ปลดล็อก“เมืองรอง”หนุนศก.โต

นโยบาย IGNITE TOURISM THAILAND ถือเป็นอีกกลยุทธ์สำคัญของรัฐบาลในการเชื่อมโยงการท่องเที่ยวจากเมืองหลักไปสู่เมืองน่าเที่ยว ซึ่งจะนำไปสู่การกระจายรายได้อย่างทั่วถึง และช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนอย่างยั่งยืน ซึ่งรัฐบาลมุ่งผลักดันประเทศไทยสู่เป้าหมายการเป็น Tourism Hub ที่สำคัญของโลก

ด้าน “ธนาคารโลก (World Bank)” ได้นำเสนอผ่านรายงานตามติดเศรษฐกิจไทย เดือน ก.ค.2567 หัวข้อปลดล็อกศักยภาพการเติบโตของเมืองรอง โดยเน้นย้ำว่า ในระยะยาวเมืองรองมีศักยภาพในการเพิ่มผลิตภาพของประเทศไทย กระตุ้นการเติบโตทางเศรษฐกิจและสนับสนุนความสามารถในการแข่งขันในระดับโลก

พร้อมทั้งระบุว่า การพัฒนาเมืองของประเทศไทยที่ผ่านมา มุ่งเน้นไปที่กรุงเทพฯ ในการเป็นกลไกขับเคลื่อนการเติบโตของประเทศ และแม้ว่าความเป็นเมืองหลักของกรุงเทพฯ จะขับเคลื่อนการเติบโตของเศรษฐกิจประเทศ อย่างไรก็ตาม ความแออัดและความเปราะบางของเมืองในด้านต่างๆ แสดงให้เห็นถึงความจำเป็นที่จะต้องมีการพัฒนาเขตเมืองอย่างสมดุล และเหตุการณ์อุทกภัยปี 2554 ชี้ให้เห็นถึงความเปราะบางด้านเศรษฐกิจของไทย เนื่องจากการกระจุกตัวของอุตสาหกรรมต่างๆ ในกรุงเทพ อีกทั้งเศรษฐกิจของกรุงเทพฯ ได้ส่งสัญญาณชะลอตัว เนื่องจากการเติบโตของจีดีพีของกรุงเทพฯ ใกล้เคียงกับการเติบโตของประชากร ซึ่งเป็นสิ่งบ่งชี้ว่า “เศรษฐกิจเมืองได้เติบโตอย่างเต็มที่และถึงจุดอิ่มตัว” เป็นเหตุให้ผลิตภาพอาจดีขึ้นเพียงเล็กน้อยหรือไม่เปลี่ยนแปลง

โดยจากข้อมูลล่าสุด การเติบโตของจีดีพีต่อหัวของเมืองรอง สูงกว่ากรุงเทพฯ เกือบ 15 เท่า ซึ่งการเติบโตอย่างรวดเร็วของจีดีพีต่อหัวนี้ แสดงให้เห็นถึงผลิตภาพ ประสิทธิภาพ และศักยภาพทางเศรษฐกิจที่ดีขึ้นของเมืองรอง โดยเมืองรองมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาภูมิภาค ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางของการปกครองท้องถิ่นและภาคอุตสาหกรรม สนับสนุนการเชื่อมโยงทางเศรษฐกิจภูมิภาคกับกรุงเทพฯ หรือเป็นระเบียงการค้าทางเศรษฐกิจที่สำคัญ

นอกจากนี้ ในฐานะศูนย์กลางของกิจกรรมทางเศรษฐกิจในภูมิภาค เมืองรองยังสามารถบรรเทาความแออัดและตึงเครียดในกรุงเทพฯ โดยการเป็นทางเลือกสำหรับที่ตั้งในการดำเนินธุรกิจและอุตสาหกรรม ซึ่งเห็นได้ว่าเมืองเหล่านี้มีบทบาทสำคัญในการสร้างงานและการกระจายฐานเศรษฐกิจ อีกทั้งยังส่งเสริมการพัฒนาเชิงพื้นที่ที่สมดุลมากขึ้นทั่วประเทศ

อย่างไรก็ดี “World Bank” มองว่า ความท้าทายหลักที่ทำให้เมืองรองไม่สามารถบรรลุศักยภาพทางเศรษฐกิจของตนได้อย่างเต็มที่คือ การพึ่งพารายได้จากส่วนกลางมากเกินไป หากการปกครองท้องถิ่นมีอำนาจมากขึ้นในการวางผังเมือง พัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน และการเข้าถึงกลไกทางการเงินระยะยาว ควบคู่ไปกับการมีเครื่องมือทางการคลังที่เหมาะสม เช่น ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง การเรียกเก็บภาษีเงินได้เพิ่มเติมที่ต้องชำระให้ส่วนท้องถิ่นจากฐานภาษีเงินได้ (income tax piggy backing) และค่าธรรมเนียมการใช้บริการสาธารณะ หรือโครงสร้างพื้นฐาน ซึ่งจะทำให้เมืองเหล่านี้สามารถกำหนดทิศทางการเติบโตของเศรษฐกิจของตัวเองได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น.