กฎหมายใหม่เวียดนามบังคับใช้ ส่อคุกคามเสรีภาพทางอินเทอร์เน็ต

กฎหมายอินเทอร์เน็ตฉบับใหม่ของเวียดนามมีผลบังคับใช้ โดยมีเนื้อหากำหนดให้ Facebook และ TikTok ต้องตรวจสอบตัวตนของผู้ใช้และส่งมอบข้อมูลให้กับทางการ นักวิจารณ์กล่าวว่าเป็นการโจมตีเสรีภาพในการแสดงออก

โลโก้ของแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดีย 'TikTok' แสดงบนโทรศัพท์มือถือของผู้ใช้ ในกรุงฮานอย ประเทศเวียดนาม (Photo by Nhac NGUYEN / AFP)

เอเอฟพีรายงาน เมื่อวันพุธที่ 25 ธันวาคม 2567 กล่าวว่า เวียดนามบังคับใช้กฎหมายอินเทอร์เน็ตฉบับใหม่ที่กำหนดให้เฟซบุ๊ก (Facebook) และติ๊กต็อก (TikTok) ต้องตรวจสอบตัวตนของผู้ใช้และส่งมอบข้อมูลให้กับทางการ

ภายใต้ "กฤษฎีกา 147" ยักษ์ใหญ่ด้านเทคโนโลยีทั้งหมดที่ดำเนินการในเวียดนามต้องตรวจสอบบัญชีผู้ใช้ผ่านหมายเลขโทรศัพท์หรือหมายเลขประจำตัวประชาชนของเวียดนาม และจัดเก็บข้อมูลดังกล่าวร่วมกับชื่อนามสกุลและวันเกิด

นอกจากนี้ แพลตฟอร์มเหล่านั้นต้องให้ข้อมูลดังกล่าวแก่ทางการเมื่อได้รับการร้องขอ และลบเนื้อหาใดๆ ที่รัฐบาลถือว่า "ผิดกฎหมาย" ภายใน 24 ชั่วโมง

เว็บไซต์โซเชียลมีเดียทั้งหมดได้รับเวลา 90 วันในการแจ้งข้อมูล "จำนวนรวมของผู้ที่เข้าเยี่ยมชมเป็นประจำจากเวียดนาม และจำนวนผู้ใช้ประจำต่อเดือน" ให้กับทางการ

นักเคลื่อนไหวรายหนึ่งที่เขียนเกี่ยวกับการเมืองและประเด็นทางสังคมบนบัญชีเฟซบุ๊กและมีผู้ติดตาม กล่าวว่า "กฤษฎีกาฉบับที่ 147 จะถูกใช้เพื่อปราบปรามผู้ที่มีมุมมองแตกต่างต่อสาธารณะ"

ขณะที่อดีตนักโทษการเมืองรายหนึ่งกล่าวว่า "กฤษฎีกาฉบับนี้เป็นสัญญาณล่าสุดของการละเมิดเสรีภาพขั้นพื้นฐาน โดยมีเส้นแบ่งที่คลุมเครือระหว่างสิ่งที่ถูกกฎหมายและสิ่งที่ไม่ถูกกฎหมาย แน่นอนว่าไม่มีใครอยากติดคุก ดังนั้นนักเคลื่อนไหวบางคนจะระมัดระวังและหวาดกลัวกฤษฎีกาฉบับนี้มากขึ้น"

โดยทั่วไปแล้ว รัฐบาลสายแข็งของเวียดนามจะดำเนินการอย่างรวดเร็วเพื่อปราบปรามผู้เห็นต่างและจับกุมผู้วิจารณ์ โดยเฉพาะทางโซเชียลมีเดีย

เมื่อเดือนตุลาคมเพิ่งมีเหตุบล็อกเกอร์รายหนึ่งซึ่งมีผู้ติดตามบนยูทูป (YouTube) เกือบ 120,000 คน ถูกจำคุก 12 ปีในข้อหาเผยแพร่ข้อมูลต่อต้านรัฐ จากการวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลผ่านช่องทางดังกล่าว

กฤษฎีกา 147 สร้างขึ้นจากกฎหมายความมั่นคงทางไซเบอร์ปี 2018 ที่ถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างรุนแรงโดยสหรัฐอเมริกา, สหภาพยุโรป และผู้สนับสนุนเสรีภาพทางอินเทอร์เน็ต ซึ่งกล่าวว่ากฎหมายดังกล่าวเลียนแบบการเซ็นเซอร์อินเทอร์เน็ตอย่างเข้มงวดของจีน

กฤษฎีกาดังกล่าวยังระบุด้วยว่าเฉพาะบัญชีที่ผ่านการตรวจสอบเท่านั้นที่สามารถไลฟ์สดได้ ซึ่งส่งผลกระทบต่อจำนวนผู้คนที่หาเลี้ยงชีพผ่านโซเชียลคอมเมิร์ซบนเว็บไซต์อย่าง TikTok ที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว

นอกเหนือจากผลกระทบต่อบริษัทโซเชียลมีเดียแล้ว กฎหมายใหม่ยังรวมถึงการควบคุมการเล่นเกมสำหรับผู้ที่มีอายุต่ำกว่า 18 ปี ซึ่งออกแบบมาเพื่อป้องกันการติดเกม

คาดว่าผู้ให้บริการเกมจะบังคับใช้การจำกัดเวลา 1 ชั่วโมงต่อเซสชันเกม และไม่เกิน 180 นาทีต่อวันสำหรับการเล่มเกมทั้งหมด

บริษัทวิจัยข้อมูล Newzoo ระบุว่า ประชากรเวียดนามกว่าครึ่งจากจำนวนประชากร 100 ล้านคนเล่นเกมเป็นประจำ เช่นเดียวกับการใช้โซเชียลมีเดียที่กระทรวงสารสนเทศและการสื่อสารประมาณการว่ามีผู้ใช้ Facebook ประมาณ 65 ล้านคน, ผู้ใช้ YouTube 60 ล้านคน และผู้ใช้ TikTok 20 ล้านคน.