‘เมืองโบราณศรีเทพ’มรดกโลกวัฒนธรรมแห่งใหม่

นับตั้งแต่แหล่งโบราณคดีบ้านเชียงได้รับการขึ้นทะเบียนมรดกโลกเมื่อปี 2535 ประเทศไทยว่างเว้นจากการมีมรดกโลกทางวัฒนธรรมแห่งใหม่มายาวนานกว่า 30  จนกระทั่งในเวทีการประชุมคณะกรรมการมรดกโลก สมัยสามัญ ครั้งที่ 45 ณ กรุงริยาด ราชอาณาจักรซาอุดีอาระเบีย เมื่อเช้าวันที่ 19 กันยายน 2566 ที่ผ่านมา ตรงกับเวลา 15.38น.  ประเทศไทย ยูเนสโกมีมติเมื่อรับรอง”เมืองโบราณศรีเทพ “ ประกอบด้วยแหล่งมรดกทางวัฒนธรรม 3 แหล่ง ที่มีความเกี่ยวเนื่องกัน มีความครบถ้วน สมบูรณ์ และคงความเป็นของแท้ดั้งเดิม ได้แก่ เมืองโบราณศรีเทพ โบราณสถาน เขาคลังนอก และโบราณสถานถ้ำเขาถมอรัตน์  ซึ่งตั้งอยู่ในเขตอำเภอศรีเทพ จ.เพชรบูรณ์  ให้เป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรม ภายใต้คุณค่าตามเกณฑ์ของยูเนสโก ประกอบด้วย เกณฑ์ข้อที่ 2 แสดงถึงความสำคัญของการแลกเปลี่ยนคุณค่าของมนุษย์ในช่วงเวลาใด เวลาหนึ่ง หรือพื้นที่ในวัฒนธรรมใด ๆ ของโลก ผ่านการพัฒนาด้านสถาปัตยกรรม หรือทางเทคโนโลยี การวางแผนผังเมืองหรือการออกแบบภูมิทัศน์ และเกณฑ์ข้อที่ 3 เป็นพยานหลักฐานที่ยอดเยี่ยม หรือหาที่เสมอเหมือนไม่ได้ของประเพณี วัฒนธรรม หรือวัฒนธรรมที่ยังคงอยู่ หรือสูญหายไปแล้ว

ศรีเทพมรดกโลก เมืองโบราณในวัฒนธรรมทวารวดี ถือเป็นการประกาศเกียรติภูมิของประเทศไทยสู่สายตาชาวโลกอย่างสง่างาม ประเทศไทยมีความเจริญรุ่งเรืองมาแต่ครั้งอดีต มีประวัติศาสตร์ยาวนานหลายพันปี 

เสริมศักดิ์ พงษพานิช รมว.วธ. เผยคุณค่ามรดกโลกศรีเทพ

เส้นทางเมืองโบราณศรีเทพ กว่าจะมาเป็นมรดกโลก นายเสริมศักดิ์ พงษ์พานิช รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม ประธานอนุกรรมการมรดกโลกทางวัฒนธรรม  กล่าวว่า การที่เมืองโบราณศรีเทพ ได้รับการประกาศให้เป็นมรดกโลก ทางวัฒนธรรมโดยองค์การยูเนสโกในครั้งนี้ ทำให้ประเทศไทยมีแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรม เพิ่มขึ้นเป็น 4 แหล่ง ได้แก่ นครประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา เมืองประวัติศาสตร์สุโขทัย และเมืองบริวาร แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง จังหวัดอุดรธานี และเมืองโบราณศรีเทพ

“ แหล่งโบราณคดีบ้านเชียงได้รับการประกาศให้เป็นมรดกโลก ในปี 2535 นับเป็นเวลากว่า 30 ปี แหล่งมรดกวัฒนธรรมของประเทศไทย คือ เมืองโบราณศรีเทพ จึงได้รับการประกาศให้เป็นมรดกโลกอีกครั้ง ขอเชิญชวนให้คนไทยร่วมยินดีกับการประกาศให้เมืองโบราณศรีเทพเป็นมรดกโลกในครั้งนี้ “ รมว.วธ.  กล่าว

เมืองโบราณศรีเทพ เขาคลังนอก มรดกโลกทางวัฒนธรรมแห่งที่ 4 

ย้อนกลับไปเมื่อประมาณ 100 ปีที่ผ่านมา สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงค้นพบเมืองโบราณศรีเทพที่ถูกทิ้งร้าง อยู่กลางป่า ต่อมากรมศิลปากรได้ทาการสารวจ ขึ้นทะเบียน อนุรักษ์ และพัฒนาจนกระทั่งจัดตั้งเป็นอุทยานประวัติศาสตร์เมื่อพ.ศ.2527 ตลอดเวลาดังกล่าวได้มีการศึกษาวิจัย โดยนักวิชาการทั้งชาว ไทยและชาวต่างประเทศ ทั้งนี้ รัฐบาลได้เห็นถึงความสาคัญของเมือง โบราณแห่งนี้ จึงมอบหมายให้กระทรวงวัฒนธรรม โดยกรมศิลปากร ดำเนินงานอนุรักษ์และพัฒนาเมืองโบราณศรีเทพอย่างต่อเนื่อง กระทั่งนำไปสู่การเสนอเมืองโบราณศรีเทพเข้าสู่บัญชีเบื้องต้นแหล่ง มรดกโลกทางวัฒนธรรม (Tentative List) เมื่อพ.ศ. 2562 และจัดทำเอกสารนำเสนอเมืองโบราณศรีเทพขึ้นบัญชีแหล่งมรดกโลก ฉบับสมบูรณ์แล้วเสร็จ นำส่งยังศูนย์มรดกโลกเมื่อ 28 ก.พ. 2565 

ต่อมาสภาการโบราณสถานระหว่างประเทศ (ICOMOS) ได้ส่งผู้เชี่ยวชาญทาการตรวจประเมินเมืองโบราณศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ ระหว่างวันที่ 12-17ก.ย.2565 เมื่อผ่านการตรวจประเมินของผู้เชี่ยวชาญแล้ว เมืองโบราณศรีเทพจึงได้ถูกบรรจุเข้าในวาระการพิจารณาของคณะกรรมการมรดกโลก สมัยสามัญ ครั้งที่ 45 ระหว่างวันที่ 10-25 ก.ย. 2566 ณ กรุงริยาด ซาอุดีอาระเบีย

เปิดอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพให้เข้าชมฟรี

อย่างไรก็ตาม นายเสริมศักดิ์ กล่าวด้วยว่า ภารกิจของรัฐบาล ยังไม่สิ้นสุดเพียงการเฉลิมฉลองการประกาศให้เมืองโบราณศรีเทพเป็นมรดกโลกเท่าน้ัน กระทรวงวัฒนธรรม โดยกรมศิลปากร ได้จัดทำแผนแม่บทการอนุรักษ์ และพัฒนาอุทยานประวัติศาสตร์ ศรีเทพ เพื่อรองรับการอนุรักษ์และพัฒนาเมืองโบราณศรีเทพภายหลังจากการได้รับการประกาศ เป็นมรดกโลก โดยแผนฯ ดังกล่าวได้ผ่านการทำประชาพิจารณ์ และการมีส่วนร่วมของชุมชนและประชาชนในพื้นที่เป็นที่เรียบร้อยแล้ว ซึ่งจะครอบคลุมท้ังเรื่องการอนุรักษ์ การปรับปรุงสภาพแวดล้อม ให้เหมาะสม แผนบริหารจัดการด้านการท่องเที่ยว การจัดทาแผน ชุมชนด้านการจัดการส่ิงแวดล้อม และการจัดทาข้อบัญญัติท้องถิ่นในด้านการอนุรักษ์

ระบำศรีเทพ การแสดงทางวัฒนธรรมฉลองมรดกโลก

จากศรีเทพเดินหน้าเพิ่มจำนวนแหล่งมรดกโลกต่อ รมว.วธ. กล่าวว่า ปัจจุบันไทยได้นำเสนอแหล่งมรดกทางวัฒนธรรมเพื่อขึ้นบัญชีเบื้องต้นแหล่งมรดกโลก (Tentative List) อีก 5 แหล่ง  ทั้งนี้ ในปีต่อไปอุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาท จ.อุดรธานี จะเข้าสู่ขั้นตอนการ พิจารณาของยูเนสโกเพื่อประกาศให้เข้าสู่บัญชีมรดกโลก

โบราณสถานถ้ำเขาถมอรัตน์ ศูนย์กลางจักรวาลเมืองศรีเทพ

ทั้งนี้ กรมศิลปากร ได้ประกาศยกเว้นค่าธรรมเนียมเข้าชมอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ จ.เพชรบูรณ์ ระหว่างวันที่ 20-24 ก.ย. 2566  นอกจากนี้ ยังจัดแสดงนิทรรศการ เรื่อง ศรีเทพกับมรดกโลก ณ พระที่นั่งอิศราวินิจฉัย พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร ตั้งแต่วันที่ 20 ก.ย. 2566 ถึง 14 ม.ค.2567 เพื่อเผยแพร่เรื่องราว คุณค่า และความสำคัญของเมืองโบราณศรีเทพ ให้ประชาชนคนไทยทุกคน ตลอดจนนักท่องเที่ยวต่างชาติได้ร่วมเฉลิมฉลองการประกาศขึ้นทะเบียนเมืองโบราณศรีเทพเป็นมรดกโลกในครั้งนี้