ช่อจุ้นข้ามโลก! ซัดฟิลิปปินส์ทำไอโอเหมือนไทย

น้องช่อโผล่! ร่วมงานคณะทำงานสภาอาเซียนเพื่อสิทธิมนุษยชน สอบข้อเท็จจริงปรากฏการณ์ไอโอฟิลิปปินส์ พบใช้กองทัพจัดตั้ง-จ้างแบบเดียวกับไทย

31 ส.ค.2565 - กลุ่มสมาชิกรัฐสภาอาเซียนเพื่อสิทธิมนุษยชน (APHR - ASEAN Parliamentarians for Human Rights) โดยคณะทำงานประกอบไปด้วยสมาชิกรัฐสภามาเลเซีย มาเรีย ชิน อับดุลเลาะห์ และ เคลวิน อี้ ลี่ เหวิน พร้อมด้วย น.ส.พรรณิการ์ วานิช โฆษกคณะก้าวหน้า เข้าร่วมปฏิบัติการค้นหาข้อเท็จจริง ในกรณีการเผยแพร่ข่าวปลอมอย่างเป็นระบบก่อนการเลือกตั้ง ที่กลายเป็นกระแสการสร้างความเกลียดชังในโซเชียลมีเดียที่แพร่หลายในประเทศฟิลิปปินส์ก่อนหน้าการเลือกตั้งประธานาธิดีที่ผ่านมา

จากแถลงการณ์โดย APHR ระบุว่าคณะทำงานได้พบข้อมูลที่บ่งชี้ ว่าการเผยแพร่ข่าวปลอมที่เกิดขึ้นเป็นปฏิบัติการที่ได้รับการสนับสนุนโดยรัฐเพื่อหวังผลด้อยค่าฝ่ายค้าน นักสื่อสารมวลชน นักสิทธิมนุษยชน และนักกิจกรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการเลือกตั้งประธานาธิบดีครั้งล่าสุด ที่มีการระดมติดแท็กสีแดงอย่างกว้างขวางในโซเชียลมีเดีย กล่าวหากลุ่มบุคคลต่างๆ ว่ามีความเชื่อมโยงกับกลุ่มก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ในฟิลิปปินส์

ถ้อยแถลงของ APHR ยังระบุด้วย ว่าที่ผ่านมาสื่อกระแสหลักในประเทศฟิลิปปินส์ถูกลดทอนคุณค่า และโซเชียลมีเดียได้กลายมาเป็นเครื่องมือการสื่อสารหลักในประเทศ ซึ่ง 68% ของประชากรเข้าถึงอินเตอร์เน็ต และมีบันทึกผู้ใช้งานมากกว่า 92 ล้านบัญชี โดยมีบันทึกการเข้าใช้งานเฉลี่ยวันละ 255 นาที แต่ด้วยความที่อัลกอริธึ่มของโซเชียลมีเดียในปัจจุบัน มีลักษณะที่เน้นสร้าง echo chambers ที่ทำให้ผู้ใช้งานได้รับข่าวสารเพียงด้านเดียว โดยไม่ได้รับข้อมูลข่าวสารจากอีกฝั่งตรงกันข้าม และยังไม่มีมาตรฐานอย่างสื่อกระแสหลัก แต่กระบวนการตรวจสอบข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นกลับเป็นไปด้วยความล่าช้าไม่ทันการณ์ ทำให้การเผยแพร่ข่าวปลอมได้ผล

นอกจากนี้ คณะทำงานยังพบว่ากระบวนการเผยแพร่ข่าวปลอมอย่างเป็นระบบนี้ เกิดขึ้นก่อนหน้าการเลือกตั้งหลายปี โดยมีการจัดตั้งและสอดประสานไปในทิศทางเดียวกัน ซึ่งกว่าที่จะมีการรับรู้และเริ่มกระบวนการต่อต้านข่าวปลอมขึ้น กระแสข่าวปลอมก็ได้ฝังรากลึกลงไปทั่วทั้งสังคมแล้ว

น.ส.พรรณิการ์ได้ตั้งข้อสังเกตเพิ่มเติมด้วยว่า จากการที่ได้พูดคุยกับประธานคณะกรรมการการเลือกตั้งของฟิลิปปินส์ รวมถึงสื่อมวลชนท้องถิ่น และนักการเมือง ส.ส. และ ส.ว.หลายคนของฟิลิปปินส์ พบว่ารูปแบบของบวนการเผยแพร่ข่าวปลอมในฟิลิปปินส์มีความคล้ายคลึงกับไทย และถือเป็นรูปแบบเดียวกันในอีกหลายประเทศทั่วโลก รวมถึงในยุโรป คือ 1. มีการตั้ง troll farm หรือบริษัทไอโอ เพื่อปั่นข่าวและแพร่กระจายข่าว รวมถึงโจมตีเป้าหมายตามโซเชียลมีเดียต่างๆ โดยมักทำในลักษณะทัวร์ลง หรือไปรุมคอมเมนต์ทีละมากๆในช่วงเวลาสั้นๆ เพื่อปั้นแต่งและชี้นำทิศทางความคิดเห็น

2. เป้าหมายมักเป็นนักการเมืองหญิงที่มีลักษณะหัวก้าวหน้า หรือเป็นตัวแทนของกลุ่มคนชายขอบ เช่นในกรณีฟิลิปปินส์ เป้าหมายหลักของการปล่อยข่าวปลอมคือเลนี โรเบรโด อดีตผู้สมัครประธานาธิบดี และริซา ฮอนติเวโรส วุฒิสมาชิก รวมถึงซารา เอลาโก ส.ส. หญิงที่อายุน้อยที่สุดในสภาผู้แทนราษฎรฟิลิปปินส์ และ 3. รัฐบาลและกองทัพมีส่วนสำคัญในการเผยแพร่ข่าวปลอม แทนที่จะเป็นผู้ป้องกันการเผยแพร่ข่าวปลอม ในกรณีของฟิลิปปินส์ รัฐบาลตั้งคณะทำงานปราบปรามคอมมิวนิสต์ และใช้กฎหมายต่อต้านการก่อการร้าย ในการป้ายสีนักการเมือง นักข่าว และองค์กรภาคประชาสังคมว่าเป็นคอมมิวนิสต์ และปิดกั้นเว็บไซต์หรือโซเชียลมีเดียของผู้ถูกกล่าวหา

“รัฐสภาฟิลิปปินส์ควรมีบทบาทมากกว่านี้ในการตรวจสอบกรณีการเผยแพร่ข่าวปลอมโดยรัฐอย่างเป็นระบบและบริษัทไอโอ รวมทั้งทบทวนนโยบายในการควบคุมบริษัทโซเชียลมีเดียให้มีความรับผิดชอบต่อสังคมและปกป้องข้อมูลของผู้ใช้งาน แต่ขณะเดียวกันกฎหมายที่จะออกมาควบคุมกระแสข่าวปลอมเหล่านี้ก็ควรมีข้อจำกัดและถูกใช้อย่างระมัดระวัง ไม่ให้กลายเป็นการปิดกั้นข้อมูลข่าวสารโดยรัฐ จนกระทบต่อเสรีภาพในการแสดงออกด้วย”น.ส.พรรณิการ์กล่าว