29 ม.ค.64- นพ.ธีระ วรธนารัตน์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊กถึงสถานการณ์ไวรัสโควิด-19 ทั่วโลกประจำวันที่  29 มกราคม 2564 มีเนื้อหาดังนี้

บราซิลทะลุ 9 ล้านเป็นประเทศที่ 3 ของโลกรองจากอเมริกาและอินเดีย
เมื่อวานทั่วโลกติดเพิ่ม 591,525 คน รวมแล้วตอนนี้ 101,916,053 คน ตายเพิ่มอีก 16,915 คน ยอดตายรวม 2,197,124 คน
อเมริกา เมื่อวานติดเชิ้อเพิ่ม 161,091 คน รวม 26,287,640 คน ตายเพิ่มอีก 4,195 คน ยอดตายรวม 442,616 คน
อินเดีย ติดเพิ่ม 19,131 คน รวม 10,720,971 คน
บราซิล ติดเพิ่ม 61,811 คน รวม 9,058,687 คน
รัสเซีย ติดเพิ่ม 19,138 คน รวม 3,793,810 คน
สหราชอาณาจักร ติดเพิ่มอีก 28,680 คน รวม 3,743,734 คน
อันดับ 6-10 เป็น ฝรั่งเศส ตุรกี อิตาลี สเปน และเยอรมัน ส่วนใหญ่ติดกันหลายพันถึงหลายหมื่นต่อวัน

แถบอเมริกาใต้ ยุโรป เอเชีย อย่างโคลอมเบีย เนเธอร์แลนด์ โปแลนด์ ยูเครน แคนาดา รวมถึงอิหร่าน บังคลาเทศ อิสราเอล อินโดนีเซีย ญี่ปุ่น และมาเลเซีย ยังติดกันเพิ่มหลักพันถึงหลักหมื่น
แถบสแกนดิเนเวีย บอลติก และยูเรเชีย ก็ยังมีติดเชื้อเพิ่มอย่างต่อเนื่อง

เมียนมาร์ เกาหลีใต้ และไทย ติดเพิ่มหลายร้อย ส่วนจีน ฮ่องกง และสิงคโปร์ ติดเพิ่มหลักสิบ ในขณะที่เวียดนาม กัมพูชา ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์ ติดเพิ่มต่ำกว่าสิบ
...สถานการณ์ในเมียนมาร์ เมื่อวานติดเพิ่มขึ้นอีก 350 คน ตายเพิ่มอีก 14 คน ตอนนี้ยอดรวม 139,152 คน ตายไป 3,103 คน อัตราตายตอนนี้ 2.2%...

ภาพรวมทั่วโลกตอนนี้ไวรัสโควิด-19 มีหลายสายพันธุ์ที่ระบาด โดยการกลายพันธุ์ชนิดใหม่ๆ มีการระบาดมากขึ้น เช่น สายพันธุ์ของสหราชอาณาจักรตอนนี้กระจายไปถึง 70 ประเทศทั่วโลก ถือว่าแพร่ไปรวดเร็วมาก
ในขณะที่สายพันธุ์ของบราซิลแม้จะกระจายไปไม่กี่ประเทศในขณะนี้ แต่เริ่มมีข้อมูลในเมือง Manaus ของบราซิล ซึ่งเคยมีการตรวจเลือดในประชาชนที่มาบริจาคเลือดเมื่อเดือนตุลาคม 2020 แล้วพบว่ามีภูมิคุ้มกันถึง 76% (ช่วงความเชื่อมั่นระหว่าง 67%-98%) โดยคาดว่าเกิดภูมิคุ้มกันเพราะระบาดระลอกแรก แต่ปรากฏว่าตอนนี้เกิดการระบาดซ้ำรุนแรง โดย 1-19 มกราคม 2021 นี้ติดเชื้อไปแล้ว 3,431 คน สูงกว่าช่วง 1-19 ธันวาคม 2020 ที่มีเพียง 552 คน ถึงเกือบเจ็ดเท่า การระบาดนี้ยังไม่ชัดเจนว่าเกิดจากเหตุใดกันแน่ แต่คำอธิบายที่มีหลายอย่างที่เป็นไปได้ และจะเป็นประโยชน์หากไทยเรานำมาพิจารณาวางแผนรับมือในอนาคต คือ

หนึ่ง สายพันธุ์ใหม่อาจหลบหลีกภูมิคุ้มกันจากสายพันธุ์เดิมได้

สอง สายพันธุ์ใหม่อาจมีความสามารถในการแพร่อย่างรวดเร็ว เพราะมีความคล้ายคลึงกับสายพันธุ์สหราชอาณาจักร

สาม ภูมิคุ้มกันที่เคยเกิดขึ้นนั้นลดน้อยถอยลงตามกาลเวลา ดังจะเห็นจากกรณีของบราซิล ที่ระบาดรุนแรงหลังระลอกแรก 7-8 เดือน ซึ่งอาจทำให้คนที่เคยมีภูมิอยู่เดิม มีระดับภูมิคุ้มกันลดลงจนไม่สามารถป้องกันได้ โดยสอดคล้องกับงานวิจัยจากสหราชอาณาจักรที่เคยมีการศึกษาไว้ให้เรารู้บางส่วนแล้วว่าภูมิคุ้มกันจากการติดเชื้อตามธรรมชาตินั้นอาจอยู่ได้ถึงราว 6 เดือน

และสุดท้ายคือ การคาดประมาณระดับภูมิคุ้มกันโดยการตรวจจากกลุ่มประชากรใดกลุ่มประชากรหนึ่งนั้น อาจคลาดเคลื่อนได้ และอาจไม่สามารถเป็นข้อมูลตัวแทนของประชากรโดยรวมทั้งหมดในพื้นที่ ดังนั้นระดับภูมิคุ้มกันที่เคยตรวจพบว่าเยอะถึง 76% นั้นอาจไม่สะท้อนความเป็นจริง

ตราบใดที่มีการกลายพันธุ์ของไวรัส และพัฒนาความสามารถในการระบาดมากขึ้น ระบบการเฝ้าระวัง และการจำกัดการเดินทางจากประเทศต้นทางที่มีการระบาดของสายพันธุ์ใหม่ๆ เหล่านี้ย่อมจำเป็นอย่างยิ่ง เพราะหากหลุดเข้ามาระบาดในประเทศ ก็จะมีโอกาสทำให้เกิดการแพร่รุนแรงได้

อัพเดตเรื่องวัคซีนโควิดล่าสุด มีการเผยแพร่ผลการวิเคราะห์ระหว่างการศึกษาระยะที่ 3 ของวัคซีน Novavax ซึ่งเป็นบริษัทของอเมริกา และได้รับการสนับสนุนโดยรัฐบาลอเมริกาในโครงการ Operation Warp Speed
วัคซีนนี้เป็นวัคซีน spike protein ที่ผลิตจาก recombinant protein nanoparticle technology ทำการวิจัยในสหราชอาณาจักร แอฟริกาใต้ อเมริกา และเม็กซิโก

ผลที่เผยแพร่ออกมานั้นมาจากการวิจัยในสหราชอาณาจักร อาสาสมัครอายุ 18-84 ปี จำนวน 15,000 คน (27% อายุมากกว่า 65 ปี)ทั้งนี้จากการวิเคราะห์ในตอนนี้ มีการติดเชื้อทั้งสิ้น 62 คน โดย 6 คน อยู่ในกลุ่มที่ได้รับวัคซีน และที่เหลือคือ 56 คนอยู่ในกลุ่มที่ไม่ได้รับวัคซีน ทำให้มีประสิทธิภาพในการป้องกันสูงถึง 89.3% (ช่วงความเชื่อมั่นระหว่าง 75.2%-95.4%)

ทั้งนี้พบว่าผู้ติดเชื้อส่วนใหญ่มักติดเชื้อสายพันธุ์ใหม่คือสายพันธุ์สหราชอาณาจักร และมีบางส่วนที่ติดเชื้อสายพันธุ์เดิม เมื่อวิเคราะห์เชิงลึก พบว่าวัคซีนสามารถป้องกันสายพันธุ์เดิมได้ 95.6% ในขณะที่ป้องกันสายพันธุ์ใหม่ได้ 85.6%
ผู้ติดเชื้อ 62 คนนั้น 61 คนมีอาการน้อยถึงปานกลาง และมีเพียง 1 คนที่อาการป่วยรุนแรง (คนนี้อยู่ในกลุ่มที่ไม่ได้วัคซีน)
ถือเป็นข่าวดีเรื่องวัคซีนอีกชนิดที่น่าจะสามารถนำมาใช้ในการสู้กับโรคระบาดนี้

สำหรับพวกเราทุกคน ขอให้ป้องกันตัวอย่างเคร่งครัด อาศัยความรู้เป็นเข็มทิศในการตัดสินใจประพฤติปฏิบัติ ให้อยู่รอดปลอดภัยจากการระบาดของโควิด-19
ใส่หน้ากากเสมอ ล้างมือบ่อยๆ อยู่ห่างคนอื่นหนึ่งเมตร พบคนน้อยลงสั้นลง เลี่ยงที่แออัดที่อโคจร ลดละเลี่ยงการกินดื่มในร้าน ซื้อกลับจะปลอดภัยกว่า
และคอยสังเกตอาการตนเองและครอบครัว หากไม่สบาย ควรหยุดเรียนหยุดงานและรีบไปตรวจรักษา

อ้างอิง
1. Sabino EC et al. The Lancet. 27 January 2021.
2. Novavax COVID-19 Vaccine Demonstrates 89.3% Efficacy in UK Phase 3 Trial. Novavax. Press Release. 28 January 2021.