รัฐบาลหมู่เกาะโซโลมอนระบุ ข้อตกลงที่ผู้นำรัฐบาลท้องถิ่นลงนามกับบริษัทของจีนเมื่อเดือนที่แล้ว ซึ่งอนุญาตให้เช่าเกาะตูลากีทั้งเกาะนั้น เป็นการทำข้อตกลงที่ผิดกฎหมายและเป็นโมฆะ

แฟ้มภาพ นายกรัฐมนตรีมานัสเซห์ โซกาวาเร ขณะประชุมกับประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ระหว่างเยือนกรุงปักกิ่ง เมื่อวันที่ 9 ตุลาคม 2562 / AFP

    เอเอฟพีรายงานเมื่อวันศุกร์ที่ 25 ตุลาคมว่า รายละเอียดเกี่ยวกับ "ข้อตกลงความร่วมมือทางยุทธศาสตร์" ที่จังหวัดเซ็นทรัลของประเทศในมหาสมุทรแปซิฟิกตอนใต้แห่งนี้ ลงนามไว้กับบริษัท ไชน่าแซมเอนเตอร์ไพรส์กรุ๊ปเมื่อเดือนกันยายน เพิ่งได้รับการเปิดเผยต่อสื่อเมื่อต้นเดือนตุลาคม แต่เมื่อวันศุกร์ สำนักงานของนายกรัฐมนตรีมานัสเซห์ โซกาวาเร ออกแถลงการณ์ชี้แจงว่า ข้อตกลงฉบับนี้ "ผิดกฎหมาย, ผลบังคับใช้ไม่ได้ และต้องสิ้นสุดลงโดยให้มีผลทันที"

    คำแถลงกล่าวว่า รัฐบาลจังหวัดเซ็นทรัลไม่มีอำนาจที่จะเจรจาทำข้อตกลงเกี่ยวกับเกาะตูลากีแห่งนี้ นอกจากนั้น บริษัทไชน่าแซมยังไม่ได้รับสถานะนักลงทุนต่างชาติที่หมู่เกาะโซโลมอน และการทำข้อตกลงใดๆ ไม่มีผลโดยสมบูรณ์หากไม่ได้รับการอนุมัติจากจอห์น มูเรีย อัยการสูงสุด

    ทั้งนี้ สำนักงานอัยการสูงสุดของหมู่เกาะโซโลมอนมีหน้าที่ผู้ตรวจสอบการจัดทำข้อตกลงทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับรัฐบาล ซึ่งรวมถึงรัฐบาลระดับจังหวัด

    การลงนามข้อตกลงนี้กระทำเมื่อวันที่ 22 กันยายน หรือหนึ่งวันภายหลังจีนและหมู่เกาะโซโลมอนสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูต หลังจากโซโลมอนตัดความสัมพันธ์ทางการทูตกับไต้หวัน

    ยังไม่มีปฏิกิริยาจากบริษัทจีนแห่งนี้ แต่คำแถลงในเว็บไซต์ของแซมกรุ๊ปกล่าวว่า ตัวแทนของบริษัทได้พบกับนายกฯ โซกาวาเรเมื่อต้นเดือนตุลาคม ระหว่างที่ผู้นำโซโลมอนไปเยือนจีนอย่างเป็นทางการ ขณะที่สแตนลีย์ มาเนติวา นายกของจังหวัดเซ็นทรัล กล่าวกับรอยเตอร์ว่า เขาจะปฏิบัติตามคำแนะนำของรัฐบาล

    เกาะตูลากีแห่งนี้มีพื้นที่ประมาณ 2 ตารางกิโลเมตรและมีประชากร 1,200 คน ในอดีตเคยเป็นที่ตั้งของฐานทัพเรือญี่ปุ่นและเคยเป็นสมรภูมิการสู้รบที่ดุเดือดระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2

    ข้อตกลงที่บริษัทจีนลงนามไว้กล่าวถึงการพัฒนาโรงกลั่นน้ำมันบนเกาะนี้ แต่สหรัฐและออสเตรเลียน่าจะห่วงกังวลถึงความเป็นไปได้ที่จีนจะใช้เกาะแห่งนี้เพื่อประโยชน์ทางทหารด้วย แซมกรุ๊ปเป็นกลุ่มบริษัทด้านเทคโนโลยี, การลงทุนและพลังงานที่ก่อตั้งเมื่อปี 2528 ในฐานะรัฐวิสาหกิจของจีน.