สื่อไทยยังรอ ‘ปานปรีย์’ แถลง ทิศทางนโยบายต่างประเทศไทย

IPEF เป็นข้อเสนอจากสหรัฐฯ เพื่อคานอำนาจกับ One Belt One Road หรือ BRI ของจีน

แม้จะไม่ได้มีรายละเอียดเหมือนกันทั้งหมด แต่เป้าหมายของสหรัฐฯ ก็คือการแสดงให้โลกได้เห็นว่าวอชิงตันก็ไม่ได้น้อยหน้าปักกิ่งในเรื่องการสร้างความร่วมมือทางการค้าและการลงทุน

แต่ IPEF มีกลิ่นเนยไม่น้อย เพราะมีประเด็นเรื่องความโปร่งใสและมาตรฐานแรงงานและสิ่งแวดล้อม ที่กำหนดให้ทุกประเทศสมาชิกต้องทำตามก่อนที่จะเข้าเป็นสมาชิกเต็มรูปแบบ

คุณปานปรีย์ยอมรับว่าที่ยังติดอยู่เรื่อง “การค้า” อันเป็น 1 ใน 4 เสาหลัก

ที่ประกอบด้วย การค้า ห่วงโซ่อุปทาน เศรษฐกิจที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อม และความโปร่งใสและยุติธรรมทางเศรษฐกิจ

รัฐมนตรีการต่างประเทศบอกว่า ทั้งสี่เสาหลักมาถูกทางแล้ว และค่อนข้างเป็นเรื่องที่ทันสมัย

ถึงวันนี้สามเสาหลักหลังมีความคืบหน้าไปมาก พร้อมที่จะลงนามกัน

แต่เสาหลักแรกซึ่งเป็นเรื่องการค้า หรือ trade เป็นหัวข้อที่ต้องเจรจากัน เพราะยังมีรายละเอียดอีกหลายๆ ด้านที่ยังไม่ลงตัว แต่ก็เชื่อว่าในอนาคตอันใกล้จะจบลงด้วยดี

เพราะการค้าเป็นเรื่องละเอียดอ่อน แต่ละประเทศก็ต้องการจะปกป้องผลประโยชน์ของตน

หากจะมีการเปิดประตูให้สินค้าจากประเทศสมาชิกเข้ามาโดยไม่เสียภาษีหรือเสียภาษีน้อย ก็อาจจะมีผลกระทบต่อเศรษฐกิจในประเทศ

จึงเป็นเรื่องที่ทุกประเทศต้องต่อรองด้วยความระมัดระวัง และการตัดสินใจก็ต้องใช้เวลา

เพราะมีทั้งประเด็นการเมืองในประเทศและความสัมพันธ์ระหว่างประเทศมาเกี่ยวข้องทั้งทางตรงและทางอ้อม

ประเทศที่ร่วมเจรจากรอบเศรษฐกิจ IPEF มี 14 ประเทศ ได้เเก่ สหรัฐฯ ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ บรูไน ฟิจิ อินเดีย อินโดนีเซีย ญี่ปุ่น มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ เกาหลีใต้ เวียดนาม และไทย

อินเดียและฟิจิไม่ได้อยู่ในกลุ่มเอเปก แต่ร่วมหารือกรอบ IPEF

ระหว่างการสัมภาษณ์ รัฐมนตรีปานปรีย์ยังได้เล่าถึงแผนช่วยเหลือตัวประกันชาวไทยที่ถูกกลุ่มฮามาสจับตัวไป ในสงครามอิสราเอลและกลุ่มติดอาวุธดังกล่าว ที่เริ่มขึ้นเมื่อวันที่ 7 ต.ค.

คุณปานปรีย์บอกว่า      

“จริงๆ แล้วตัวประกันของเราไม่ได้มีความเกี่ยวข้องอะไรกับทั้งสอง (ฝ่าย) เพราะฉะนั้นเขาไม่ควรได้รับผลกระทบตรงนี้ นอกจากนั้นการจับตัวประกันไม่ใช่สิ่งที่เป็นธรรม... เราขอเรียกร้องให้ปล่อยตัวประกันของทุกคน โดยเฉพาะของไทยให้เร็วที่สุด”

คุณปานปรีย์ระบุถึงข้อมูลจากเจ้าหน้าที่ในตะวันออกกลางที่รัฐบาลไทยประสานงานในความพยายามช่วยตัวประกันชาวไทย

“เขาบอกว่าความยากที่จะเอาตัวประกันออกมาในเวลานั้น เนื่องจากคนที่จับตัวประกันไม่ได้มีกลุ่มเดียว มีมากกว่าหนึ่งกลุ่ม อาจจะเกินสองกลุ่มด้วยซ้ำ แล้วตัวประกันอาจถูกจับแยกกัน ไม่ได้อยู่ด้วยกันทั้งหมด”

ในอีกหัวข้อหนึ่ง รัฐมนตรีปานปรีย์ยังตอบข้อซักถามถึงนโยบายของไทยกับรัสเซีย หลังจากที่ไทยขยายกรอบเวลาให้นักท่องเที่ยวรัสเซียพำนักในไทยได้สูงสุดถึง 90 วัน จากเดิม 30 วัน

รวมถึงการที่นายกรัฐมนตรีไทย เศรษฐา ทวีสิน ได้เอ่ยปากชวนประธานาธิบดีรัสเซีย วลาดิมีร์ ปูติน มาเยือนไทย

ทั้งๆ ที่ที่ผ่านมาประเทศตะวันตกที่เป็นมิตรกับไทยได้ใช้มาตรการคว่ำบาตรรัสเซียมาโดยตลอด สืบเนื่องจากที่รัสซียบุกยูเครนเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ ปี 2022

คุณปานปรีย์ย้ำว่า

“มันต้องแยกกันเป็นสองส่วนนะ ในมุมการเมืองก็เรื่องนึง ในเรื่องเศรษฐกิจก็อีกเรื่องนึง...เรื่องวีซ่า 90 วันไม่ได้เป็นเรื่องการเมืองเลย เป็นเรื่องของเศรษฐกิจโดยตรง ทุกวันนี้ชาวรัสเซียมาเที่ยวประเทศไทยเยอะอยู่แล้ว แล้วก็ชอบประเทศไทยมาก... เรื่องการเมืองก็เป็นเรื่องความขัดแย้งของมหาอำนาจ ...อย่างที่ผมเรียนไว้แล้วว่าเราเป็นมิตรกับทุกประเทศ”

รัฐมนตรีบอกว่า “ท่านนายกฯ เวลาไปเยือนที่ไหน โดยมารยาทท่านก็จะเชิญทุกท่าน พอถึงเวลา จะต้องมาจริงหรือไม่มาจริง เป็นเรื่องที่ต้องพิจารณาอีกครั้ง”

สิ่งที่คนไทยกำลังรออยู่คือคำแถลงของรัฐบาลเศรษฐาที่จะตอบคำถามว่านโยบายของไทยในเวทีสากลและเพื่อนบ้านจะปรับเปลี่ยนจากรัฐบาลก่อนหรือไม่ อย่างไร

เพราะสิ่งที่เราเห็นคือการที่นายกฯ เดินทางไปหลายประเทศ และชักชวนนักธุรกิจของประเทศเหล่านั้นมาลงทุนอย่างต่อเนื่องและถี่มาก

แต่ไม่ชัดเจนว่าทิศทางและแนวทางจริงๆ ของนโยบายต่างประเทศ, เศรษฐกิจ, ความมั่นคงและสังคมเป็นอย่างไรกันแน่

โดยเฉพาะแนวทางเรื่อง “ภูมิรัฐศาสตร์” หรือ Geopolitics นั้น เรามียุทธศาสตร์อย่างไร

หวังในความชัดเจนและความพร้อมที่จะตอบคำถามในทุกๆ ประเด็นเหล่านี้ในอนาคตอันใกล้นี้.