(นพ.พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์)

 

      “ช่วงเทศกาลเข้าพรรษา” นอกจากเป็นช่วงที่ผู้สูงอายุมักเข้าวัดทำบุญบ่อยขึ้น อีกทั้งเป็นช่วงที่บ้านเราเข้าสู่ฤดูฝนอย่างเต็มตัว คนวัยเก๋าจำเป็นต้องดูแลสุขภาพให้มากขึ้นควบคู่กันไป เพราะเสี่ยงต่อการป่วยเป็นโรคหวัดและเป็นลมจากการเดินทางออกจากบ้านได้ค่อนข้างง่ายกว่าวัยอื่น เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันของคนวัยนี้ทำงานน้อยลง จากอายุที่เพิ่มมากขึ้น นพ.พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญอาวุโส ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพไวทัลไลฟ์ รพ.บำรุงราษฎร์อินเตอร์เนชั่นแนล มาให้คำแนะนำการดูและสุขภาพไว้น่าสนใจ

      นพ.พันธ์ศักดิ์ บอกว่า “ช่วงวันอาสาฬหบูชาและเทศกาลเข้าพรรษานั้น เป็นช่วงที่บ้านเราฝนตกชุก ประกอบกับภูมิคุ้มกันผู้สูงอายุก็จะทำให้ได้ลดน้อยลงจากอายุที่เพิ่มมากขึ้น ดังนั้นจึงค่อนข้างเสี่ยงต่อการเป็น “โรคหวัด” มากกว่าปกติ ทั้งนี้ แนวทางในการดูแลสุขภาพโดยรวมของคนสูงวัยนั้น เริ่มจาก “การรักษาสุขภาพทั่วไป” คือ การดื่มน้ำให้เพียงพอ เพราะการที่ผู้สูงอายุขาดน้ำจะทำให้ระบบไหลเวียนโลหิตทำงานได้ไม่ดี และเป็นผลทำให้ผู้สูงอายุหน้ามืดเวลาที่ลุกขึ้น แต่การดื่มน้ำที่เหมาะสมสำหรับคนสูงวัยนั้น หมอแนะนำว่าควรหมั่นจิบน้ำบ่อยๆ และเข้าห้องน้ำเป็นระยะ ซึ่งส่วนมากผู้สูงอายุมักจะเป็นกังวลเวลาที่ต้องเข้าห้องน้ำบ่อยๆ ทำให้ไม่ชอบดื่มน้ำและทำให้ต้องกลั้นปัสสาวะ ตรงนี้จะทำให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพ ดังนั้นการดื่มน้ำเป็นระยะก็จะทำให้เข้าห้องน้ำเป็นระยะ จะช่วยป้องกันอาการเป็นลมหน้ามืดได้

(ป้องกันการวูบเป็นลมขณะลุกนั่ง และช่วยให้เลือดไหลเวียนดี หลังตื่นนอนตอนเช้าแนะนำให้ผู้สูงอายุลุกนั่งช้าๆ บนที่นอนเป็นเวลา 30 วินาที และบิดซ้ายขวา 30 วินาที รวมถึงนั่งห้อยขา 30 วินาที ก่อนลงจากเตียง)

      “สิ่งหนึ่งที่ลูกหลานลืมไม่ได้ คือการให้ผู้สูงอายุรับประทานวิตามิน B รวม และวิตามิน C หรือกินอาหารทะเลที่มีแร่ธาตุสังกะสี จะช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ผู้สูงวัยรู้สึกสดชื่นมากขึ้น ที่สำคัญต้องรับประทานอาหารที่ปรุงสุกใหม่ เพื่อป้องกันการติดเชื้อท้องร่วงท้องเสีย ซึ่งอันตรายมากสำคัญคนสูงวัย ที่สำคัญต้องไม่รับประทานมากเกินไป เพราะนั่นจะทำให้แน่นท้องและย่อยยาก ที่สำคัญจำเป็นต้องพักผ่อนให้เพียงพอกรณีที่จะต้องตื่นขึ้นไปไหว้พระทำบุญ ทั้งนี้ เพื่อป้องกันภาวะหน้ามืดขณะที่ลุกขึ้น แนะนำว่าเวลาที่ผู้สูงอายุตื่นนอนตอนเช้านั้น ถ้าจะให้ดีควรค่อยๆ ลุกนั่งจากที่นอนอย่างช้าๆ โดยใช้เวลาประมาณ 30 วินาที จากนั้นเมื่อลุกนั่งแล้วก็ให้พลิกตัวหันไปทางซ้ายและขวาเป็นเวลา 30 วินาที ต่อด้วยการนั่งห้อยขาเป็นเวลา 30 วินาที เพื่อให้ระบบโลหิตไหลเวียนได้ดี และทำให้เลือดไหลไปเลี้ยงหัวใจได้ดี ก็จะช่วยป้องกันการลุกขึ้นยืนหรือนั่งโดยไม่วูบเป็นลมนั่นเอง

(“ร่มไม้เท้า” อุปกรณ์ที่เป็นขาที่ 3 ของผู้สูงวัยช่วยป้องกันการหกล้ม ซึ่งคุณตาคุณยายควรพกพาเวลาออกไปทำธุระนอกบ้านในช่วงหน้าฝน)

      อีกสิ่งหนึ่งที่อยากแนะนำคือการ “ถือไม้เท้าที่ดีไซน์เป็นร่ม” ซึ่งถือว่าเป็นอุปกรณ์ที่เป็นขาที่ 3 ของผู้สูงวัยก็ว่าได้ เพราะนอกจากช่วยประคอง ทำให้เดินได้อย่างมั่นคงไม่ล้มแล้ว ร่มยังใช้ป้องกันแสงแดดได้อีกด้วย เพราะคนสูงวัยส่วนใหญ่มักจะไม่ค่อยชอบถือร่มไม้เท้า เพราะกลัวถูกมองว่าแก่ นอกจากนี้เวลาไปไหนมาไหนในช่วงหน้าฝนที่มีอาการชื้นและร้อนสลับกัน ก็ควรเลือกสวมใส่เสื้อผ้าที่ไม่หนาจนเกินไป อีกทั้งช่วยระบายอากาศได้เป็นอย่างดี”

(เพื่อป้องกันการติดเชื้อโรคจากผู้อื่น ผู้สูงอายุควรสวมหน้ากากอนามัย และหมั่นล้างมือให้สะอาดเป็นประจำหรือพกแอลกอฮอล์เช็ดเวลาที่ต้องสัมผัสสิ่งของร่วมกับผู้อื่น)

 

      ส่วนการดูแลสุขภาพในช่วงหน้าฝนและเทศกาลงานบุญนั้น “การป้องกันโรคติดต่อจากผู้อื่น” ก็เป็นสิ่งที่คนสูงวัยให้ความตระหนัก และอย่าคิดว่าไม่เป็นไร โดยเฉพาะการได้รับเชื้อโรคหวัดจากลมหายใจในสถานที่มีคนอยู่เป็นจำนวนมาก หรือเวลาที่ต้องออกไปข้างนอก และสัมผัสสิ่งของต่างๆ ร่วมกับคนทั่วไป ตลอดจนการรับประทานอาหารนอกบ้าน ก็จำเป็นต้องล้างมือให้สะอาด เพื่อป้องกันการแพร่กระจายและติดเชื้อโรคจากผู้อื่น

      “การป้องกันการได้รับเชื้อโรคหวัดจากการหายใจรดกันนั้น คือการใส่หน้ากากอนามัยปิดปากและจมูกเวลาที่ต้องออกไป ในสถานที่พลุกพล่านที่มีคนเยอะ เช่น ห้างสรรพสินค้า วัด เป็นต้น ที่สำคัญผู้สูงอายุควรพกแอลกอฮอล์สำหรับเช็ดมือเวลาไปจับสิ่งของร่วมกับผู้อื่น ก็จะทำให้ไม่มีเชื้อโรคหวัดติดอยู่ที่มือของเรา และเชื้อแบคทีเรียไม่แพร่ไปสู่ผู้อื่น ที่สำคัญเวลาไปรับประทานอาหารนอกบ้านก็ควรล้างมือให้สะอาด จะช่วยป้องกันเชื้อไข้หวัดได้ทางหนึ่ง ดังนั้นถ้าผู้สูงอายุสามารถทำได้ 2 ข้อที่บอกมา เวลาจะไปไหนมาไหนก็สบายมากครับ”.