6 ก.ค. 2564 นายสาวิทย์ แก้วหวาน ประธานสหภาพแรงงาน​รัฐวิสาหกิจการรถไฟแห่งประเทศไทย (สรส.ร.ฟ.ท.) เปิดเผยภายหลังได้เข้าชี้แจงต่อคณะกรรมการตรวจสอบการประกวดราคาก่อสร้างทางรถไฟทางคู่สายเหนือและสายอีสาน ว่าได้ไปชี้แจงในประเด็นที่ได้มีการตั้งข้อสังเกต เรื่อง การปรับปรุงกระบวนร่างเอกสารประกวดราคา (TOR) และเงื่อนไขการประมูล รวมถึงเรื่องราคาประมูลต่ำกว่าราคากลางเฉียดฉิวโดยสายเหนือราคากลาง 72,918 ล้านบาท ผลราคาที่ประมูล 72,858 ล้านบาท ลดลงเพียง 60 ล้านบาท คิดเป็น 0.08% เท่านั้น ส่วนสายอีสาน ราคากลาง 55,456 ล้านบาท ผลราคาประมูลที่ 55,410 ล้านบาท ลดลงแค่ 46 ล้านบาทเท่านั้น คิดเป็น 0.08% เท่ากัน

 

ทั้งนี้มองว่าการประมูลรถไฟทางคู่ สายหนือ และสายอีสาน มีข้อพิรุธหลายประการ ซึ่งคาดหวังว่าคณะกรรมการฯ ที่นายกฯ ตั้งขึ้นจะตรวจสอบและทำให้เกิดความโปร่งใส สามารถตอบข้อสงสัยสังคมได้ และหากต้องยกเลิกประมูลและปรับปรุง TOR ใหม่ให้เหมาะสม เช่น แยกงานระบบอาณัติสัญญาณออกจากงานโยธา และแบ่งสัญญาก่อสร้างให้มากกว่า 3 สัญญา เพื่อให้เหลือมูลค่าสัญญาละ 6-7 พันล้านบาท ผู้รับเหมาขนาดกลางจะเข้าร่วมได้หลายรายขึ้น ทำให้เกิดการแข่งขันมากขึ้น ซึ่งเชื่อว่าจะไม่ทำให้โครงการล่าช้า ดังนั้นควรเลือกแนวทางที่รักษาผลประโยชน์ของประเทศและของประชาชนทุกคน

 

นายสาวิทย์ กล่าวว่า หลังจากหน่วยงานที่เกี่ยวทั้งหมดได้เข้าไปชี้แจงรายละเอียดแล้ว ต่อไปเป็นหน้าที่ของคณะกรรมการฯที่จะสรุปรายละเอียดทั้งหมดเพื่อที่จะรายงานให้พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ต่อไป อย่างไรก็ตามโดยส่วนตัวมองว่าจะใช้เวลาในการสรุปปัญหาไม่นาน ขอให้ดูเรื่องกระบวนการเขียน TOR และที่มาที่ไปของการว่าจ้างที่ปรึกษา มีความจำเป็นสอดคล้องกับความเป็นจริงตามที่การรถไฟแห่งประเทศไทย(รฟท.)ต้องการหรือไม่ ส่วนผลสรุปของคณะกรรมการฯจะออกมาเป็นอย่างไรนั้น ก็รอดูว่าเรายังมีข้อกังวลและสงสัยในส่วนใดอีก ซึ่งหลังจากนี้ต้องรอให้คณะกรรมการฯสรุปก่อน

 

ด้านนายสามารถ ราชพลสิทธิ์ รองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ กล่าวว่าได้เข้าชี้แจงคณะกรรมการตรวจสอบการประกวดราคาก่อสร้างทางรถไฟทางคู่สายเหนือช่วงเด่นชัย-เชียงราย-เชียงของ และสายอีสานช่วงบ้านไผ่-มหาสารคาม-ร้อยเอ็ด-มุกดาหาร-นครพนม ที่นายยกรัฐมนตรีได้มีคำสั่งแต่งตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 17 มิถุนายน 2564 โดยมีนายดนัย มู่สา ผู้ทรงคุณวุฒิพิเศษประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เป็นประธาน

 

นายสามารถ กล่าวว่าสาเหตุที่ทำให้การประมูลรถไฟทางคู่สายเหนือและสายอีสานมีราคาประมูลต่ำกว่าราคากลางเท่ากันคือแค่ 0.08% เท่านั้น เกิดจากการแก้ทีโออาร์ ไม่นำทีโออาร์การประมูลรถไฟทางคู่สายใต้มาใช้ ซึ่งสายใต้มีราคาประมูลต่ำกว่าราคากลางถึง 5.66% ถ้าสายเหนือและสายอีสานสามารถประหยัดได้ 5.66% จะคิดเป็นเงินจำนวนมากถึงกว่า 7,200 ล้านบาทยิ่งไปกว่านั้น เมื่อเปรียบเทียบกับการประมูลรถไฟความเร็วสูงช่วงกรุงเทพฯ-นครราชสีมา ของการรถไฟฯ หน่วยงานเดียวกัน ซึ่งแบ่งการประมูลงานโยธาออกเป็น 14 สัญญา โดยได้แยกประมูลงานระบบอาณัติสัญญาณออกจากงานโยธา ปรากฏว่าสามารถประหยัดค่าก่อสร้างได้ถึง 14.65% คิดเป็นเงินจำนวนมากถึง 17,353 ล้านบาท

 

นายสามารถ กล่าวว่าการขอเปลี่ยนทีโออาร์ตามหนังสือของกระทรวงคมนาคม ถึงเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ลงวันที่ 13 กรกฎาคม 2563 จากเดิมที่เคยแบ่งการประมูลสายเหนือออกเป็นสัญญา 7 สัญญา ประกอบด้วยงานโยธาและระบบราง 6 สัญญา และงานระบบอาณัติสัญญาณ 1 สัญญา เหลือเพียง 3 สัญญา โดยรวมประมูลงานระบบอาณัติสัญญาณเข้ากับงานโยธา อาจเข้าข่ายองค์ประกอบความผิดตามมาตรา 4, 9, 10, 11, และ 12 แห่ง พรบ.ว่าด้วยความผิดเกี่ยวกับการเสนอราคาต่อหน่วยงานของรัฐ พ.ศ. 2542

 

ทั้งนี้ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับระบบอาณัติสัญญาณนั้น ดร.สามารถได้เสนอให้คณะกรรมการฯ พิจารณา กรณีการรถไฟฯ กำหนดให้ผู้รับเหมาเสนอระบบอาณัติสัญญาณได้ไม่เกิน 2 ยี่ห้อ หากผู้รับเหมาเสนอ 2 ยี่ห้อและเขาชนะการประมูล เขาอาจเลือกใช้ยี่ห้อที่มีราคาถูกกว่า ซึ่งจะทำให้การรถไฟฯ เสียผลประโยชน์หรือไม่? และจะเป็นการเอื้อประโยชน์ให้ผู้รับเหมาหรือไม่

 

นายสามารถ กล่าวว่าขอให้คณะกรรมการฯ ไปตรวจสอบว่า การรถไฟฯ เคยประมูลราคารางเหล็ก มีผู้เสนอรายหนึ่งเสนอโรงงานผลิตรางมาหลายโรงงาน ปรากฏว่ามีราคาต่ำสุด ในขณะที่ผู้เสนอรายอื่นทุกรายเสนอมาเพียงโรงงานเดียว จึงร้องเรียนมาที่การรถไฟฯ ซึ่งการรถไฟฯ ได้สอบถามไปที่กรมบัญชีกลาง กรมบัญชีกลางให้ความเห็นว่าการเสนอราคาหลายโรงงานมาหลายโรงงานเป็นการเสนอแบบ "เผื่อเลือก" ซึ่งไม่สามารถทำได้ ในที่สุดการรถไฟฯ ต้องยกเลิกการประมูลครั้งนั้น ดร.สามารถได้ย้ำให้คณะกรรมการฯ ไปตรวจสอบว่าจริงหรือไม่

 

ผู้สื่อข่าวรายงานว่าเมื่อวันที่17 มิ.ย. 2564 พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ได้มีคำสั่งสำนักนายกรัฐมนตรี ลับ ที่ 147/2564 แต่งตั้งคณะกรรมการตรวจสอบการประกวดราคาก่อสร้างทางรถไฟทางคู่สายเหนือและสายอีสาน โดยมีนายดนัย มู่สา ผู้ทรงคุณวุฒิพิเศษประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เป็นประธานกรรมการ และมีกรรมการร่วม ได้แก่ นายพีระพันธ์ สาลีรัฐวิภาค ที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี, นายประภาศ คงเอียด อธิบดีกรมบัญชีกลาง, นายชยธรรม์ พรหมศร ปลัดกระทรวงคมนาคม และผู้แทนจากสำนักงบประมาณ, วิศกรรมสถานแห่งประเทศไทยฯ, สำนักกฎหมาย สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี