จากปัจจัยสำคัญต่อการลงทุนในพื้นที่เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (อีอีซี) คือการมีกำลังคน แรงงานที่มีคุณภาพและทักษะเพียงพอต่อความต้องการ โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมเป้าหมาย จึงเป็นโจทย์สำคัญให้สำนักงานคณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (สกพอ.) เร่งดำเนินการ ซึ่งจะต้องมีการประสานหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อร่วมขับเคลื่อนการผลิตกำลังคนคุณภาพรองรับการลงทุน เพื่อสร้างความมั่นใจและเป็นแรงดึงดูดให้กับนักลงทุนทั้งไทยและทั่วโลกอย่างเป็นรูปธรรม

                ซึ่งจากโจทย์ดังกล่าว ล่าสุดรัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงานก็ได้สร้างความชัดเจนในการพัฒนาแรงงานให้มีความพร้อมรองรับอุตสาหกรรมเป้าหมายในอีอีซีมากขึ้น โดยได้จัดตั้งศูนย์บริหารแรงงานเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก เป็นหน่วยงานกลุ่มแรกๆ ที่เข้าไปร่วมบูรณาการความร่วมมือกับอีอีซี และได้เริ่มต้นจัดทำข้อมูลการสำรวจความต้องการแรงงานของสถานประกอบการในพื้นที่ เกิดการบรรจุทำงานแล้วประมาณ 30,000 อัตรา

                ซึ่งเมื่อมาดูจากแหล่งข้อมูลของกรมการจัดหางาน ได้เปิดเผยความต้องการแรงงานในพื้นที่อีอีซีแบ่งออกเป็น ความต้องการแรงงานใน 10 อุตสาหกรรมเป้าหมาย ภายใน 5 ปี (2562-2566) มีจำนวนทั้งสิ้น 475,667 คน โดยเป็นระดับอาชีวศึกษา 253,115 คน ปริญญาตรี 213,942 คน และปริญญาโท-เอก 8,610 คน

                แบ่งเป็น อุตสาหกรรมยานยนต์แห่งอนาคต 53,739 คน อิเล็กทรอนิกส์อัจฉริยะ 58,228 คน ท่องเที่ยวกลุ่มผู้มีรายได้ดี 16,920 คน หุ่นยนต์ 37,526 คน การบิน 32,837 คน ดิจิทัล 116,222 คน การแพทย์ครบวงจร 11,410 คน ระบบราง (รถไฟความเร็วสูง)24,246 คน พาณิชยนาวี 14,630 คน และโลจิสติกส์ 109,910 คน

                และจากการประเมินความต้องการที่จะเกิดขึ้นในอนาคต พบว่า มีความต้องการแรงงานเข้ามาทำงานในพื้นที่อีอีซีจำนวนมาก ซึ่งจำเป็นอย่างยิ่งที่แรงงานต้องได้รับการเพิ่มพูนทักษะเพื่อรองรับอุตสาหกรรมเป้าหมายที่จะเกิดขึ้น โดยย้ำว่าภารกิจหลักของ ก.แรงงาน ต้องส่งเสริมการมีงานทำ พัฒนาทักษะฝีมือ คุ้มครองสิทธิประโยชน์และสวัสดิการแรงงาน ซึ่งถือเป็นภารกิจยกระดับรายได้ และพัฒนาให้ประเทศไทยไปสู่ประเทศที่มีรายได้สูง

                นอกจากนี้ได้นำฐานข้อมูลแรงงานแห่งชาติมาใช้เชื่อมโยงข้อมูลของหน่วยงานต่างๆ เช่น การพัฒนาระบบฐานข้อมูลให้สามารถใช้ในการติดตามความเคลื่อนไหวของความต้องการแรงงาน ซึ่งจะเชื่อมโยงกับหน่วยงานอื่นๆ ได้เพิ่มขึ้นจากการพัฒนาระบบช่วงปี 2563 นี้ ในประเด็นการคุ้มครองดูแลสวัสดิการ สิทธิประโยชน์ตามกฎระเบียบต่างๆ เพื่อให้แรงงานได้รับการดูแล เข้าถึงสิทธิประโยชน์ที่พึงได้รับตามกฎหมายกำหนด

                ซึ่งการผลิตบุคลากร สร้างความมั่นใจนักลงทุนด้านความพร้อมรองรับความต้องการแรงงานใน 10 อุตสาหกรรมเป้าหมายดังกล่าว อีอีซีได้ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเร่งขับเคลื่อนการพัฒนาบุคลากรและการศึกษายุคใหม่ เพื่อนำไปสู่การจัดทำหลักสูตรร่วมที่ตอบโจทย์ความต้องการของตลาด และการเรียนรู้ โดยเสนอปรับโครงสร้างการจัดการการศึกษาให้ตอบโจทย์การมีงานทำ มีรายได้ดี ซึ่งกำหนดแนวทาง การผลิตกำลังคนคุณภาพเพื่อตอบอุตสาหกรรมเป้าหมาย 3 แนวทาง คือ

                1.ปรับปรุงรูปแบบการเรียนการสอน ครูผู้สอน และใช้เครื่องมือตรงตามความต้องการในการใช้งานจริงของภาคอุตสาหกรรม 2.เพิ่มทักษะบุคลากรให้ก้าวทันเทคโนโลยี โดยสอนตรงตามความต้องการใช้งานจริง และ 3.เป็นการเพิ่มโอกาสให้คนทำงาน โดยจัดอบรมหลักสูตรระยะสั้น 6-12 เดือน ให้กับคนที่ทำงานไม่ตรงสาขา ขาดประสบการณ์ หรือคนตกงาน

                แม้ว่าจะมีความมุ่งมั่นและแผนงานที่ชัดเจนแล้ว แต่การที่จะลงมือทำนั้นต้องอาศัยความรู้และความเข้าใจอย่างมาก ในขณะเดียวกันหากจะต้องไปสอนหรือเริ่มต้นใหม่กับกลุ่มแรงงานที่ทำงานอยู่แล้ว ก็ต้องติดปัญหากับเรื่องการเข้าไม่ถึงการพัฒนาที่เข้มข้น และไม่มีความเข้าใจในเทคโนโลยีสมัยใหม่ การจะเปลี่ยนผ่านอะไรบางอย่างจึงต้องอาศัยเวลาและการทำซ้ำบ่อยๆ เพราะคนกลุ่มดังกล่าวจะไม่มีความเข้าใจในเทคโนโลยี การออกแบบหรือวางแนวทางการทำงาน ต้องทำทุกอย่างให้เข้าใจง่ายที่สุด

                แต่เมื่อมาดูสำหรับภาพรวมความต้องการแรงงานใน 10 กลุ่มอุตสาหกรรมที่จะเกิดขึ้นในอนาคตในพื้นที่อีอีซี ก็แสดงให้เห็นว่าหากการพัฒนาคนล่าช้า หรือสร้างคนรุ่นใหม่ไม่ทันความต้องการ ก็อาจจะต้องโดนแย่งการลงทุนไปในประเทศที่มีความพร้อมมากกว่าได้ จึงเป็นโจทย์สำคัญจริงๆ ว่าหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนี้จะทำอย่างไร และจะทำได้สำเร็จจริงหรือไม่ จึงเป็นเรื่องที่ต้องติดตาม หากทำได้เร็วทุกอย่างก็จะออกมาเป็นผลดีต่อประเทศและภาคอุตสาหกรรมของไทย ซึ่งถือว่าเป็นปัจจัยที่ต้องเร่งพัฒนาไม่แพ้โครงสร้างพื้นฐานในพื้นที่เลยก็ว่าได้.

ณัฐวัฒน์ หาญกล้า