13 มิ.ย. 2564  ศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์ (หมอธีระ) คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก "Thira Woratanarat  โดยมีข้อความว่า 

สถานการณ์ทั่วโลก 13 มิถุนายน 2564...เมื่อวานทั่วโลกติดเพิ่ม 344,931 คน รวมแล้วตอนนี้ 176,378,275 คน ตายเพิ่มอีก 9,455 คน ยอดตายรวม 3,809,964 คน

5 อันดับแรกที่มีจำนวนติดเชื้อต่อวันสูงสุดคือ บราซิล อินเดีย โคลอมเบีย อาร์เจนตินา และรัสเซีย

อเมริกา เมื่อวานติดเชิ้อเพิ่ม 8,194 คน รวม 34,314,640 คน ตายเพิ่ม 302 คน ยอดเสียชีวิตรวม 615,034 คน อัตราตาย 1.8% 

อินเดีย ติดเพิ่ม 65,973 คน รวม 29,424,006 คน ตายเพิ่ม 3,071 คน ยอดเสียชีวิตรวม 370,168 คน อัตราตาย 1.3% 

บราซิล ติดเพิ่ม 75,778 คน รวม 17,376,998 คน ตายเพิ่มถึง 2,008 คน ยอดเสียชีวิตรวม 486,358 คน อัตราตาย 2.8% 

ฝรั่งเศส ติดเพิ่ม 3,972 คน ยอดรวม 5,737,810 คน ตายเพิ่ม 34 คน ยอดเสียชีวิตรวม 110,407 คน อัตราตาย 1.9%

ตุรกี ติดเพิ่ม 6,076 คน รวม 5,325,435 คน ตายเพิ่ม 75 คน ยอดเสียชีวิตรวม 48,668 คน อัตราตาย 0.9% 

อันดับ 6-10 เป็น รัสเซีย สหราชอาณาจักร อิตาลี อาร์เจนติน่า และสเปน ติดกันหลักพันถึงหลักหมื่น

รัสเซีย ล่าสุดติดเพิ่มถึง 13,510 คน เกินหมื่นคนต่อวันติดต่อกันมาตั้งแต่วันที่ 9 มิถุนายน 2564 กำลังขึ้นระลอกสาม ตายเพิ่มถึง 399 คน ล่าสุดทางมอสโคว์ได้ออกมาตรการจำกัดการเคลื่อนไหวของประชากรตลอดสัปดาห์หน้า เพื่อหวังจะคุมการระบาดให้ได้

แถบอเมริกาใต้ ยุโรป เอเชีย อย่างโคลอมเบีย ชิลี โบลิเวีย เนเธอร์แลนด์ ฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย ศรีลังกา ญี่ปุ่น เนปาล และมาเลเซีย ยังติดกันเพิ่มหลักพันถึงหลักหมื่น 

แถบสแกนดิเนเวีย บอลติก และยูเรเชีย ก็มีการติดเชื้อเพิ่ม ส่วนใหญ่อยู่หลักร้อย ยกเว้นยูเครน คาซักสถาน มองโกเลีย ที่ยังหลักพัน 

ฃตอนนี้ลักษณะการระบาดของมองโกเลีย เป็นขาขึ้นของระลอกสองอย่างชัดเจน จำนวนการติดเชื้อสูงสุดต่อวันมากกว่าระลอกแรกไปแล้วตั้งแต่วันที่ 5 มิถุนายนที่ผ่านมา และสูงขึ้นเรื่อยๆ เมื่อวานติดเพิ่ม 1,792 คน

แถบตะวันออกกลาง ประเทศส่วนใหญ่ยังติดเพิ่มหลักร้อยถึงหลักพัน

เกาหลีใต้ ไต้หวัน เวียดนาม และกัมพูชา ติดเพิ่มหลักร้อย ส่วนจีน ลาว และสิงคโปร์ ติดเพิ่มหลักสิบ ในขณะที่ออสเตรเลียติดเพิ่มต่ำกว่าสิบ

...จากการแพร่ระบาดมากขึ้นของสายพันธุ์เดลต้า B.1.617.2 ที่ค้นพบครั้งแรกที่อินเดีย ล่าสุดทางรัฐออนตาริโอ้ของแคนาดาออกคำสั่งให้ร่นระยะเวลาการฉีดวัคซีน Astrazeneca เข็มสอง จากเดิม 12 สัปดาห์ให้คนมารับ ณ 8 สัปดาห์ เพื่อหวังจะให้มีภูมิคุ้มกันสู้กับเชื้อโรคได้ ในขณะเดียวกันก็ยังสามารถให้เลือกรับวัคซีน mRNA เป็นเข็มสองแทนได้ด้วยเพราะมีหลักฐานในการกระตุ้นภูมิได้ดีขึ้นจากคำแนะนำของ the National Advisory Committee on Immunization (NACI)

...สำหรับสถานการณ์ในไทยเรา ขอย้ำว่านโยบายและมาตรการต่างๆ นั้นจำเป็นต้องไตร่ตรองให้ดี 

ท่ามกลางการระบาดรุนแรง ติดกันหลายพันคนต่อวัน ตายหลายสิบคนต่อวัน ติดต่อกันมานานหลายเดือน คำจำกัดความของวลี"ควบคุมได้" คงไม่ต่างอะไรกับคำว่า "เอาอยู่" ซึ่งเราคุ้นเคยกันดี

ต้องระวังการแปลวลีด้วยความประมาท เพราะจะไม่ต่างอะไรกับการมองเสือว่าเป็นแมว มองยาพิษว่าเป็นน้ำหวาน หรือเห็นกงจักรเป็นดอกบัว

ประเทศต่างๆ ทั่วโลกนั้น หลายประเทศสามารถควบคุมการระบาดได้ดี โดยเค้าหมายถึงการกดการระบาดลงให้น้อยที่สุดเท่าที่จะทำได้ ผ่านการใช้มาตรการล็อคดาวน์ จำกัดการเคลื่อนที่ของประชากร เพราะเค้าทราบและใช้ความรู้ทางกา

แพทย์ที่พิสูจน์ได้ว่า โรคมันติดต่อกัน เพราะคนมาพบปะกันใกล้ชิด แออัด เจอกันบ่อย มีปฏิสัมพันธ์กันเป็นเวลานาน และไม่เคร่งครัดในการป้องกัน 

และวัดผลลัพธ์กันโดยดูว่า จำนวนติดเชื้อมันลดลงจริงหรือเปล่า ตายน้อยลงหรือเปล่า นั่นจึงแปลว่า"ควบคุมได้" หรือ "เอาอยู่"

แต่หากที่ใด มองว่าติดหลายพันต่อวัน ตายหลายสิบต่อวัน คงที่มาตลอดหลายเดือน แปลว่า "ควบคุมได้" หรือ "เอาอยู่" ทั้งๆ ที่มันไม่ได้ดีขึ้น และทั้งบุคลากรทางการแพทย์ก็ทำงานกันอย่างลำบากหนักหนาสาหัสต่อเนื่อง รวมถึงประชาชนก็ตกระกำลำบาก อยู่กับสถานการณ์อึมครึม ครึ่งๆ กลางๆ จนทำให้สายป่านที่มี ขาดสะบั้นไปเรื่อยๆ โดยไม่เห็นแสงสว่าง ณ ปลายอุโมงค์...ถึงจุดนั้น คงต้องกลับมาคิดทบทวนให้ดีว่า คำแปลนั้นมันน่าจะผิดเพี้ยน และเกิดจากมายาคติหรือไม่
...ใกล้กัน
...เจอคนเยอะ
...เจอคนบ่อย
...อยู่กับคนอื่นเป็นเวลานาน
...ไม่ป้องกันตัว (ไม่ใส่หน้ากาก ไม่ล้างมือ ไม่สบายแต่ยังตะลอนโต๋เต๋หรือทำงาน)

5 ประการนี้คือปัจจัยเสี่ยงหลักที่จะทำให้เกิดการแพร่เชื้อติดเชื้อกัน

การได้วัคซีนนั้นลดความเสี่ยงของการป่วยรุนแรงและเสียชีวิต มากน้อยกันไปแล้วแต่ชนิดของวัคซีน

แม้ได้วัคซีนไปแล้ว ก็ยังอาจติดเชื้อได้ และแพร่เชื้อไปให้ผู้อื่นได้ ทั้งคนในครอบครัว และเพื่อนฝูง หรือแม้แต่ลูกค้าประชาชนที่มาพบปะซื้อขายสินค้าหรือบริการต่างๆ

ดังนั้น หากในพื้นที่ที่มีการระบาดหนัก มีการเปิดกิจการต่างๆ ที่มีโอกาสเกิดปัจจัยเสี่ยงดังกล่าว ขอให้ทั้งเจ้าของกิจการ ผู้ให้บริการ และลูกค้าประชาชนที่ไปใช้บริการ ระมัดระวังตัว ป้องกันตัวอย่างเคร่งครัด ไม่ว่าจะได้หรือไม่ได้รับวัคซีนแล้วก็ตาม

ยามระบาดหนัก หากไม่สามารถตัดวงจรการระบาดจนเอาอยู่หรือควบคุมได้จริง แล้วดันไปเปิดให้เกิดกิจกรรมที่ใกล้กัน เจอกันบ่อย สัมผัสกันนาน ก็จะมีโอกาสเกิดการระบาดหนักตามมาได้

เฉกเช่นเดียวกับการเปิดรับนักท่องเที่ยวต่างชาติเข้ามา แม้พยายามจะทำเป็นระบบปิด และคัดกรองอย่างดี แต่ปัจจัยเสี่ยงหลักนั้นคือ จำนวนคนที่เข้ามา ย่อมกระตุ้นให้เกิดการค้าขายและบริการต่างๆ มากขึ้น ที่จะทำให้เกิดผลกระทบจา

กิจกรรมต่างๆ เหล่านั้น ที่จะกระตุ้นให้เกิดการระบาดมากขึ้น เพราะการติดเชื้อภายในประเทศยังกระจายและเป็นไปอย่างต่อเนื่องนั่นเอง 

บอกตรงๆ ว่าไม่อยากให้เกิดภาพแบบ The Table Mountain with a Big Volcano on Top เพราะหากเกิดขึ้น ผลกระทบจะมากมายและยาวนาน

เป็นกำลังใจให้ทุกคน ร่วมแรงร่วมใจ มีพลังในการป้องกันตัวและครอบครัวจากภัยโรคระบาดนี้

ด้วยรักและห่วงใย

อ้างอิง

Ontario shortens wait between AstraZeneca doses from 12 to 8 weeks. CBC News. 12 June 2021.