28 ก.ย.62 -  นายแก้วสรร อติโพธิ เปิดแพร่บทความเรื่อง "ไฮด์สปีด EEC : โฮปเวลล์ ๒ ???" ผ่าน www.thaipost.net โดยมีเนื้อหาดังนี้

“ข้อตกลงตามร่างเอกสารแนบท้ายสัญญา เรื่องกำหนดส่งมอบพื้นที่นั้นอยู่นอกเหนือข้อกำหนดคัดเลือกเอกชน ร่างแนบท้ายนี้จะมีไม่ได้ ถ้าเปิดไว้จนให้สิทธิเอกชนฟ้องรัฐเรียกค่าเสียหายได้ คณะกรรมการคัดเลือกต้องรับผิดชอบ” ศักดิ์สยาม ชิดชอบ รัฐมนตรีว่าการคมนาคม ๒๕ กันยา ๒๕๖๒        
                           
ถาม    อาจารย์ว่า กลุ่มกิจการร่วมค้า CP และพันธมิตร ( CPH )  จะยอมลงนามในสัญญา ตามที่รองนายกฯ และรัฐมนตรีคมนาคม ขีดเส้นตายหรือไม่

ตอบ    ผมลองฟังคำชี้แจงของฝ่าย CP ในทีวี TNN แล้ว   เขาบอกว่าเขาติดอยู่ ๑ เรื่องที่สำคัญจริงๆ   คือขอให้มีการส่งมอบพื้นที่ให้เขาทำงานได้เสร็จในกำหนด ๕ ปี   

ถาม    มันมีความเสี่ยงอะไรมากมาย ถึงยังไม่ยอมกัน

ตอบ    สัญญานี้เป็นสัญญาร่วมลงทุนรัฐกับเอกชน ( PPP )   ให้เอกชนลงทุนไปก่อนทั้งหมด ต้องสร้างให้เสร็จพร้อมให้บริการใน ๕ ปี เป็นเงินกว่า ๒ แสนล้าน   ขึ้นปีที่ ๖ เมื่อเสร็จโครงการแล้ว ฝ่ายรัฐถึงจะมาจ่ายเงินร่วมลงทุนในส่วนของตน ให้ CPH แสนล้านบาท    จากนั้นเอกชนก็บริหารโครงการเดินรถเก็บรายได้ไป ๕๐ ปี ก็เป็นอันเสร็จสิ้นสัญญา 
สัญญาอย่างนี้เมื่อเริ่มนับ ๑ แล้ว  ถ้าการรถไฟส่งมอบพื้นที่ให้เขาไม่ได้ตามแผนเอกชนก็เจ๊งได้   ทิ้งเป็นเสาค้างโด่เด่ ไปตลอดแนวจาก ดอนเมือง ไปสุวรรณภูมิ ยาวไปจนถึงอู่ตะเภาเลย   

ตรงนี้ถึงมีการตกลงกันเป็นร่างแนบท้ายว่า   ลงนามแล้วก็ขอเวลาสำรวจและเจรจา ทำแผนรื้อย้ายผู้บุกรุก ( ๕๑๓ ราย)-เวนคืน( ๘๕๐ ไร่)-ย้ายเสาไฟแรงสูง-ท่อก๊าซรายทาง  ทำแผนจนเกิดเป็นแผนส่งมอบพื้นที่ และแผนก่อสร้างที่สอดคล้องกันก่อน พื้นที่ส่วนใดพอมีแผนลงตัวและส่งมอบได้แล้ว ก็เริ่มนับเวลา ๕ ปีได้   ทยอยทำแผนและส่งมอบกันไปเป็นส่วนๆอย่างนี้ให้หมดสิ้นใน ๑ ปี นับแต่วันลงนามในสัญญา   โครงการส่วนต่างๆก็จะถูกก่อสร้าง และส่งมอบจนแล้วเสร็จได้ทั้งหมด ส่วนไหนจะช้าจะเร็วก็แล้วแต่สภาพปัญหาที่ยากง่ายต่างกันเป็นเฉพาะพื้นที่ไป   นี่คือข้อเจรจาที่ยุติกันในระดับผู้ปฏิบัติแล้ว  แต่ระดับรัฐมนตรีไม่ยอมรับ

ถาม    ตรงนี้ใช่ไหมครับ  ที่รัฐมนตรีคมนาคมบอกว่าเป็นข้อตกลงนอกกรอบข้อกำหนดคัดเลือกเอกชน

ตอบ    ครับ   รองนายกฯอนุทินสำทับเลยว่า ให้นับ ๑ ทันทีที่ลงนาม  กำหนดส่งมอบที่ดินทั้งหมดให้ ใน ๒ ปี  ถ้าเกิน ๒ ปี   ก็ขยายเวลาในสัญญาได้  นี่ถ้าเงินไม่พอท่านรองฯ ท่านยังให้สัมภาษณ์เกทับไปอีกว่า ถ้ายังมีปัญหาท่านจะช่วยออกค่าทุบเสาโฮปเวลล์ ช่วงดอนเมือง-มักกะสัน ๒๐๐ ล้านบาท ให้ด้วยก็ได้นะครับ

ถาม    คราวบริษัทซีโนไทยของรองฯอนุทิน รับเหมาทำแอร์พอร์ตลิงค์สมัยรัฐบาลทักษิณ การรถไฟก็ส่งมอบพื้นที่ล่าช้าไป ๒ ปี  คราวซีโนไทยสร้างรัฐสภา   รัฐสภาก็ส่งมอบพื้นที่ล่าช้าไปปีครึ่ง ท่านรองฯท่านจึงคิดและคุ้นกับการขยายเวลา ต่อสัญญาอยู่แล้วแน่นอน

ตอบ    นั่นเป็นโครงการที่รัฐลงทุนฝ่ายเดียว  ซีโนไทยรับเหมาก่อสร้างเท่านั้น  ช้าไปเท่าใดรัฐก็ล่าช้าเสียหายเป็นเงินจมเปล่า  ส่วนผู้รับเหมานอนเกาพุงสบายไป

ส่วนสัญญาไฮด์สปีดอีอีซีกับ CPH นี้เป็นสัญญาร่วมลงทุนแถมยังให้เอกชนลงทุนไปทั้งหมดก่อนเสียด้วย  ซึ่งช้าติดขัดไปเท่าใดเขาก็เสียดอกเบี้ยเสียค่าเตรียมการไปมากมาย  ยิ่งถ้าส่งมอบที่ดินให้เขาเป็นฟันหลอก่อสร้างไม่ได้เต็มที่ จน ๕ ปีไม่เสร็จ เขาก็ถูกปรับอีกวันละ ๙ ล้านบาท เงินก้อนที่จะได้จากรัฐก็ล่าไปอีก.. ก็ชิบหายกันพอดี

ถาม    ถ้ากลุ่ม CPH ยอมลงนามตามรัฐบาล โอกาสชิบหายก็มีมากสิครับ

ตอบ    โดยระดับมาตรฐานความรับผิดชอบต่อผู้ถือหุ้นแล้ว            ผมว่าผู้บริหารซีพีกับ อิตาเลียนไทย เขาต้องคิดหนักมากๆทีเดียวในการตัดสินใจครั้งนี้

ถาม    ตกลงถูกผิดอยู่ที่ตรงไหนครับนี่

ตอบ    สัญญาร่วมลงทุนเอกชนกับรัฐ   มันไม่ใช่สัญญาจ้างเหมานะครับ  แต่เป็นสัญญาร่วมมือกันเพื่อความสำเร็จร่วมกัน    ข้อกำหนดที่ประกาศคัดเลือก ก็ไม่ใช่ TOR ที่ตกลงเจรจากันเพิ่มเติมไม่ได้  มันเป็นคำเชิญชวนให้ยื่นข้อเสนอ ( Request for Proposal ) เท่านั้น ยังเปิดช่องให้เจรจาได้ในหลายเรื่อง   การเจรจาต้องระวังแต่เพียงว่า อย่าให้ฝ่ายที่ได้ที่สองคือฝ่ายซีโนไทยที่นอนรออยู่ เขาเสียเปรียบเท่านั้น
เฉพาะเรื่องหลักประกันความเสี่ยงในการส่งมอบที่ดินให้ต่อเนื่องนี้  ผมว่าสามารถเจรจาให้ชัดเจนให้การรถไฟต้องรับผิดชอบในความเสี่ยง จนผูกมัดเป็นข้อตกลงแนบท้ายสัญญากันได้ครับว่า  รัฐจะรับจัดการความเสี่ยงส่วนนี้อย่างไร

ถาม    ถ้าทำไม่ได้จริงก็ต้องเสียค่าโง่ อย่างที่รัฐมนตรีศักดิ์สยามท่านเตือนไว้

ตอบ    ก็อย่าโง่สิครับ  วางแผนให้เป็นไปได้แล้วทุ่มเททำทุกวันให้สำเร็จตามแผนให้ได้  ควรต้องยอมลงเงินชดใช้ชดเชยชาวบ้านเขาให้คุ้ม  หน้าไหนบุกรุกเข้ามาอีกก็จับส่งศาลติดคุกทันตาเห็นเลย  ทำจริงๆก็ทำได้นะครับ  มันอยู่ที่จะยอมรับไหมว่าเรื่องนี้เป็นความเสี่ยงส่วนที่รัฐต้องรับผิดชอบ เพื่อความลุล่วงของงาน

ถาม    แล้วจะยุติกันได้อย่างไรครับ ฟังแล้วดูจะเถียงกันยังไงก็ได้ แล้วแต่ว่าใครจะถือหางใครเท่านั้นเอง 

ตอบ    “ความยุติธรรม”มันไม่ใช่รสนิยมนะครับคุณครับ..การตกลงแบ่งปันความเสี่ยงกันอย่างเป็นธรรมเช่นเป็นหุ้นส่วนกันนี้ กฎหมายร่วมลงทุนรัฐ-เอกชนของไทย ปี ๒๕๖๒ ได้กำหนดไว้ชัดเจนแล้วว่า

“มาตรา๖ การดําเนินการภายใต้พระราชบัญญัตินี้ต้องเป็นไปเพื่อบรรลุเป้าประสงค์ของ การร่วมลงทุนระหว่างรัฐและเอกชน  ดังต่อไปนี้ 

(๑) ความสอดคล้องกับแผนการจัดทําโครงการร่วมลงทุน 

(๒) ความเป็นหุ้นส่วนระหว่างรัฐและเอกชน  ซึ่งต้องมีการจัดสรรความเสี่ยงและผลประโยชน์ตอบแทนให้แก่เอกชนอย่างเป็นธรรมโดยคํานึงถึงความสําเร็จของโครงการร่วมลงทุน และความคุ้มค่าในการดําเนินโครงการร่วมลงทุน ....”

ถาม    ถ้ายอมตามเอกสารแนบท้ายชุดปัจจุบัน ที่ให้ CPH ลงนามไปก่อนแล้ว แล้วถึงเริ่มนับอายุสัญญาตามการส่งมอบที่ดินแต่ละส่วนภายใน ๑ ปีอย่างนี้  โครงการก็ต้องช้าไปอีก ๑ ปี  แล้วอย่างนี้ไม่ถือว่าขัดต่อสาระสำคัญของข้อกำหนดหรือครับ

ตอบ    ตรงจุดการขยายเวลาแล้วแยกกำหนดแล้วเสร็จเป็นส่วนๆอย่างนี้ ผมว่าฝ่ายรัฐบาลน่าจะถูกต้องนะครับว่าแยกไม่ได้และให้เวลา ๕ ปี ล่าช้าออกไปไม่ได้  

ว่าไปแล้วเวลาเจรจาที่ผ่านมา ๔ เดือนเข้าแล้วนี่  ถ้าร่วมมือกันพัฒนาแผน รื้อย้าย เวนคืน ส่งมอบ แล้วปรับเป็นแผนก่อสร้างจนลงตัวเป็นแผนแนบท้ายสัญญา ลงนามแล้วนับ ๑ ได้เลยนี่   ก็ควรจะทำได้และน่าจะเสร็จพร้อมลงนามได้แล้วด้วย ในความเห็นผม ผมว่านี่คือทางออกที่เป็นไปได้และควรจะเป็นว่า  แผนส่งมอบต้องมีเป็นข้อตกลงแนบท้ายสัญญา แต่กำหนด ๕ ปีนั้นขยายไม่ได้

อันที่จริงการรถไฟน่าจะลงทุนทำแผนนี้ไว้ในมือตั้งแต่แรกเลยก็ไม่ทำ ทำงานระดับโลกด้วยความรับผิดชอบและฝีมือระดับ อบต.นี่ มันไปไม่ไหวหรอกครับ

ถาม    ซ้ำด้วยอำนาจนิยมของรัฐมนตรีไทยอีก  โครงการนี้ ก็ตายแน่ๆ  

ตอบ    งานนี้เห็นชัดว่า..ความคิดและวัฒนธรรมในบ้านเมืองคือตัวชี้ขาดความสำเร็จจริงๆครับ  แถมด้วยปัญหาประโยชน์ทับซ้อนอีกต่างหาก  
วิธีคิดวิธีทำที่ด้อยพัฒนาอย่างนี้..ผมว่าในที่สุดแล้วชาวไทยเราจะไม่ได้ระเบียงเศรษฐกิจอะไรหรอกครับ เราจะได้โฮปเวลล์ ๒ เป็น “ระเบียงเสารถไฟไฮด์สปีดภาคตะวันออก” เสียมากกว่า