อดีตนายกฯหญิงบังกลาเทศที่ถูกขับไล่ วิงวอนผู้สนับสนุนให้ออกมาแสดงพลังต่อสาธารณชน

ชีค ฮาซีนา อดีตนายกรัฐมนตรีหญิงบังกลาเทศ ได้ขอให้ผู้สนับสนุนออกมาแสดงพลังต่อสาธารณชนในช่วงปลายสัปดาห์นี้ หลังจากศาลตัดสินว่าสามารถดำเนินการสืบสวนคดีฆาตกรรมที่เกี่ยวข้องกับความไม่สงบภายใต้การนำของเธอเมื่อเดือนที่แล้ว

(Photo by Luis TATO / AFP)

เอเอฟพีรายงาน เมื่อวันพุธที่ 14 สิงหาคม 2567 กล่าวว่า อดีตนายกรัฐมนตรีหญิงชีค ฮาซีนา ของบังกลาเทศที่อยู่ระหว่างการลี้ภัยในต่างประเทศหลังถูกขับไล่จากการประท้วงของกลุ่มนักศึกษา ได้เรียกร้องกลุ่มผู้สนับสนุนของตนให้ออกมาแสดงพลังต่อสาธารณชน หลังจากเธอถูกศาลไต่สวนคดีอาญาจากกรณีการเสียชีวิตของผู้ประท้วงที่เกิดขึ้นเมื่อเดือนที่แล้ว

ฮาซีนา วัย 76 ปี หลบหนีโดยเฮลิคอปเตอร์ไปยังประเทศอินเดียซึ่งเป็นประเทศเพื่อนบ้าน เนื่องจากกลุ่มผู้ประท้วงหลั่งไหลเข้ามาเต็มถนนในกรุงธากา กลายเป็นจุดจบอันน่าตกใจตลอดระยะเวลาการปกครองที่ยาวนานถึง 15 ปีของเธอ

มีผู้เสียชีวิตมากกว่า 450 รายในช่วงหลายสัปดาห์ของความไม่สงบก่อนการจากไปอย่างกระทันหันของฮาซีนาและสมาชิกพรรคอวามีลีกของเธอที่พ้นจากรัฐบาลแล้วทั้งหมด โดยกองทัพได้ยึดการปกครองและแต่งตั้งรัฐบาลรักษาการเพื่อนำไปสู่การเลือกตั้งใหม่

วันพฤหัสบดีนี้จะเป็นวันครบรอบเหตุการณ์ลอบสังหารชีค มูจิบูร์ เราะห์มาน บิดาของเธอซึ่งเป็นวีรบุรุษแห่งอิสรภาพของประเทศในระหว่างการก่อรัฐประหารเมื่อปี 2518 ซึ่งรัฐบาลของเธอได้ประกาศให้เป็นวันหยุดประจำชาติ

"ฉันขอวิงวอนให้พวกคุณร่วมเฉลิมฉลองวันไว้อาลัยแห่งชาติในวันที่ 15 สิงหาคมนี้ด้วยความเคารพและด้วยความเคร่งขรึม" เธอกล่าวในแถลงการณ์เป็นลายลักษณ์อักษรที่ส่งถึงนักข่าวผ่านลูกชายของเธอที่อาศัยอยู่ในสหรัฐอเมริกา

เธอขอให้ผู้สนับสนุนสวดภาวนาเพื่อวิญญาณทุกดวงโดยการวางพวงมาลัยดอกไม้ที่บ้านในวัยเด็กของเธอในกรุงธากา

จนกระทั่งเมื่อไม่นานมานี้ สถานที่สำคัญแห่งนี้เคยเป็นพิพิธภัณฑ์สำหรับพ่อของเธอ แต่ถูกฝูงชนเผาและทำลายเพียงไม่กี่ชั่วโมงหลังจากที่เธอหลบหนีออกนอกประเทศ

รัฐบาลรักษาการซึ่งบริหารบังกลาเทศในปัจจุบันกล่าวไว้ก่อนหน้านี้ว่า ได้ยกเลิกการฉลองวันหยุดดังกล่าวเนื่องจากประเด็นทางการเมือง

แถลงการณ์เมื่อวันอังคารถือเป็นความเห็นต่อสาธารณะครั้งแรกของฮาซีนาตั้งแต่เธอลาออก

เธอยังเรียกร้องให้มีการสอบสวนกรณีสังหารและการกระทำผิดทางอาญาอื่นๆ ในช่วงความไม่สงบซึ่งบังคับให้เธอออกจากตำแหน่ง โดยต้องการให้มีการระบุตัวผู้กระทำผิดและนำตัวมาลงโทษ

ทั้งนี้ อาวุธของตำรวจเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตส่วนใหญ่ในระหว่างการประท้วง ตามตัวเลขของทางการและโรงพยาบาลที่เอเอฟพีรวบรวมไว้ก่อนหน้านี้

ศาลในกรุงธากาเปิดการดำเนินคดีฆาตกรรมที่เกี่ยวข้องกับฮาซีนา, บุคคลสำคัญ 2 คนจากพรรคอวามีลีก และเจ้าหน้าที่ตำรวจอาวุโส 4 นาย

คดีนี้กล่าวหาว่าทั้ง 7 คนมีส่วนรับผิดชอบต่อการเสียชีวิตของเจ้าของร้านขายของชำซึ่งถูกยิงเสียชีวิตเมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม จากการปราบปรามการประท้วงอย่างรุนแรงของตำรวจ

รัฐบาลรักษาการซึ่งนำโดยมูฮัมหมัด ยูนุส วัย 84 ปี ได้ส่งสัญญาณว่าจะไม่เข้าไปแทรกแซงการสอบสวน

"เราทุกคนรู้ดีว่าผู้ต้องหาหลักในคดีนี้ไม่อยู่ในประเทศแล้ว" ซัยยิดะ ริซวานา ฮัสซัน รัฐมนตรีกระทรวงสิ่งแวดล้อมกล่าวกับผู้สื่อข่าว และเสริมว่าคดีนี้จะดำเนินไปตามกระบวนการยุติธรรมในบังกลาเทศ

ฮัสซันยังยืนยันการกักขังบุคคลสำคัญ 2 คนจากรัฐบาลของฮาซีนา ซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับการสืบสวนคดีฆาตกรรม โดยบุคคลดังกล่าวคือ รัฐมนตรีกระทรวงกฎหมายและที่ปรึกษาธุรกิจในรัฐบาลก่อน

รายงานของสื่อท้องถิ่นระบุว่าทั้งคู่พยายามหลบหนีออกจากกรุงธากาด้วยเรือแต่ไม่สำเร็จ และถูกจับกุมไว้ได้

รัฐบาลของฮาซีนาถูกกล่าวหาว่าละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างร้ายแรง รวมถึงการสังหารฝ่ายตรงข้ามทางการเมืองของเธอหลายพันคนโดยมิชอบด้วยกฎหมาย

ขณะที่มูฮัมหมัด ยูนุส เดินทางกลับจากยุโรปหลังจากฮาซีนาถูกปลดออกจากตำแหน่ง เพื่อนำรัฐบาลชั่วคราวที่เผชิญกับความท้าทายครั้งยิ่งใหญ่ในการผลักดันการปฏิรูปประชาธิปไตย

ชายวัย 84 ปีผู้นี้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพในปี 2549 จากผลงานบุกเบิกด้านการเงินรายย่อย และได้รับการยกย่องว่าช่วยเหลือชาวบังกลาเทศหลายล้านคนให้หลุดพ้นจากความยากจนข้นแค้น

เขาเข้ารับตำแหน่งเป็น "หัวหน้าที่ปรึกษา" ของรัฐบาลรักษาการ ซึ่งประกอบด้วยคณะทำงานที่เป็นพลเรือนทุกคนยกเว้นรัฐมนตรีกระทรวงมหาดไทยซึ่งเป็นพลจัตวาเกษียณอายุราชการ โดยรัฐบาลมุ่งเป้าจัดการเลือกตั้งใหมให้ได้ในไม่กี่เดือนข้างหน้า และเน้นย้ำว่าต้องการนำบังกลาเทศไปสู่เส้นทางที่แตกต่าง

ทูฮิด ฮุสเซน รัฐมนตรีต่างประเทศบังกาเทศกล่าวในการบรรยายสรุปต่อนักการทูตต่างประเทศกว่า 60 คนเมื่อช่วงค่ำวันจันทร์ว่า "รัฐบาลรักษาการจริงจังมากกับสิทธิมนุษยชนและให้คำมั่นว่าจะไม่ปล่อยให้เกิดความรุนแรงหรือความเสียหายใดๆ แต่แน่ใจได้ว่าผู้ที่ก่ออาชญากรรมดังกล่าวทั้งหมดจะถูกสอบสวน"

นอกจากนี้ เขายังรับรองกับนักการทูตว่า การลงทุนจากต่างประเทศจะได้รับการคุ้มครอง

"นี่เป็นแค่วิกฤตชั่วคราว และทุกอย่างจะกลับมาในทางที่ดี เมื่อมีคนเก่งๆ เข้ามาดูแล" ทูฮิดกล่าวเสริม

ทั้งนี้ ความไม่สงบและการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองยังทำให้อุตสาหกรรมเครื่องนุ่งห่มที่สำคัญของบังกลาเทศสั่นคลอน โดยอุตสาหกรรมดังกล่าวซึ่งคิดเป็นประมาณ 85% ของการส่งออกมูลค่า 55,000 ล้านดอลลาร์ต่อปี.