ที่ผ่านมาคงได้ยินการกล่าวถึงหมู่บ้านซีไอวี (CIV) มาพักใหญ่แล้ว จากการทำงานของกระทรวงอุตสาหกรรม ซึ่งชื่อเต็มๆ ก็คือหมู่บ้านอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ ที่เดิมนำร่อง 9 หมู่บ้าน จาก 9 จังหวัด หวังให้เป็นการพัฒนาการท่องเที่ยว และพัฒนาศักยภาพของผู้ประกอบการรายย่อย สร้างการรับรู้ของผลิตภัณฑ์และบริการของพื้นที่นั้นๆ ซึ่งจะเป็นแนวทางที่จะช่วยพัฒนาในระยะยาว
    โดยหมู่บ้านนำร่องทั้ง 9 ได้แก่ 1.ชุมชนออนใต้ จ.เชียงใหม่ 2.ชุมชนน้ำเกี๋ยน จ.น่าน 3.ชุมชนบ้านนาต้นจั่น จ.สุโขทัย 4.ชุมชนบ้านเชียง จ.อุดรธานี 5.ชุมชนเกาะเกร็ด จ.นนทบุรี 6.ชุมชนประแส จ.ระยอง 7.ชุมชนบ้านศาลาดิน จ.นครปฐม 8.ชุมชนเกาะยอ จ.สงขลา และ 9.ชุมชนบ้านนาตีน จ.กระบี่ แต่ปัจจุบันหมู่บ้านซีไอวีได้แตกขยายตัวเพิ่มมากขึ้น โดยทางกระทรวงมีแผนส่งเสริมเพิ่มอีก 11 แห่ง ภายในปี 2561 นี้
    “หมู่บ้านซีไอวีจะนำทุนวัฒนธรรม วิถีชีวิต มาผนวกกับความคิดสร้างสรรค์ และการออกแบบผสมผสานเทคโนโลยี เพื่อสร้างมูลค่าใหม่ของสินค้าเพื่อการท่องเที่ยวและการบริการ หรือกิจกรรมที่สร้างประสบการณ์ใหม่จากการท่องเที่ยว นำไปสู่เศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ที่สามารถสร้างมูลค่าเพิ่ม และพร้อมถ่ายทอดองค์ความรู้ในลักษณะเครือข่ายไปยังวิสาหกิจ หรือชุมชนอื่นๆ ที่มีความสนใจเข้าร่วมต่อไป” นายสมชาย หาญหิรัญ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงอุตสาหกรรมกล่าว
    ทั้งนี้ ในส่วนของภาคใต้เองก็มีหมู่บ้านซีไอวีในพื้นที่ชายแดน จำนวนรวม 12 หมู่บ้าน แบ่งอยู่ที่ สงขลา 3 แห่ง สตูล 6 แห่ง ปัตตานี 1 แห่ง ยะลา 1 แห่ง และนราธิวาส 1 แห่ง โดยสมาพันธ์เอสเอ็มอีไทย จ.สงขลา เองก็ได้มีแผนที่จะพัฒนาต่อยอดหมู่บ้านซีไอวีให้กลายเป็นซีไอวี 4.0
    โดยซีไอวี 4.0 มีการมองถึง 3 มิติ ที่มองและตั้งใจที่จะพัฒนาด้านมนุษย์ ที่จะต้องตระหนักรู้ถึงจิตวิญญาณของหมู่บ้านตนเอง ซึ่งจะต้องมีการจัดทำแผนธุรกิจที่เชื่อมโยง 4.0 มีความสร้างสรรค์ และการออกแบบใช้เทคโนโลยีที่เกี่ยวข้อง เช่น เทคโนโลยีการผลิต รวมถึงการตลาด จะต้องทำให้คนในพื้นที่มีความเข้าใจในการดำเนินงานในส่วนนี้ 
    มิติ 2 ที่จะต้องพัฒนาคือสินค้า ที่จะต้องเชื่อมโยงการผลิตเกษตรแปรรูป โดยใช้เครื่องมือและเทคโนโลยีของศูนย์ปฏิรูปอุตสาหกรรม 4.0 หรือไอทีซี รวมถึงเชื่อมโยงนวัตกรรมโดยศูนย์ส่งเสริมอุตสาหกรรมภาคที่ 11 จ.สงขลา ที่เป็นหน่วยงานที่ปรึกษาสนับสนุน และมิติที่ 3 ได้แก่ การตลาด ที่จะต้องสร้างแผนการพัฒนาการตลาดในรูปแบบใหม่ๆ อย่างเช่น การค้าออนไลน์ (อี-คอมเมิร์ซ) ในพื้นที่ชายแดนใต้ รวมถึงการสร้างรูปแบบศูนย์รวมผลิตภัณฑ์หมู่บ้านซีไอวี 4.0 ทั้ง 5 จังหวัดชายแดนภาคใต้ เพื่อจัดจำหน่ายสินค้าแบบค้าส่งและปลีก ขณะเดียวกันจะต้องสร้างมนุษย์ซีไอวี 4.0 ให้เป็นผู้ประกอบการชั้นนำและตัวอย่างของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (เอสเอ็มอี) ไทย
    ทั้งนี้ โครงการ CRV 4.0 เพื่อพัฒนาต่อยอดหมู่บ้านซีไอวีทั้ง 5 จังหวัด ตั้งเป้าว่าจะใช้งบประมาณปีละ 50 ล้านบาท เพื่อพัฒนาต่อเนื่อง 3 ปี รวมงบประมาณทั้งสิ้น 150 ล้านบาท แบ่งเป็นงบพัฒนาทั้ง 3 ด้าน คือ งบพัฒนาคน 12.5 ล้านบาท งบพัฒนาสินค้า 12.5 ล้านบาท และงบพัฒนาตลาด 25 ล้านบาท โดยมั่นใจว่าความคุ้มค่าของโครงการทางเศรษฐกิจนั้นคำนวณต่ำสุดคือ 10 เปอร์เซ็นต์ของความต้องการจำนวนนักท่องเที่ยวต่อปีที่จะอยู่ในจังหวัดเพิ่มขึ้น 1 วัน เพื่อเข้าไปท่องเที่ยวในหมู่บ้านซีไอวี ได้แก่ 2,582 ล้านบาทต่อปี
    ทั้งนี้ ผลที่คาดว่าจะได้รับคือ หมู่บ้านซีไอวี 4.0 จะช่วยขับเคลื่อนสร้างเศรษฐกิจที่ดี ให้แก่ 5 จังหวัดชายแดนใต้ ส่งผลให้สังคมการเป็นอยู่ดีขึ้น ประชาชนในท้องถิ่นสามารถสร้างอาชีพดูแลตนเอง ครอบครัว เกิดความสามัคคี สำนึกรักบ้านเกิด ยกระดับคุณภาพชีวิต ปัญหายาเสพติดน้อยลง รวมถึงสถานการณ์ความสงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้คลี่คลายลงได้
    อย่างไรก็ตาม การพัฒนาหมู่บ้านซีไอวีต้องพยายามลงไปเจาะลึกถึงศักยภาพของหมู่บ้านนั้นๆ โดยส่งเสริมการจัดกิจกรรมที่ครบวงจร ดึงเสน่ห์ต่างๆ ออกมาเพื่อสนับสนุนให้นักท่องเที่ยวรับทราบ รวมถึงรองรับความต้องการของนักท่องเที่ยวด้วย และผสมผสานความเชื่อมโยงกันระหว่างหมู่บ้านใกล้เคียง แล้วต้องติดตามว่า การสนับสนุนดังกล่าวจะช่วยเพิ่มศักยภาพของหมู่บ้านได้มากเท่าไหร่ เนื่องจากหัวใจหลักสำคัญของซีไอวี เป็นการพัฒนาพื้นที่เชิงสร้างสรรค์ให้เกิดเศรษฐกิจที่หมุนเวียน สร้างความรับรู้และการท่องเที่ยว
    จากการดำเนินงานซีไอวี 4.0 ครั้งนี้ หากประสบความสำเร็จ จะกลายเป็นโมเดลสำคัญในการพัฒนาพื้นที่ภาคใต้ และเป็นรูปแบบให้หมู่บ้านในพื้นที่อื่นๆ นำไปพัฒนาใช้เป็นของตัวเองได้ ครั้งนี้ถึงจะพูดอย่างเต็มที่ว่าเป็นการพัฒนาในวงกว้างจริงๆ.

ณัฐวัฒน์ หาญกล้า