สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกามีบทบาทภารกิจหลักในการพิจารณาและจัดทำร่างกฎหมายตามที่คณะรัฐมนตรีหรือนายกรัฐมนตรีมอบหมายและเสนอความเห็นเกี่ยวกับการให้มีหรือแก้ไขปรับปรุงหรือยกเลิกกฎหมาย และการให้ความเห็นทางกฎหมายเพื่อพิจารณาวินิจฉัยปัญหาข้อหารือของหน่วยงานของรัฐ ฯลฯ ทั้งนี้สำนักงานฯ ได้วางเป้าหมายในการพัฒนากฎหมายไปสู่เป้าหมาย คือ Better Regulation for Better Life เพื่อให้กฎหมายที่ออกมาบังคับใช้เป็นกฎหมายที่ดี ทันต่อสถานการณ์โลกปัจจุบัน เกิดประโยชน์ต่อประชาชนและทำให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

 

โดยในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 ที่ผ่านมา (รอบ 11 เดือน) สำนักงานฯ ได้ตรวจพิจารณาร่างกฎหมาย ให้ความเห็นทางกฎหมาย และคำแปลกฎหมาย แล้วเสร็จ จำนวน 1,484 เรื่อง แบ่งเป็น งานจัดทำและตรวจพิจารณาร่างกฎหมาย 532 เรื่อง งานให้ความเห็นทางกฎหมาย จำนวน 943 เรื่อง และคำแปลกฎหมาย จำนวน 9 เรื่อง ซึ่งในช่วงแรกเป็นการดำเนินการตรวจพิจารณาร่างกฎหมายที่สำคัญเพื่อช่วยบรรเทาปัญหาความเดือดร้อนของประชาชนที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์ของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 หรือ COVID-19  อาทิ พระราชกำหนดให้อำนาจกระทรวงการคลังกู้เงินเพื่อแก้ไขปัญหา เยียวยา และฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคม ที่ได้รับผลกระทบจาก

 

การระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 พ.ศ. 2563 พระราชกำหนด การให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่ผู้ประกอบวิสาหกิจ ที่ได้รับผลกระทบจากการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 พ.ศ. 2563 ฯลฯ ส่วนในระยะต่อมาเป็นการจัดทำร่างกฎหมายเพื่อให้เป็นไปตามแผนการปฏิรูปประเทศด้านกฎหมายและการดำเนินงานตามยุทธศาสตร์ชาติ ดังนี้

1. การดำเนินการตามแผนการปฏิรูปประเทศด้านกฎหมาย

1.1 การจัดทำร่างกฎหมายตามแผนการปฏิรูปประเทศด้านกฎหมายที่สำคัญ อาทิ 1) จัดทำร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยโทษปรับทางปกครอง พ.ศ. .... เพื่อเปลี่ยนโทษปรับทางอาญาสำหรับความผิดเล็กน้อยเป็นโทษปรับทางพินัย เพื่อให้สอดคล้องกับมาตรา 77 ของรัฐธรรมนูญ ที่มุ่งให้กำหนดโทษอาญาเพียงเท่าที่จำเป็น ขณะนี้จัดรับฟังความคิดเห็นจากประชาชนแล้วเสร็จ อยู่ระหว่างการเสนอคณะกรรมการพัฒนากฎหมายเพื่อพิจารณา 2) จัดทำร่างพระราชบัญญัติการจัดทำประมวลกฎหมายแบบต่อเนื่องเพื่อให้ประชาชนเข้าถึงได้โดยสะดวก พ.ศ. .... โดยสำนักงานฯ ได้รับฟังความคิดเห็นจากประชาชนแล้วเสร็จ เมื่อวันที่ 10 สิงหาคม 2563 และอยู่ระหว่างซักซ้อมความเข้าใจเกี่ยวกับสาระสำคัญของร่างฯ กับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

1.2 การจัดหลักสูตรการฝึกอบรมด้านการร่างกฎหมายเป็นการเฉพาะเพื่อพัฒนาบุคลากรด้านการร่างกฎหมายของประเทศ อาทิ หลักสูตรการร่างกฎหมาย การให้ความเห็นทางกฎหมาย และการดำเนินคดีปกครอง

1.3 การสร้างความรับรู้และความเข้าใจในการดำเนินการตามมาตรา 77 ของรัฐธรรมนูญ ได้จัดทำและเผยแพร่สื่อวีดิทัศน์ จำนวน 3 เรื่อง ผ่านสื่อโซเชียลมีเดีย อาทิ แนวทางการรับฟังความคิดเห็นประกอบการจัดทำร่างกฎหมาย

 

2. การดำเนินงานตามยุทธศาสตร์ชาติและแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ โดยสำนักงานฯ ได้จัดทำภารกิจในการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติ ในด้านการพัฒนากฎหมาย อาทิ 1) การจัดทำฐานข้อมูลระบบสารสนเทศกลาง เป็นการทำงานร่วมกับสำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องค์การมหาชน) (สพร.) อยู่ระหว่างดำเนินการ โดยแบ่งเป็น 2 ระยะ คือ ระยะที่ 1 เป็นการพัฒนาระบบรับฟังความคิดเห็น โดยจะทดลองใช้ระบบรับฟังความคิดเห็นกับหน่วยงานนำร่อง 9 หน่วยงาน

ได้แก่ สำนักงาน ก.พ.ร. สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี กรมกิจการสตรี กรมทรัพย์สินทางปัญญา กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน สำนักงานสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา สำนักงาน

คณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ ธนาคารแห่งประเทศไทย ภายในเดือนธันวาคม 2563 / มกราคม 2564 และระยะที่ 2 เป็นการพัฒนาระบบฐานข้อมูลกฎหมาย ซึ่งขณะนี้อยู่ระหว่างการศึกษาและออกแบบเบื้องต้น

 

ทั้งนี้เพื่อให้ประชาชนมีช่องทางการเข้าถึงกฎหมายโดยสะดวกและมีส่วนร่วมในการจัดทำร่างกฎหมาย และการประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมาย  และสามารถติดตามสถานะการจัดทำกฎหมายได้ทุกขั้นตอนตั้งแต่ในชั้นหน่วยงานของรัฐจนถึงการเสนอเรื่องต่อรัฐสภา 2) การประกาศรายชื่อกฎหมายที่ต้องประเมินผลสัมฤทธิ์ ซึ่งคณะรัฐมนตรีได้มีมติเห็นชอบ เรื่อง การดำเนินการเพื่อรองรับและขับเคลื่อนการปฏิบัติตามพระราชบัญญัติหลักเกณฑ์การจัดทำร่างกฎหมายและการประเมิน ผลสัมฤทธิ์ของกฎหมาย พ.ศ. 2562 เมื่อวันที่ 13 สิงหาคม 2563 และหน่วยงานของรัฐได้ประกาศรายชื่อกฎหมายและหน่วยงานที่รับผิดชอบการประเมินฯ พร้อมกำหนดเวลาแล้วเสร็จ ซึ่งสำนักงานฯ ได้จัดส่งให้สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี เพื่อนำเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณาแล้ว รวมทั้งร่วมกับสำนักงาน ก.พ.ร. ได้ดำเนินการประเมินผลสัมฤทธิ์ของพระราชบัญญัติการอำนวยความสะดวกในการพิจารณาอนุญาตของทางราชการ พ.ศ. 2558 เพื่อเป็นตัวอย่างการประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมาย และ 3) การยกเลิกกฎหมายที่เป็นอุปสรรคต่อการดำรงชีวิตของประชาชนสำนักงานฯ ได้รวบรวมรายชื่อพระราชบัญญัติที่สมควรยกเลิก และอยู่ระหว่างสอบถามความเห็นจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งหากไม่มีข้อขัดข้อง สำนักงานฯ จะได้เสนอคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาต่อไป