(ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผจก.สสส. และคณะ สสส. ครูวสัน มีจุ้ย และนักเรียน ภาพหมู่หน้าโรงเกลือ)

 

      ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผจก.สสส. ณัฐยา บุญภักดี ผอ.สำนักสนับสนุนสุขภาวะเด็ก เยาวชนและครอบครัว และทีมงาน สสส. นำคณะสื่อมวลชนชมวิถีนาเกลือของชาวบางขุนไทร อ.บ้านแหลม จ.เพชรบุรี ของกลุ่มจันทร์เสี้ยว โดยมี วสัน มีจุ้ย หรือครูซอแล๊ะห์ และนักเรียนลงพื้นที่ รวมทั้งรับประทานอาหารที่ใช้เกลือที่บางขุนไทรเป็นส่วนผสมในการทำเมนูอาหารหลากชนิด รวมทั้งไอศกรีมกะทิสดที่ใช้เกลือหมักด้านนอกทำให้ไอศกรีมแข็งตัว

      วสัน มีจุ้ย หรือครูซอแล๊ะห์โภชณา อยู่ไม่ไกลจาก รร.วัดบางขุนไทร (ผดุงวิทยา) หรือชุมชนบางขุนไทร ได้เล่าถึงวิถีชีวิตของคนที่มีอาชีพทำนาเกลือช่วงกลางวันควบคู่กับชาวประมงทำช่วงกลางคืน ต้องดูน้ำขึ้นน้ำลง เป็นอาชีพที่ต้องวัดดวงกัน เพราะความไม่แน่นอนบางครั้งก็ได้ปลาเป็นจำนวนมาก บางครั้งไปทั้งคืนไม่ได้ปลาก็มี ทั้งนี้ ทั้งสองอาชีพขึ้นอยู่กับดินฟ้าอากาศ ถ้าฝนตกก็ไม่สามารถทำนาเกลือได้ การทำนาเกลือเม็ดขาวปรุงอาหารต้มซุปทำกับข้าว  ดอกเกลือทำเกลือสปาขัดผิว เกลือที่เพชรบุรีเป็นต้นแบบของเกลือทั่วโลก มีคนเข้ามาดูงานมากที่สุด รายได้จากการทำนาเกลือโดยเฉลี่ยวันละ700 บาท/คน บางครั้งได้ถึงวันละ 2,000 บาท

      ยุ้งเกลือเป็นสถานที่เก็บเกลือ ทำจากไม้กระบอกผ่าเซาะ แผ่เป็นรั้วเพื่อการระบายอากาศ ไม่ให้ทึบ เพราะถ้ายุ้งทึบจะทำให้เกลือเสียได้ ต้องมีการระบายลมเข้าออก เวลากลางคืนก็จะเปิดยุ้งเกลือไว้ตลอด 24 ชั่วโมง เพื่อระบายลมเข้าออก แต่บางครั้งก็มีโจรชุกชุม เหมือนกับมีการขโมยเกลือโกยใส่ถุง 40 กก. ขายได้ 100 บาท ราคาซื้อขายในตลาดเกวียนละ 1,800 บาท ถ้าช่วงไหนขายได้ต่ำกว่า 1,000 บาท แสดงว่าขาดทุน

      ขณะนี้มีคนเปลี่ยนแปลงอาชีพจากการทำนาเกลือมาขายที่ดินให้นายทุนจากกรุงเทพฯ ทำเป็นรีสอร์ตเพื่อการท่องเที่ยว อีกส่วนหนึ่งก็มีการตักหน้าดินไปขาย บางรายก็ถมที่ดินนาเกลือ ต่อไปเมืองไทยจะมีเกลือใช้น้อยลง ต้องสั่งซื้อจากที่อื่น ทั้งๆทที่เพชรบุรี สมุทรสงคราม เป็นแหล่งผลิตเกลือรายใหญ่ของประเทศ ในช่วงที่เกลือขาดแคลนที่เพชรบุรีก็จะสั่งซื้อเกลือสินเธาว์มาจาก จ.อุดรธานีมาขายตามราคา

      พื้นที่หาดเลนในเมืองไทยมี 2527 ตร.กม. กว้างเกือบ 2 เท่าของ กทม. ชายหาดเลนที่แปรสภาพเป็นนาเกลือที่จังหวัดเพชรบุรีและสมุทรสงคราม ที่มีกระบวนการผลิต 1.วังขังน้ำ  ปล่อยน้ำทะเลผ่านเข้ามาเพื่อให้สิ่งเจือปนตกตะกอน 2.นาตากและนาเชื้อ ทำน้ำให้ระเหย ให้น้ำมีความถ่วงจำเพาะมากขึ้น 3.นาปลง ทำให้น้ำระเหยออกไปให้หมด ให้เกลือตกผลึก จากนั้นโกยเกลือมากองรวมกัน 4.โรงเก็บเกลือ นำเกลือที่ผลิตได้ทั้งหมดมาเก็บไว้ที่โรงเก็บเกลือ

      โคลนในหาดเลนอุดมด้วยแร่ธาตุที่ช่วยให้ผิวเต่งตึง ป้องกันริ้วรอย สปาโคลนที่เพชรบุรีมีชื่อเสียงโด่งดังไม่แพ้โคลนที่ทะเลเดดซีของประเทศอิสราเอล หรือโคลนภูเขาไฟในนิวซีแลนด์ ในสมัยก่อนใช้โคลนแต่งหน้า บำรุงผิว และรักษาโรคผิวหนัง ปัจจุบันนิยมนำโคลนมาทำยาย้อมสีฟ้าหรืออบเซานา พระนางคลีโอพัตราแห่งอียิปต์ก็ใช้โคลนแต่งหน้า

      พืชชายหาด ชะคราม ผักบุ้งทะเล แสม โกงกาง รักษาความเข้มข้นในลำต้นให้เท่ากับน้ำทะเล เมื่อรับประทานชะครามจึงมีความเค็ม

      ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวว่า ภาพใหญ่ของเพชรบุรี..ดีจัง เยาวชนมีหลายกลุ่ม  กลุ่มหนึ่งเป็นคนมุสลิม ผู้นำจะดึงเยาวชนให้ทำกิจกรรมต่างๆ เพื่อห่างไกลยาเสพติด ปัญหาที่นี่คือการทำนาเกลือได้รับค่าแรงงานที่ไม่เลวนัก ทำให้เด็กถูกใช้แรงงาน แย่งเวลาเรียน เยาวชนอีกส่วนหนึ่งเมื่อว่างจากการเรียนก็มาใช้แรงงาน เด็กได้ค่าแรง 500 บาท เด็กบางคนเสพยาบ้าเพื่อจะได้ทำงานได้หนักมากขึ้น เป็นเรื่องที่น่าเป็นห่วงมาก  เพราะแรงงานไร้ทักษะในอนาคต ไม่ได้มีหลักประกันที่แน่นอน เพราะต่อไปมีการนำเครื่องจักรเข้ามาทดแทนแรงงานคน เป็นเรื่องที่เสี่ยงต่อการเปลี่ยนแปลงของโลก ดังนั้นภาพใหญ่จึงซ้อนอยู่ ภาพภายในที่จะต้องมีการแก้ไขปัญหาเหล่านี้ด้วย เราต้องช่วยกันสร้างโอกาสให้กับเยาวชนในการขับเคลื่อน เพิ่มกลไกชุมชน

      ความเป็นจริงที่เกิดขึ้นเมื่อนาเกลือหดตัวลงไปเรื่อยๆ ตามความเปลี่ยนแปลง ปัญหาธรรมชาติต้องพึ่งธรรมชาติ มีฝนมรสุมส่งผลให้นาเกลือล่มได้ ได้ผลผลิตเกลือก็จริง ก็ต้องมีแรงงานเพียงพอในการเก็บเกลือ เพราะถ้าฝนตกก็เก็บเกลือไม่ได้ เด็กๆ ที่นี่มีครูช่วยสอนการทำอาหารได้เก่ง ทำไอศกรีมที่รสชาติดีโดยใช้เกลือทำให้ไอศกรีมแข็งตัว แต่ต่อไปต้องศึกษา E-Commerce สร้างแบรนด์ไอศกรีมให้ขายดีขึ้น.

 

 

ต้นธารความรู้ที่วัดใหญ่สุวรรณารามฯ

“เพชรบุรี”เมืองศิลปิน ปราชญ์ ผู้รู้

      เชิญชวนมารักษ์ เรียนรู้เมืองเพชรบุรี  “เพชรบุรี” เป็นเมืองที่มีศิลปิน ปราชญ์ ผู้รู้ และภูมิปัญญาแขนงต่างๆ อยู่มากมายนับตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน วัดวาอาราม อาคารบ้านเรือน เต็มไปด้วยศิลปะงานเชิงช่างที่มีให้พบเห็นอยู่ทั่วเมือง ศิลปะการแสดงพื้นบ้านที่สร้างความสุขและความบันเทิงยังมีให้ชมกันอย่างแพร่หลาย งานหัตถกรรมจากภูมิปัญญา ข้าวของ เครื่องใช้ ยังคงมีใช้ในชีวิตประจำวัน ในทุกหมู่บ้านมีประเพณีของชุมชนที่สืบทอดกันมาอย่างต่อเนื่องและยาวนาน อาหารการกินที่มีรสชาติและวิธีการปรุงเฉพาะมีให้ได้ชิมลิ้มลองมากมาย ของเล่นพื้นบ้าน นิทานพื้นถิ่น ก็ยังคงมีให้กับเด็กๆ ได้สนุกสนานเพลิดเพลินกัน  เพชรบุรีจึงเป็นเมืองที่ควรได้รับการเอาใจใส่เป็นพิเศษ ขอเชิญชวนทุกท่านมาร่วมเรียนรู้ ร่วมสืบสานของดีมีคุณค่าเหล่านี้ให้คงอยู่สืบไป เริ่มต้นทางที่วัดใหญ่สุวรรณารามวรวิหาร เพชรบุรี

      สองข้างทางของถนนเพชรเกษม ถนนสายหลักเข้าตัวเมืองเพชรบุรี เป็นไม้ยืนต้นต้นสักสลับกับต้นคูน หรือราชพฤกษ์ ไม้สักไม้ต้นขนาดใหญ่ผลัดใบในช่วงฤดูร้อน เป็นใบเดี่ยวใหญ่มาก ถ้าขยี้ใบสดจะมีสีแดงเหมือนเลือด ใบมีสรรพคุณเป็นยาต้มกับน้ำรับประทานเป็นยาลดระดับน้ำตาลในเลือด มีดอกสีขาวนวลออกเป็นช่อตามปลายกิ่ง สลับกับต้นคูน (ราชพฤกษ์) หรือชัยพฤกษ์ ไม้ยืนต้น เป็นพืชพื้นเมืองของเอเชียใต้ ตอนใต้ของปากีสถาน ไปจนถึงอินเดีย ศรีลังกา เมียนมา ไทย ทั้งยังเป็นดอกไม้ประจำชาติไทยด้วย ออกดอกเป็นช่อสีเหลืองเต็มต้น ช่อห้อยลงด้านล่างดอกโปร่งยาวสีเหลือง ช่วงหน้าร้อน ใบร่วงทั้งต้นเหลือเพียงดอกคูนสีเหลืองอร่ามทั้งต้นสวยงามมาก

      บอร์ดนิทรรศการถนนสายสำคัญของเมืองเพชร ถนนราชดำเนินเป็นถนนสายหลักที่มีความกว้าง ยังมีถนนสายย่อยเป็นทางคู่ขนานที่เป็นเส้นทางสายรองโดยมีคูน้ำเป็นทางกั้น นอกจากนี้ยังมีศิลปะปูนปั้นฝีมือช่างปูนปั้นชื่อดังในเพชรบุรีตลอดสาย ตั้งแต่แยกคงคารามถึงโรงพยาบาลพระรามราชนิเวศน์ โดยตลอดถนนมีศาลาที่พักและต้นไม้ที่ให้ร่มเงาอยู่เป็นระยะๆ

      ถนนดำรงรักษ์เป็นถนนสายรองของเมือง จุดเด่นของถนนเส้นนี้มีการทำทางเดินและจัดภูมิทัศน์ในช่องทางซ้ายของถนนที่มีความสวยงาม มีแนวต้นมะฮอกกานีขนาดใหญ่ให้ร่มเงา ถนนเส้นนี้ยังเป็นถนนที่อยู่ติดกับค่ายรามราชนิเวศน์และเป็นทางเข้าหลักของพระราชวังบ้านปืน สถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญของเมืองเพชรบุรี

      ถนนราชวิถีเป็นถนนสายหลักที่วิ่งเข้าสู่ตัวเมือง รายล้อมไปด้วยสถานที่ราชการ สถานศึกษาซึ่งถือว่าเป็นเส้นที่รวมศูนย์กลางทางการติดต่อราชการของเมือง ความกว้างของช่องจราจรและทางเดินเท้าจะมีขนาดกว้างกว่าปกติ นอกจากนี้ยังเป็นเส้นเดินและปั่นจักรยานที่จะเชื่อมต่อศูนย์บริการนักท่องเที่ยวที่หน้าเขาวังเข้ามาในตัวเมือง  ประกอบกับภูมิทัศน์ทั้งสองข้างทางมีต้นไม้ใหญ่และมีความร่มรื่น จึงเหมาะสมที่จะทำให้เกิดการเดินและปั่นจักรยานเพื่อเชื่อมต่อเส้นทางท่องเที่ยวในเขตเมือง

      ถนนพระทรง เป็นถนนขนาดเล็ก มีขนาดความกว้างของทางจราจรต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐาน แต่เป็นถนนที่มีมาแต่ในอดีต เป็นเส้นทางย่านเก่าแก่ในตัวเมือง สองข้างทางมีบ้านเรือนไทยเก่า วัดพระทรง  วัดไผ่ล้อม และวัดกำแพงแลง ซึ่งถือว่าเป็นวัดสำคัญในจังหวัดเพชรบุรี นอกจากภูมิทัศน์สองข้างทางยังมีความสวยงาม น่าจะพัฒนาเป็นเส้นทางท่องเที่ยวในย่านเมืองเก่าได้

      School BIKE เด็กเพชรปั่นเมือง เพชรบุรี ดีจัง สุโขสโมสร กิจกรรมปั่นจักรยานท่องเที่ยวชุมชน  ปั่นจักรยานภาคค่ำ สนามเด็กเล่นเส้นทางจักรยาน รับสมัครเยาวชน กิจกรรมปั่นไปเดินไปในเมืองเพชร เดินและปั่นสะสมสติกเกอร์สถานที่ท่องเที่ยวเมืองเพชร เส้นทางเชื่อมพื้นที่ชุมชน, วัด, โรงเรียนเพื่อเข้าไปสัมผัสวิถีชีวิต ชุมชน ศิลปวัฒนธรรมได้อย่างใกล้ชิด เกิดเป็นมุมมองการท่องเที่ยวแนวทางใหม่ และเป็นการกระตุ้นการใช้จักรยาน ให้คนในเมืองเพชรบุรีเห็นคุณค่าของการใช้จักรยาน และเป็นแรงผลักดันให้เกิดเป็นเมืองที่เหมาะสมกับการเดินและการปั่นจักรยานในอนาคต 

      พื้นที่ผ่านชุมชนเก่าบริเวณถนนคลองกระแชง คาดว่ามาจากเรือกระแชงที่เป็นเรือสินค้าที่เข้ามาจอดเรือค้าขายอยู่ฝั่งริมแม่น้ำเพชรบุรี เรียกได้ว่าในอดีตบริเวณนี้คงเป็นย่านการค้าที่คึกคักไม่น้อย  ปัจจุบันเมื่อการสัญจรทางน้ำลดลง ถนนคลองกระแชงจึงเป็นเพียงถนนเล็กๆ ที่เป็นที่อยู่อาศัยของคนในละแวกนั้น แม้จะเป็นเพียงถนนสายสั้นๆ ชุมชนคลองกระแชงก็ยังนับว่าเป็นย่านเก่าที่เปี่ยมไปด้วยมรดกทางวัฒนธรรมที่เหมาะแก่การเดินท่องเที่ยว ร่วมซึมซับบรรยากาศของบ้านเก่าริมน้ำ ศิลปกรรมต่างๆ ในวัดพลับพลาชัย และแหล่งเรียนรู้มากมายสองข้างทาง

      ชุมชนวัดเกาะมีความสำคัญทางด้านประวัติศาสตร์และวิถีชีวิตมาอย่างยาวนาน เป็นแหล่งมรดกทางศิลปวัฒนธรรมล้ำค่า โดยเฉพาะงานสกุลช่างเมืองเพชร “สำนักช่างวัดเกาะ” เป็นแหล่งผลิตช่างยอดฝีมือแขนงต่างๆ นอกจากนี้ยังเป็นแหล่งเรียนรู้ทางทำขนมไทยโบราณ บ้านเรือไทย ห้องแถวอายุกว่า 100 ปี ให้เดินเที่ยวชม ผ่านบ้านวาดเวียงไชย บ้านหมื่นศุขประสารราษฎร์ ผ่านสะพานท่าสงฆ์ไปยังร้านทำทองป้าเนื่อง ข้ามสะพานลำไยผ่านโรงเจฮักเสียนเสี้ยนตึ๊ง

      สถานที่สำคัญของเมืองเพชร มีพระนครคีรี เขาวังเคเบิลคาร์ ศาลหลักเมือง วัดสระบัว วัดข่อย  วัดพุทธไสยาสน์ พิพิธภัณฑ์หอทะเบียนที่ดิน วัดพลับพลาชัย วัดมหาธาตุวรมหาวิหาร ตลาดทรัพย์สินฯ (ริมน้ำ) วัดใหญ่สุวรรณารามฯ วัดไผ่ล้อม สมาคมชาวจีน (ศาลเจ้าพ่อเสือ) ศาลเจ้าต้นโพธิ์ประตูเมือง ศาลเจ้าบ้านปืน วัดกาะแก้วสุทธาราม พระรามราชนิเวศน์.