นายกฯ ชินโซ อาเบะ ของญี่ปุ่นเดินทางถึงกรุงเตหะรานแล้วเมื่อวันพุธ เพื่อปฏิบัติภารกิจใหญ่ทางการทูต หวังลดความตึงเครียดระหว่างอิหร่านกับสหรัฐ แต่เจ้าหน้าที่รัฐบาลญี่ปุ่นยืนกรานอาเบะไม่ได้มีหน้าที่ไกล่เกลี่ยหรือส่งสารจากวอชิงตัน

ประธานาธิบดีฮัสซัน โรฮานี (ซ้าย) และนายกฯ ชินโซ อาเบะ เดินตรวจแถวทหารกองเกียรติยศ ที่พระราชวังซาดาบัด ในกรุงเตหะราน วันที่ 12 มิถุนายน 2562 / AFP

    เอเอฟพีรายงานว่า อาเบะเป็นนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นคนแรกในรอบ 41 ปีที่เดินทางเยือนอิหร่านอย่างเป็นทางการ ภาพข่าวโทรทัศน์ของทางการอิหร่านเผยแพร่ภาพที่เขาเดินทางมาถึงสนามบินเมห์ราบัดในกรุงเตหะรานเมื่อช่วงบ่ายวันพุธที่ 12 มิถุนายน 2562 โดยมีรัฐมนตรีต่างประเทศ โมฮัมหมัด จาวัด ซาริฟ ของอิหร่านให้การต้อนรับ

    ก่อนหน้านั้นซาริฟได้ปิดห้องประชุมเจรจากับทาโร โคโน รัฐมนตรีต่างประเทศของญี่ปุ่นที่เดินทางมาเตหะรานล่วงหน้า

    คาดการณ์ว่านายกฯ อาเบะน่าจะเดินทางไปพบเจรจากับประธานาธิบดีฮัสซัน โรฮานี ของอิหร่าน ทันทีในวันเดียวกัน ก่อนที่จะเข้าพบอยาตุลเลาะห์ อาบี คาเมนี ผู้นำสูงสุดของอิหร่านช่วงเช้าวันพฤหัสบดี

    โรฮานีกล่าวต่อที่ประชุมคณะรัฐมนตรีก่อนหน้าการมาเยือนของอาเบะว่า ทั้งพวกผู้นำและประชาชนอิหร่านต่างเห็นตรงกันว่า "ผู้ร้ายตัวหลักคืออเมริกา ไม่มีใครสงสัยเรื่องนี้สักคน" การกดดันของสหรัฐมาถึงขีดสุดแล้ว

    เมื่อเดือนพฤษภาคมปีที่แล้ว ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ นำสหรัฐถอนตัวจากความตกลงนิวเคลียร์ปี 2558 ที่อิหร่านลงนามไว้กับ 6 ชาติมหาอำนาจ หลังจากนั้นทรัมป์ได้รื้อฟื้นการคว่ำบาตรอิหร่านโดยลำพังชาติเดียว และบีบให้ญี่ปุ่นหยุดซื้อน้ำมันจากอิหร่าน ทรัมป์ยังเสริมสร้างกำลังทางทหารในภูมิภาคอ่าวเปอร์เซีย

    ก่อนออกเดินทางอาเบะกล่าวว่า ท่ามกลางความกังวลต่อความตึงเครียดที่เพิ่มมากขึ้นในตะวันออกกลางและความสนใจของประชาคมระหว่างประเทศต่อประเด็นนี้ ญี่ปุ่นปรารถนาจะทำอย่างดีที่สุดเพื่อสันติภาพและเสถียรภาพในภูมิภาคนี้ ด้วยเหตุที่ญี่ปุ่นและอิหร่านมีความสัมพันธ์ที่เป็นมิตรต่อกันมายาวนาน เขาอยากแลกเปลี่ยนความคิดเห็นอย่างตรงไปตรงมากับประธานาธิบดีโรฮานี และคาเมนี ผู้นำสูงสุดของอิหร่านเพื่อผ่อนคลายความตึงเครียด

    เจ้าหน้าที่รัฐบาลญี่ปุ่นหลายคนกล่าวว่า อาเบะจะไม่นำเสนอรายการความต้องการหรือส่งข้อความจากสหรัฐต่ออิหร่าน แต่เขาต้องการแสดงบทบาทในฐานะสื่อกลางที่เป็นกลางและหวังจะลดอุณหภูมิที่ร้อนแรงลง

    โฆษกรัฐบาลญี่ปุ่นรายหนึ่งกล่าวว่า เมื่อวันอังคารอาเบะได้หารือผ่านทางโทรศัพท์กับประธานาธิบดีทรัมป์เกี่ยวกับ "สถานการณ์ในอิหร่าน"

    ผู้นำสหรัฐเพิ่งเดินทางเยือนญี่ปุ่นเมื่อเดือนที่แล้ว และแสดงความเห็นด้วยที่อาเบะจะเดินทางเยือนอิหร่านเพื่อทำหน้าที่สื่อกลาง

    เจ้าหน้าที่อีกคนกล่าวว่า อาเบะไม่ได้ไปเตหะรานเพื่อทำหน้าที่เจรจาไกล่เกลี่ยระหว่างอิหร่านกับสหรัฐ แต่วัตถุประสงค์สำคัญอันดับแรกของเขาคือ "ผ่อนคลายความตึงเครียด".