มีเกิดได้...ย่อมต้องมีดับได้ เกิดขึ้น-ตั้งอยู่-ดับไป ตามกฎเหล็กแห่งการเปลี่ยนแปลงของสรรพสิ่ง และสรรพสิ่งอย่างท่านอาจารย์ ระพี สาคริก ที่ท่านก็คงเหนื่อยมานานแล้ว ใช้สรรพชีวิตทั้งปวงเพื่อนิรมิต รังสรรค์ สิ่งต่างๆ ให้กับผู้อื่น ให้กับส่วนรวม สังคมชาติบ้านเมืองมาโดยตลอด ท่านจึงได้เวลาพักผ่อน จากลูก จากหลาน จากผู้ใกล้ชิดไปอย่างเป็นการถาวรตั้งแต่เมื่อวันเสาร์ที่ 17 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา...

                                                            ------------------------------------------

      นับสิริอายุรวมแล้ว...เห็นว่าประมาณ 95 ปี ใกล้ๆ กับ บิดาบังเกิดเกล้า ของ ท่านขุนน้อย ที่เพิ่งจากไปไม่กี่เดือนก่อนหน้านั้น รายนั้น...หลังจากต้องไปรื้อหลักฐาน เอกสารการเกิดมาทบทวนกันใหม่ เพื่อยืนยันวาระการตายให้ชัดเจนลงไป สรุปแล้ว...ก็ตกประมาณ 94 ปี สั้นกว่าอาจารย์ ระพี แค่ไม่เท่าไหร่ ลักษณะอาการต่างๆ ก่อนที่จะจากไป จึงอาจคล้ายๆ กันอยู่บ้าง ไม่ว่าอาการสมองเสื่อม พาร์กินสัน ไปจนถึงการจากไปด้วยภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด...

                                                         -----------------------------------------------

      แต่สำหรับอาจารย์ ระพี ท่านคงไม่ได้เป็นแค่ บิดาบังเกิดเกล้า ของใครคนหนึ่งคนใดเท่านั้น ยังจัดได้ว่าเป็น บิดา ของอะไรต่อมิอะไร อีกเยอะแยะ มากมายซะเหลือเกิน เฉพาะแค่เรื่อง กล้วยไม้ไทย ก็สามารถจัดให้ท่านเป็น บิดา ของสิ่งต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องราวเหล่านี้ได้อย่างหนักแน่น เหมาะสม กลมกลืน ได้รับการยกย่อง ยอมรับ ให้ดำรงสถานะ บิดากล้วยไม้ไทย มาตั้งแต่แรก จนท่านเองเคยถึงกับปรารภ รำพึง ว่าเหตุใดใครต่อใครถึงชอบหยิบเอาตัวท่านไปเกี่ยวกับเรื่องราวของ กล้วยไม้ ซะร่ำไป ทั้งๆ ที่สิ่งอื่นๆ เรื่องอื่นๆ ที่ท่านเคยกระทำเอาไว้ หรือที่ท่านเข้าไปมีส่วนเกี่ยวข้องด้วย ยังมีอีกเยอะแยะ ตาแป๊ะไก๋ ไม่ใช่มีแต่เฉพาะเรื่องกล้วยไม้เท่านั้น...

                                                         ----------------------------------------------------

      แต่ก็นั่นแหละ...ไม่ว่าจะเป็นเรื่องกล้วยไม้ หรือเรื่องอะไรก็แล้วแต่ ถ้าหากมีอาจารย์ ระพี สาคริก เข้าไปเกี่ยวข้องด้วยแล้ว สิ่งนั้นๆ...มักจะถูกนิรมิต สร้างสรรค์ ไปในแนวแบบติดดิน คลุกดิน ซะเป็นหลัก คือไม่ว่าอาจารย์ ระพี ท่านจะเก่ง ไม่เก่ง มีขีดความสามารถในแต่ละเรื่อง แต่ละกรณี มากหรือน้อยขนาดไหน แต่ทุกๆ เรื่อง ทุกๆ กรณี ที่ท่านเข้าไปเกี่ยวข้องด้วย สิ่งเหล่านั้น...มักต้องดำเนินไปตามวิถีทางแบบเรียบๆ-ง่ายๆ สมถะ ถ่อมตน ต้องแสดงออกถึงความพร้อมที่จะรับใช้ผู้อื่น และพร้อมที่จะเรียนรู้จากผู้อื่น อันอาจถือเป็น บุคลิกประจำตัว ของผู้อาจารย์ ระพี ผู้พร้อมเสมอที่จะนำเอาความรู้ในด้าน ต่างๆ ไม่ว่าเกษตรศาสตร์ พฤกษศาสตร์ สังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์ ไปจนแม้แต่รัฐศาสตร์ ฯลฯ มาใช้เป็น เครื่องมือ ในการสร้างสรรค์สิ่งต่างๆ ให้กับส่วนรวม ให้กับชาติบ้านเมืองมาโดยตลอด...

                                                        -------------------------------------------------------

      และถึงแม้ว่าท่านจะมี ความรู้ ในระดับแตกฉาน ไปแทบทุกเรื่องเอาเลยก็ว่าได้ แต่ถ้าใครที่เคยมีโอกาสได้พบ สัมผัส ท่านอยู่บ้าง แม้แต่ฉาบๆ ฉวยๆ อย่างเช่น ท่านขุนน้อย ก็ตามที ก็พอจะเห็นได้ชัดเจนตั้งแต่แรก ถึงบุคลิกลักษณะในแบบที่ว่านี้ ไม่ว่าอาการอ่อนน้อม ถ่อมตน สมถะ เรียบง่าย สงบเย็น ฯลฯ จนไม่เพียงแต่เป็น ผู้หลัก-ผู้ใหญ่ ที่มีไว้เคารพ ยกย่อง เชิดชูเท่านั้น แต่ยังต้องนำมาใช้เป็น แบบอย่าง-ตัวอย่าง ในการแสดงออกถึงความเป็น ผู้หลัก-ผู้ใหญ่ ที่ควรจะมี และควรจะเป็น สำหรับสังคมไทย หรือถ้าเรียกกันตามสำนวนอาจารย์ ส. ศิวรักษ์ ก็คือ ผู้ใหญ่ที่ไม่กะล่อน อะไรประมาณนั้น...

                                                       ----------------------------------------------------------

      แต่ก็นั่นแหละ... ผู้หลัก-ผู้ใหญ่ อย่างอาจารย์ ระพี นั้น ร้อยปี...มีเกิดขึ้นมาซักคน ก็ต้องถือเป็น บุญ สำหรับสังคมนั้นๆ เอาเลยก็ว่าได้ เพราะผู้ใหญ่ประเภททำนองนี้นี่แหละ ที่น่าจะมีส่วนช่วยปัดเป่า ช่วยบรรเทาเบาบาง กรรมของสังคม ลงไปได้ไม่น้อยทีเดียว แม้ว่าการปัดเป่า บรรเทาเบาบางในลักษณะที่ว่า จะไม่มีใครมองเห็น ไม่มีโอกาสรับรู้ ได้ยินซักกี่มากน้อย ดังนั้น...การที่ผู้หลัก-ผู้ใหญ่ประเภทนี้ ต้องมาจากไป นิราศไป ตามวัฏจักร วงจร แห่งการเกิด-การดับ แม้เป็นสิ่งที่คงต้อง ทำใจ รับสภาวะความจริงไปตามสภาพ แต่คงอดไม่ได้ที่จะต้องสารภาพว่า ออกจะเป็นอะไรที่น่าโหวงๆ เหวงๆ มิใช่น้อย...

                                                       ---------------------------------------------------------

      การจากไปของผู้หลัก-ผู้ใหญ่เหล่านี้ ประเภทนี้ จึงไม่ต่างอะไรไปจากการกระตุ้นให้บรรดาผู้ที่เคารพ รัก ยึดถือท่านเหล่านี้เป็นแบบอย่าง ตัวอย่าง คงต้องเร่งโต เร่งเสริมสร้างวุฒิภาวะ เร่งนำเอาแบบอย่าง ตัวอย่างของท่าน มาใช้ในทางปฏิบัติให้มากๆ เข้าไว้ แบบอย่างแห่งการเสียสละ อุทิศตน โดยเฉพาะการเรียนรู้จากมวลชน พร้อมวางสถานะตัวเองเอาไว้ในที่ต่ำ ไม่ได้ชูหัว ชูหาง อวดโอ้อหังการ แบบพวกเจ้าขุนมูลนายทั้งหลาย อันทำให้บรรดา ความรู้ ทั้งหลายที่ท่านอาจารย์ ระพี ท่านสะสมไว้ในตัวมาโดยตลอด เป็นความรู้ที่ตั้งอยู่บนพื้นฐาน ความรัก อย่างเห็นได้ชัดเจน และด้วยความรักเหล่านี้นี่เองที่ทำให้ท่านสามารถได้รับ ความร่วมมือ-ร่วมใจ จากผู้คนในแต่ละระดับไม่ว่าตั้งแต่ฐานรากไปจนถึงยอดปราสาท จนอาจถือเป็นต้นแบบแห่งความ รู้-รัก-สามัคคี ฉบับของจริง-ของแท้ ชนิดไม่ว่าจะฝ่ายไหน ต่อฝ่ายไหน ต่างพร้อมค้อมหัวคารวะให้กับผู้หลัก-ผู้ใหญ่แห่งสังคมไทย ผู้มีชื่อว่า อาจารย์ ระพี สาคริก มาโดยตลอดนั่นแล...

                                                            --------------------------------------------------

      ปิดท้ายด้วยวาทะวันนี้ จาก Yeats... Think like a wise man, but express yourself like the common people.- จงคิดเหมือนปราชญ์ แต่แสดงออกอย่างสามัญชน...

                                                            -------------------------------------------------