีนขึ้นไป ดูจากสายตายังไงก็ไม่ใช่เขา เพราะมันไม่ได้ใหญ่ขนาดนั้น แต่พอลงมา ผมโม้กันทุกคนว่า “กูปีนเขามา”

เมื่อถาม Google ความแตกต่างระหว่าง Hill กับ Mountain จะได้คำตอบสารพัดต่างๆ นานา แต่ถ้าจะให้เข้าใจง่ายๆ ความเป็น Hill/เนิน จะมีความสูงไม่เกิน 2,000 ฟุต (610 เมตร) ความเป็น Mountain จะสูงกว่า 2,000 ฟุตครับ ซึ่งผมก็ยังไม่ได้คำตอบอยู่ดี เพราะผมไม่รู้ว่า 2,000 ฟุต กับ 2,001 ฟุต มันต่างกันอย่างไร ถ้ายืนตีนเนิน/เขา และมองขึ้นไป แต่รู้แน่ๆ ว่าทุกคนตอนเดินขึ้นเป็น Hill แต่เมื่อปีนเสร็จแล้วเป็น Mountain ทุกรายครับ

เจออีกคำถามหนึ่ง ระหว่างเข้าห้องน้ำตามปั๊ม ยืดเส้นยืดสาย และเข้าร้านสะดวกซื้อ บางปั๊มจะมีซุ้มขายอาหาร เครื่องใช้ในรถ หรือของเล่น พอเดินผ่านซุ้มขายของเล่น ลูกถามขึ้นมาว่า “ทำไม Piggy Bank ต้องเป็น Pig?”

“เออว่ะ”

ผมพยายามคิดอยู่ว่า Pig มีสัญลักษณ์หรืออุปนิสัยการออมอย่างงั้นเหรอ? ถ้าหมามีสัญลักษณ์ความซื่อสัตย์ กระต่ายมีสัญลักษณ์ความว่องไว ช้างมีสัญลักษณ์ความจำ…หมูจะมีสัญลักษณ์การออม? ไม่น่าจะใช่ ก็เลยสงสัยว่าทำไม Piggy Bank ต้องเป็น Pig ด้วย

ขอคารวะ Google ที่ทำให้ผมดูฉลาด (นิดหนึ่ง) ในสายตาลูกสาว ความเป็นกระปุกออมสินมีมายาวนานมาก ตั้งแต่ศตวรรษที่ 15 (ประมาณ 600 ปีที่แล้ว) คนในสมัยนั้นจะออมเงิน (หรือเศษเงิน) ในกระปุกที่ทำมาจากดินเผาที่เรียกว่า PYGG ในยุคนั้น คำนี้ไม่ได้ออกเสียงว่า PIG แต่จะออกเสียงว่า PUG (เหมือนคำว่า BUG) แต่พอวันเวลาเปลี่ยนไป ตัว “Y” ที่ออกเสียงเป็นตัว “U” ค่อยเปลี่ยนออกเสียงเป็นตัว “I” แทนครับ ดังนั้น PYGG ที่เคยออกเสียงว่า PUG จะเปลี่ยนเป็นออกเสียงเหมือนคำว่า PIG แทน

จากนั้นบรรดาพ่อค้าทั้งหลายเริ่มผลิตกระปุกออมสินเป็นทรง PIG เพื่อเป็นการเล่นคำ พอวันเวลาผ่านไปเรื่อยๆ คนเลยยอมรับและเข้าใจว่ากระปุกออมสินต้องเป็น PIG และลืมเรื่องราวของความเป็นดินเผา PYGG

อย่าว่าแต่คนอื่นเลย ผมอยู่ในโลกนี้มา 50 กว่าปีแล้ว ผมเพิ่งรู้เมื่อวันที่ลูกถาม (เมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมา) ว่าทำไม Piggy Bank ต้องเป็นตัว Pig? ผมไม่เคยคิดและไม่เคยสงสัย เห็นมันอยู่ตรงนั้น และถึงแม้รู้ว่ากระปุกออมสินมีหลายรูปแบบ ไม่จำเป็นต้องเป็น Pig ตลอด ผมก็ยังเรียก Piggy Bank อยู่ดี โดยไม่เคยตั้งคำถามว่า ทำไมต้องเรียกว่า Piggy Bank

การมีลูกเล็กดีตรงนี้ครับ เขาเรียนรู้จากเราแน่ๆ แต่เราก็เรียนรู้จากเขาไม่แพ้กัน

ทิ้งท้ายวันนี้ ขอวกเข้าเรื่องส่วนตัวอีกสักนิดหนึ่ง วันที่ 11 เมษายนนี้ เป็นวันครบรอบเสียชีวิตคุณพ่อที่จากพวกเราไปตั้งแต่ พ.ศ.2539 ในการที่ผมกลับมาเขียนคอลัมน์รอบใหม่ครั้งนี้ หลังหยุด 6 ปี (เมื่อ 2 ปีที่แล้ว) คอลัมน์แรกที่ผมเขียนตรงกับวันที่ 11 เมษายนพอดี ผมไม่คิดอยากรื้อฟื้นเหตุการณ์วันที่คุณพ่อเสีย แต่ผมเลือกวันนั้นกลับมาฟื้นฟูคอลัมน์นี้ เพราะตั้งแต่วันนั้นเป็นต้นมา/ไป (เมื่อ 2 ปีที่แล้ว)…ผมอายุมากกว่าคุณพ่อ

สิ่งที่ผมเสียดาย คือลูกผมไม่มีโอกาสสัมผัสคุณปู่ของเขา ได้เห็นแต่รูป ได้ฟังแต่คนพูดถึง ได้เห็นคลิปบ้าง แต่ไม่มีวันที่คุณปู่จะหอมแก้มหรืออุ้ม แต่นึกๆ ไปก็เท่านั้นครับ ทำอะไรไม่ได้ ตลอดระยะเวลาเกือบ 30 ปีที่คุณพ่อจากไป สิ่งที่ชื่นใจคือ คนไม่ลืมคุณพ่อ ถึงแม้ร่างกายคุณพ่อไม่อยู่ แต่ชื่อเสียงไม่ได้หายไปไหน และความทรงจำที่ดีจากคนอื่นนอกครอบครัวสุนทรวัฒน์ ทำให้คนรำลึกถึงอยู่เสมอ

แต่สิ่งที่สำคัญไปกว่านั้นคือ ความเป็น คุณปู่แสงชัย อยู่ในหลานปู่ทั้ง 2 ครับ การตั้งคำถาม ความสงสัย และนิสัยอยากรู้อยากเห็น ทำให้เชื่อได้ว่า ปู่แสง ไม่ไปไหนไกลครับ.