ในสังคมที่ทุกอย่างเร่งรีบ การจราจรติดขัด การออกจากบ้านไปทานข้าวหรือจับจ่ายใช้สอยสิ่งต่างๆ นั้นยังนับเป็นเรื่องยากสำหรับใครหลายๆ คน จะดีแค่ไหนหากเราสามารถมีทุกอย่างที่เราต้องการได้โดยไม่จำเป็นต้องออกไปซื้อ หรือแม้กระทั่งการกดซื้อของเดิมๆ และจ่ายเงินบนช่องทางอีคอมเมิร์ซทุกครั้งเป็นประจำ ซึ่งอาจไม่จำเป็นอีกต่อไป ถ้าเรา Subscribe กับบริษัทที่คอยส่งสินค้าต่างๆ ให้เราถึงหน้าบ้านได้อย่างสม่ำเสมอ

                ทั้งนี้ ระบบซับสคริพชั่น หรือการสมัครสมาชิก เป็นโมเดลธุรกิจที่ให้บริการส่งสินค้าถึงหน้าบ้าน เพียงจ่ายค่าสมาชิกให้กับบริษัท อาจเป็นได้ทั้งแบบส่งสินค้าที่ผู้บริโภคระบุตามความต้องการล่วงหน้า หรือคัดสรรสินค้าต่างๆ แทนผู้บริโภค ซึ่งโมเดลนี้จะสร้างความสัมพันธ์ระยะยาวระหว่างสมาชิกและผู้ให้บริการ จากการสำรวจโดยสถาบัน McKinsey & Company ระบุว่า อัตราการเติบโตของมูลค่าตลาดซับสคริพชั่นผ่านทางระบบอีคอมเมิร์ซในสหรัฐ เติบโตอย่างรวดเร็วถึง 115% ต่อปี สะท้อนได้ถึงศักยภาพในการขยายตัวของระบบซับสคริพชั่น

                ในส่วนของประเทศไทยเองเริ่มมีการนำรูปแบบซับสคริพชั่นมาใช้บ้างแล้ว อย่าง บิวเทรี่ยม บิวตี้ บ๊อกซ์ ให้บริการส่งสินค้าออกใหม่ประเภท เครื่องสำอาง ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวในทุกๆ เดือน หรือ Orgbox ที่บริการส่งสินค้าออร์แกนิกส์ประเภทผัก ผลไม้ ให้แก่สมาชิกทุกอาทิตย์ เป็นต้น จากตัวอย่างข้างต้นจะเห็นได้ว่าการนำธุรกิจ Subscription มาใช้นั้นจำเป็นต้องมีกลยุทธ์ที่แตกต่าง ไม่ว่าจะเป็นทางด้านตัวสินค้าหรือบริการ ราคาและการตลาด

                อย่างไรก็ตาม ผู้ประกอบการควรวางกลยุทธ์อย่างไรหากสนใจนำระบบซับสคริพชั่นมาใช้ควรมีกลุ่มเป้าหมายที่ชัดเจนและเฉพาะเจาะจง เพื่อนำเสนอสินค้าและบริการให้แก่สมาชิกได้อย่างตรงจุด การมีกลุ่มลูกค้าที่ชัดเจนสามารถสร้างความสัมพันธ์ที่ดีได้ง่าย และยังทำให้เกิดความน่าเชื่อถือระหว่างผู้ประกอบการและลูกค้าอีกด้วย การตั้งราคาที่เหมาะสมและมีความยืดหยุ่น

                ซึ่งเป็นหนึ่งในกลยุทธ์ที่สำคัญในการเริ่มต้นระบบซัพสคริพชั่น ราคาที่กำหนดต้องสามารถทำให้ผู้บริโภครู้สึกถึงความคุ้มค่าในการจ่ายค่าสมาชิกในแต่ละครั้ง ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่ายนักเพราะขั้นตอนการคำนวณราคาแบบสมาชิกนั้นซับซ้อนกว่าการตั้งราคาสินค้าทั่วไป เนื่องจากต้องคำนึงถึงต้นทุนของสินค้าและบริการ ต้นทุนค่าขนส่ง ราคาสินค้าของคู่แข่ง เป็นต้น นอกจากนี้ราคา ควรมีราคาไว้หลายระดับ เพื่อให้สมาชิกสามารถเลือกเปลี่ยนรูปแบบของได้ตลอดระยะเวลาในการเป็นสมาชิก นับเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่สามารถตอบโจทย์ความต้องการที่หลากหลายของผู้บริโภค

                อีกทั้งผู้ประกอบการควรนำข้อมูลสมาชิกมาวิเคราะห์ ไม่ว่าจะเป็นพฤติกรรม ความชอบ ไลฟ์สไตล์ ที่มีความแตกต่างกันไปของแต่ละบุคคล เพื่อสร้างความเข้าใจและเข้าถึงความต้องการของผู้บริโภคได้อย่างแม่นยำ เป็นปัจจัยที่จะทำให้ประสบความสำเร็จในระบบซับสคริพชั่นได้ ซึ่งทั้งหมดนี้สามารถสร้างคุณค่าให้กับสินค้าและบริการได้เป็นอย่างดี

                ซึ่งสถาบันอีไอซี ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน) มองว่า ซับสคริพชั่นในไทยจะเติบโตได้ดีนั้นต้องมีการใช้อีคอมเมิร์ซอย่างแพร่หลาย มีระบบการขนส่งที่มีคุณภาพ และมีความสนใจเลือกซื้อสินค้าเฉพาะกลุ่มมากขึ้น ปัจจุบันผู้บริโภคเริ่มหันมาซื้อของผ่านออนไลน์เป็นจำนวนมาก เห็นได้จากการเติบโตของอีคอมเมิร์ซของไทยมีมูลค่าสูงถึง 3.2 ล้านล้านบาทในปี 2561 นอกจากนี้การให้บริการขนส่งสินค้ามีคุณภาพมากขึ้น ทำให้ผู้บริโภคไว้วางใจที่จะให้ของส่งตรงถึงหน้าบ้าน

                และสิ่งเหล่านี้ช่วยส่งเสริมให้ซับสคริพชั่นสามารถขยายตัวได้ในประเทศไทย ทั้งยังชี้ให้เห็นถึงศักยภาพและความพร้อม จึงนับเป็นโอกาสสำหรับผู้ประกอบการไทยในการปรับเปลี่ยนรูปแบบธุรกิจให้สอดคล้องกับความต้องการที่หลากหลายในปัจจุบัน ถึงอย่างไรผู้ประกอบการยังต้องตระหนักเสมอว่ารูปแบบซับสคริพชั่นมีอุปสรรคในการเข้าสู่ตลาดที่ต่ำ ทำให้เกิดผู้เล่นหน้าใหม่ได้ง่าย รวมถึงความเสี่ยงในการถูกลอกเลียนแบบสินค้าและบริการ

                ดังนั้น แม้ว่าการนำรูปแบบซับสคริพชั่นมาใช้จะได้รับความน่าสนใจจากผู้บริโภค และมีปัจจัยสนับสนุน แต่ผู้ประกอบการต้องวางกลยุทธ์ที่ชัดเจน และพร้อมปรับตัวเพื่อรองรับความท้าทายที่อาจเกิดขึ้นได้.

 

ศรยุทธ เทียนสี