(สร้างความผ่อนคลายและช่วยให้ตายายนอนหลับได้ดี ให้ลูกหลานนวดฝ่ามือฝ่าเท้าคุณตาคุณยาย)

     “การบีบนวดคุณตาคุณยาย” ไม่เพียงเป็นศาสตร์ที่ช่วยผ่อนคลายความปวดเมื่อย แต่ทว่ายังช่วยเสริมความรักความผูกพัน ที่สำคัญยังช่วยให้ผู้สูงอายุนอนได้สบายอีกด้วย เพราะอย่าลืมว่าวัยที่เพิ่มขึ้น คนหลัก 6 หลัก 7 ก็มักจะนอนไม่ค่อยหลับ เพียงแค่ลูกหลานหยิบฝ่ามือของท่านมานวดคลึงเบาๆ รับรองผู้ใหญ่ยกมือปิดปากหาวง่วงนอนกันเป็นแถวๆ พี่แอ้-พรวรินทร์ นุตราวงศ์ พยาบาลชำนาญการพิเศษ คณะแพทยศาสตร์ วชิรพยาบาล ม.นวมินทราธิราช ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการนวดผู้สูงวัย ตลอดจนท่านวดที่เหมาะสมมาแนะนำกัน

(พรวรินทร์ นุตราวงศ์)

     พยาบาลพรวรินทร์ ให้ข้อมูลว่า “การนวดถือเป็นการสัมผัสที่ดีอย่างหนึ่ง เพราะเป็นการให้กำลังใจซึ่งกันและกัน ทำให้คุณตาคุณยายรู้สึกผ่อนคลายและมีความสุข โดยเฉพาะการที่ผู้สูงวัยได้อยู่กับคนที่รัก ซึ่งตรงนี้จะดีกว่าการที่เราพาท่านไปนวดตามร้าน พูดง่ายๆ ว่าเป็นการนวดด้วยความรัก ความผูกพัน มากกว่านวดแก้เมื่อย ส่วนจุดไหนบ้างที่ควรนวด เริ่มจาก “ฝ่ามือ” ซึ่งอุปกรณ์ที่ใช้นวดคือ ใช้มือเรากับมือของคุณตาคุณยาย เนื่องจากฝ่ามือและฝ่าเท้าเป็นจุดที่เทียบเท่ากับอวัยวะอื่นในร่างกาย เมื่อนวดบริเวณดังกล่าวทั้ง 2 จุด ก็จะคล้ายกับนวดทั่วตัว ก่อนนวดแนะนำให้ทาโลชั่นเพื่อให้ลื่นทั้งมือของเราและผู้สูงอายุ วิธีการนวดก็ให้ใช้นิ้วโป้งของเรานวดไปทั่วมือ โดยให้ไล่ไปทีละนิ้วๆ เบาๆ ด้วยฝ่ามือที่นิ่ม และท่านวดที่เป็นไปอย่างช้าๆ กลิ่นหอมของโลชั่น หรือระหว่างที่นวดก็ให้ร้องเพลงคลอเบาๆ หรือให้ผู้นวดพูดคำว่า “สุขสบาย...สุขสบาย...” ไปเรื่อยๆ จากประสบการณ์ของพี่ที่นวดให้ผู้สูงอายุ ท่านจะหลับไปภายใน 10 นาที ส่วน “ฝ่าเท้า” ก็ให้ทำในลักษณะเดียวกัน

     จุดต่อมาคือ “นวดขมับ” โดยนวดในลักษณะคลึงเบาๆ เพราะอย่าลืมว่าผู้สูงอายุบางคนกระดูกค่อนข้างบาง เวลาที่นิ้วมือของลูกหลานบีบแรงเกินไปจะทำให้ท่านรู้สึกเจ็บได้ ทั้งนี้ การที่ลูกหลานพาท่านไปนวดที่ร้านจะเน้นไปที่การสร้างความผ่อนคลาย ไม่ใช่การรักษา แต่การบีบนวดด้วยความตั้งใจที่ดีจากลูกหลาน เป็นทั้งยาที่รักษาทางกายและใจให้กับผู้สูงอายุ อีกทั้งไม่มีอันตรายหรือสารเคมีใดๆ มีแต่สัมผัสที่เต็มไปด้วยความรัก ความห่วงใยจากผู้น้อยไปสู่ผู้ใหญ่

(“การนวดผ้าขาวม้า” ควรเลือกใช้ผ้าที่มีความนิ่ม และม้วนขนาดให้พอเหมาะ เพราะผู้สูงวัยมีภาวะกระดูกบาง และผิวหนังที่ระคายเคืองได้ง่าย จึงอาจทำให้ท่านรู้สึกเจ็บ)

     ส่วนการนวดด้วย “ผ้าขาวม้า” ก็ถือเป็นศาสตร์ของการบำบัดที่ดี แต่บางครั้งผ้าอาจจะแข็งเกินไปจนอาจทำให้คุณตาคุณยายรู้สึกเจ็บ ตรงนี้อาจจะต้องหาผ้าที่นิ่มลง และม้วนขนาดให้เหมาะกับการนวด หรือการ “นวดลูกประคบสมุนไพร” ที่ถึงแม้ว่าจะช่วยสร้างความผ่อนคลายจากกลิ่นหอมของสมุนไพร แต่การนวดครั้งแรกให้กับคนสูงวัยอาจทำให้ท่านรู้สึกร้อนจี๊ดจากการนึ่งลูกประคบ อันที่จริงศาสตร์ที่กล่าวมาทุกอย่างดีทั้งหมด เพราะช่วยคลายปวด ทำให้รู้สึกสบาย เพียงแต่ว่าอาจจะต้องศึกษาข้อมูลก่อนและต้องระวังในขณะนวด เพราะอย่างที่บอกว่ากระดูกและผิวหนังของผู้สูงวัยค่อนข้างเปราะบาง จึงจำเป็นต้องปรับให้สอดคล้องและเหมาะสมกับกายภาพของคุณตาคุณยายค่ะ”.