'ภูเวียง ' หลุมฟอสซิลไดโนเสาร์ลุ้นขุดเจอสายพันธุ์ที่ 14

หลุมที่ 3 ห้วยประตูตีหมา จุดขุดค้นฟอสซิลไดโนเสาร์สายพันธุ์ใหม่

อำเภอภูเวียง จังหวัดขอนแก่น เป็นจังหวะของนักท่องเที่ยว ที่ชื่นชอบเทือกเขาเขียวขจี น้ำตกใสเย็น และอากาศสดชื่นที่ชวนให้หลีกหนีความวุ่นวายมาสูดอากาศธรรมชาติให้เต็มปอด แต่สิ่งที่ทำให้ภูเวียงน่าค้นหายิ่งขึ้น คือเรื่องราวของสัตว์ตัวใหญ่อันยิ่งใหญ่ที่ซ่อนอยู่ใต้ผืนแผ่นดินของหุบเขาภูเวียงแห่งนี้

เทือกเขาภูเวียง  ไม่ใช่แค่ภูเขาธรรมดาๆ แต่คือพื้นที่ที่มีวิวัฒนาการมายาวนานนับ ร้อยล้านปีที่เคยอยู่ใต้ทะเลและยกตัวขึ้นสูง กลายเป็นบ้านของเหล่าไดโนเสาร์ตัวใหญ่ยักษ์ที่เคยเดินอวดโฉมกันอยู่แถวนี้จริง เรื่องราวทั้งหมดเริ่มตั้งแต่ยุคคาร์บอนิเฟอรัส ประมาณ 360 ล้านปีก่อน ที่เทือกเขานี้เริ่มก่อตัวขึ้นพร้อมกับที่ราบสูงโคราช จากนั้นแผ่นเปลือกโลกก็ชนกัน เรียกว่า Indosinian Orogeny เกิดเป็นภูเขาสูงใหญ่ ก่อนจะทรุดตัวกลายเป็นแอ่งโคราช แอ่งขนาดใหญ่ที่สะสมชั้นตะกอนเอาไว้นับไม่ถ้วน และเต็มไปด้วยฟอสซิลไดโนเสาร์สุดล้ำค่า

บรรยากาศอุทยานแห่งชาติภูเวียง

ไม่เพียงเท่านี้ในอำภูเวียง ยังมีการท่องเที่ยวชุมขนที่จะพาไปสัมผัสวิถีชีวิตของชาวบ้านอย่างใกล้ชิดอีกด้วย เมื่อมาถึงเราร่วมตังกันที่ ไร่แทนคุณแผ่นดิน (TTA : ประเภทแหล่งท่องเที่ยวชุมชนและแหล่งท่องเที่ยวคาร์บอนต่ำ)  ที่ได้พี่เซ้ง- แสงเพชร ตันทะอธิพานิช เป็นหัวเรือในการทำเส้นทางท่องเที่ยว ที่นี่มีกิจกรรมให้ลองมากมาย ทั้งการเรียนรู้ธรรมชาติ วิถีเกษตรพื้นบ้าน และร่วมกิจกรรมสนุก ๆ ที่จัดโดยชุมชน ไม่ว่าจะเป็นการนั่ง รถซาเล้ง (มอเตอร์ไซค์พ่วงข้าง) ลัดเลาะไปตามเส้นทางในหมู่บ้าน หรือนั่ง รถอีแต๊ก ชมทุ่งนาและป่าเขา และอาหารถิ่นรสแซ่บ

กระดูกไดโนเสาร์ชิ้นแรกของไทย  ศูนย์ศึกษาวิจัยและพิพิธภัณฑ์ไดโนเสาร์ภูเวียง

เสื้อแขนยาวพร้อม หมวกกันน็อกพร้อม รถซาเล้งที่จอดเรียงรายอยู่ตรงหน้า ก็มีคนขับที่เป็นลุง ๆ ป้า ๆ หน้าตายิ้มแย้มก็พร้อมแล้วที่จะพาเราลัดเลาะไปสัมผัสบรรยากาศสองข้างทางคือความเรียบง่ายของชาวภูเวียง แนวเทือกเขาที่ทอดตัวยาวโอบล้อมชุมชนไว้ราวกับอ้อมแขน บ้านแต่ละหลังยังคงเอกลักษณ์ของชนบทภาคอีสานไว้อย่างชัดเจน บ้านไม้ยกสูงมีใต้ถุนให้ลมพัดผ่าน บางหลังมียุ้งข้าว บางหลังก็มีคอกวัว คอกควาย และภาพที่เมื่อมาเยือนแถบชนบทที่ได้เห็นบ่อยๆ คือภาพของทุ่งนาเขียวขจี ทอดยาวสุดสายตา

พอรถเลี้ยวเข้าเขต ชุมชนบ้านหินร่อง ที่ตั้งอยู่กลางหุบเขาเวียงเก่า พร้อมรอยยิ้มจากคุณลุงคุณป้าที่มาต้อนรับ จากนั้นก็เริ่มทำพิธีบายศรีสู่ขวัญ ตามแบบฉบับของชาวอีสานที่ทำให้กับลูกหลาน เราได้รับการผูกข้อมือด้วยด้ายสีขาว พร้อมคำอวยพรดี ๆ จากขาวบ้านหินร่อง ที่ฟังแล้วรู้สึกอบอุ่นหัวใจ ถึงเวลาอิ่มอร่อยกับอาหารพื้นถิ่น ที่ทั้งเรียบง่ายและอร่อยเ มีทั้งข้าวเหนียวร้อน ๆ น้ำพริกรสเด็ก ส้มตำแซ่บๆ

.เรียนรู้ทำต้นผึ้ง ชุมชนบ้านหินร่อง

อิ่มท้องแล้วก็ลุยต่อกับกิจกรรมสนุก ๆ อย่างการ ทำต้นผึ้ง งานฝีมือโบราณที่ใช้เป็นเครื่องบูชาตามความเชื่อท้องถิ่น เพราะต้นผึ้งที่ทำจะถูกนำไปประกอบขบวนฟ้อนรำ เพื่อนำไปถวายพระเจ้าใหญ่ศิลาชัยสมใจนึกมิ่งมงคล พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ประจำวัดทรงศิลา นั่งรถซาเล้งไปต่อที่ ไร่ธรรมจักร เพื่อร่วมกิจกรรมทำกำไลจากหญ้าแฝก ที่นำมาผสมกับเส้นไหม กลายเป็นของที่ระลึกแฮนด์เมดสวย ๆ

มาถึงไฮไลท์ของทริปที่จะพาไปรู้จักไดโนเสาร์ที่ ศูนย์ศึกษาวิจัยและพิพิธภัณฑ์ไดโนเสาร์ภูเวียง ที่นี่คือแหล่งรวมเรื่องราวสุดมหัศจรรย์ของเจ้าสัตว์โลกล้านปี เริ่มต้นกันที่ โซน A มิวเซียมการ์เด้น ที่เปิดฉากต้อนรับนักท่องเที่ยวด้วยสวนสวยร่มรื่น รายล้อมไปด้วยประติมากรรมโครงกระดูกไดโนเสาร์ขนาดใหญ่ตั้งตระหง่านอยู่กลางต้นไม้หลากหลายสายพันธุ์ จากนั้นเดินต่อเข้าสู่ โซน B จัดแสดงนิทรรศการแบ่งออกเป็น 5 โซนย่อยที่แต่ละโซนก็มีเรื่องราวชวนตื่นตา โซน 1 พาเราไปรู้จักกับกำเนิดจักรวาล การเกิดของโลก และวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตนับตั้งแต่เริ่มต้น…จนกระทั่งไดโนเสาร์ปรากฏตัวขึ้น

สุธรรม วงษ์จันทร์ หัวหน้าอุทยานฯ อธิบายชิ้นส่วนที่คาดว่าเป็นไดโนเสาร์สายพันธุ์ใหม่

โซน 2 พูดถึงไดโนเสาร์ที่พบในเทือกเขาภูเวียง โดยเฉพาะกระดูกชิ้นแรก ที่ขุดพบในไทยเมื่อปี 2519 พร้อมไฮไลต์เด็ดคือโครงกระดูกจำลองของ ภูเวียงโกซอรัส สิรินธรเน ไดโนเสาร์พันธุ์ใหม่ของโลกที่ถูกตั้งชื่อเพื่อเป็นเกียรติแก่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ โซน 3 จำลองห้องแล็บและห้องปฏิบัติการซากดึกดำบรรพ์ ที่จะพาคุณสวมบทนักวิทยาศาสตร์สืบค้นเรื่องราวของฟอสซิลและชั้นหิน

โซน 4 หรือที่เรียกกันว่า สวนไดโนเสาร์ นี่แหละ! จุดถ่ายรูปสุดปัง ที่มีหุ่นจำลองไดโนเสาร์ 5 สายพันธุ์ที่พบในจังหวัดขอนแก่น ไม่ว่าจะเป็น สยามโมซอรัส สุธีธรนี, ภูเวียงเวเนเตอร์ แย้มนิยมมิ, หรือ กินรีไมมัส ขอนแก่นเอนซิส ที่ดูสมจริงเหมือนกำลังมีชีวิตอยู่เลยทีเดียว และโซน 5 ที่พาเราย้อนดูช่วงเปลี่ยนผ่านจากยุคไดโนเสาร์สู่ยุคสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม พร้อมเรียนรู้การใช้ประโยชน์จากแร่หินที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติในยุคต่าง ๆ ส่วน โซน C คือ หุบเขาไดโนเสาร์ ซึ่งจำลองขนาดไดโนเสาร์ได้อย่างตื่นตาตื่นใจ

สวนไดโนเสาร์ที่ ศูนย์ศึกษาวิจัยและพิพิธภัณฑ์ไดโนเสาร์ภูเวีย

 มาถึงจุดหมายสุดท้ายที่ อุทยานแห่งชาติภูเวียง (TTA : ประเภทแหล่งท่องเที่ยว Silver Awards) เพราะที่นี่คือ แหล่งขุดค้นฟอสซิลไดโนเสาร์ที่มีถึง 9 หลุม และเปิดให้นักท่องเที่ยวเข้าชมได้ถึง 4 หลุม  ได้แก่ หลุมที่ 1 ภูประตูตีหมา จุดเริ่มต้นของประวัติศาสตร์ไดโนเสาร์ไทย พบกระดูกไดโนเสาร์กินพืชกว่า 20 ชิ้น และค้นพบไดโนเสาร์ชนิดใหม่ของโลกอย่าง ภูเวียงโกซอรัส สิรินธรเน และ สยามโมซอรัส สุธีธรนิ รวมถึงไดโนเสาร์ตัวจิ๋ว คอมพ์ซอกนาธัส หลุมที่ 2 ถ้ำเจีย พบกระดูกคอของซอโรพอดเรียงต่อกันอย่างน่าทึ่ง เคยได้รับเสด็จฯ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ และสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอฯ

กระดูกต้นขาไดโนเสาร์ สูงใหญ่

หลุมที่ 3 ห้วยประตูตีหมา พบฟอสซิลไดโนเสาร์กินพืชขนาดใหญ่ มีอาคารคลุม พร้อมแผนผังอธิบายชัดเจน และหลุมที่ 9 หินลาดยาว พบกระดูกสะโพกและโคนหางของไดโนเสาร์กินเนื้อขนาดใหญ่ ซึ่งเป็นต้นตระกูลของ ไทรันโนซอรัส เร็กซ์ ได้รับชื่อว่า สยามโมไทรันนัส อิสานเอนซิส แต่ละหลุมเชื่อมต่อด้วยทางเดินป่า เดินเพลิน ๆ

โครงกระดูกต้นแบบ ภูเวียงโกซอรัส
กระดูกที่โผล่พ้นผิวหิน บริเวณหลุมที่ 3
องรอยของกระดูกไดโนเสาร์ บริเวณหลุมที่ 3
โครงสร้างของไดโนเสาร์

แต่การเดินทางมาครั้งนี้เรามุ่งหน้าไปหลุมที่ 3 ห้วยประตูตีหมา ที่กำลังมีการขุดสำรวจจริง หลังจากเงียบไปนานกว่า 30 ปี โดยมี ดร.วราวุธ สุธีธร ผู้เชี่ยวชาญด้านบรรพชีวิน พร้อมด้วย นายสุธรรม วงษ์จันทร์ หัวหน้าอุทยานฯ และทีมผู้เชี่ยวชาญ ร่วมกันขุดสำรวจโครงกระดูกที่คาดว่าจะเป็นไดโนเสาร์สายพันธุ์ที่ 14 ของไทย และเป็นตัวที่ 6 ที่พบในภูเวียง ซึ่งคาดว่าเป็นญาติใกล้ชิดกับภูเวียงโกซอรัส สิรินธรเน่ ไดโนเสาร์ชื่อดังที่ถูกค้นพบที่นี่เมื่อหลายสิบปีก่อน

หลังจากเดินลัดเลาะผ่านลานแร่ยูเรเนียมไปประมาณ 200 เมตร ผ่านเส้นทางธรรมชาติที่เต็มไปด้วยแมกไม้นานาพันธุ์ เราก็มาถึง หลุมขุดค้นที่ 3  การได้มายืนอยู่ตรงหน้าหลุมที่ยังขุดไม่เสร็จ พร้อมรับฟังเรื่องราวจากผู้เชี่ยวชาญแบบใกล้ชิด ชวนตื่นเต้นไม่ต่างจากการได้มีส่วนร่วมในการสำรวจครั้งนี้

หุบเขาไดโนเสาร์ จำลองสายพันธุ์ที่พบในภูเวียง

 หัวหน้าอุทยานฯ ชี้ให้เราดูตามแต่ละแนวหิน และสาธิตวิธีการขุดสำรวจอย่างประณีต ทุกจังหวะที่แปรงเล็ก ๆ ปัดฝุ่นเบา ๆ ออก เราได้เห็นชิ้นส่วนฟอสซิลทีละน้อย ซึ่งชิ้นส่วนที่พบมีทั้ง กระดูกสันหลังส่วนกลางตัว กระดูกคอ กระดูกซี่โครง และ ฟันบางซี่ ที่โผล่พ้นผิวหินออกมา ซึ่งทีมสำรวจจะมีการขุดค้นอย่างต่อเนื่องและต้องใช้ทั้งเวลา ความพยายาม และฝีมืออันละเอียดในการค้นหากระดูกส่วนอื่นๆ ที่อาจจะอยู่ลึกลงไปอีกด้วย

ชาวบ้านร่องยิ้มแย้มต้อนรับ

การเดินทางมาภูเวียงในครั้งนี้  ไม่เพียงพาเราไปรู้จักอดีตอันยิ่งใหญ่ของโลกในยุคโลกล้านปี แต่ยังพาเข้าไปสัมผัสหัวใจของชุมชน ผู้คน ธรรมชาติที่มีเสน่ห์ และยังเป็นห้องเรียนกลางแจ้ง ของธรณีวิทยาและประวัติศาสตร์โลก ที่ยังมีเรื่องราวให้ค้นหาอีกมากมาย

โครงกระดูกไดโนเสาร์ จ.กาฬสินธุ์
ลานแร่ยูเรเนียม

เพิ่มเพื่อน

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

หัวหน้าเท้งเผาบ้านต่อสื่อนอก! บอกไทยไม่ใช่เหยื่อแต่เป็นศูนย์กลางฟอกเงิน

'ณัฐพงษ์-ศิริกัญญา' ร่วมฟังเสวนาชำแหละขุมทรัพย์เจ้าพ่อสแกมเมอร์ พร้อมพูดคุย 'ทอม ไรท์' ขณะ 'เท้ง' ลั่น หาก 'ปชน.' เป็นรัฐบาล จะถือเป็นวาระเร่งด่วน เอาจริงปราบสแกมเมอร์-เปิดโปงเครือข่ายทุนเทาในประเทศ

สงสารประเทศไทย ‘ก่อแก้ว’ ครวญหนักมาก!พอได้หรือยัง ’ทักษิณ‘ เกินจะรับไหว

“ก่อแก้ว” ครวญหนักสิ่งที่ถาโถมใส่นายใหญ่ตั้งแต่คดี 1 ปีไม่หักวันคุมขังเดิม การอุทธรณ์คดี 112 ไปจนถึงภาษีหุ้นชินคอร์ป ล้วนทำให้คนทั่วไปรู้สึกว่าถูกจัดเป็นตอน ๆ แบบซีรีส์ จนประเทศถดถอยและคนไทยหมดหวัง “พอได้หรือยังครับ”

ลั่นไทยไม่ใช่นักเรียนประถม! จวกสหรัฐทำตัวเป็นครูใหญ่ถือไม้เรียวขู่

จวกสหรัฐอเมริกาใช้กำแพงภาษีขู่ไทยเหมือนครูใหญ่คุมเด็กประถม พร้อมชี้ไทยไม่ใช่สนามเด็กเล่นของวอชิงตัน และอธิปไตยไม่ใช่ของแลกผลประโยชน์ทางภูมิรัฐศาสตร์กับใครทั้งนั้น

ไทยพร้อมแล้ว'โมโตจีพี2026' ตั้งเป้าเป็นสนามที่ดีที่สุด บัตรแกรนด์สแตนด์3.21 นาทีหมด

การกีฬาแห่งประเทศไทย กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา แถลงข่าวความพร้อมการเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขัน “โมโตจีพี” สนามประเทศไทย ประจำปี 2569 ซึ่งได้รับเกียรติสูงสุด ขึ้นแท่นสนามเปิดฤดูกาล เป็นปีที่ 2 ติดต่อกัน ตอกย้ำก้าวสำคัญสู่ปีที่ 7 ที่แข็งแกร่งของไทยบนแผนที่มอเตอร์สปอร์ตโลก พร้อมเดินหน้า สานต่อความสำเร็จ ดันไทยสู่ “ฮับมอเตอร์สปอร์ตภูมิภาค” และสร้างต้นแบบเมืองกีฬาอาเซียน  จุดพลุคอนเซ็ปต์ ‘More Than a Race’ จัดใหญ่-สนุกขึ้น  ตั้งเป้าเป็นสนามแข่งที่ดีที่สุดและน่าจดจำที่สุดในปฏิทิน MotoGP ลุ้นสร้างสถิติใหม่ผู้ชมสูงสุดทำลายสถิติเดิม พร้อมเปิดจำหน่ายบัตรวันแรก กระแสตอบรับดีเยี่ยม ที่นั่งแกรนด์สแตนด์ Sold Out ด้วยเวลา 3.21 นาที 

มหันตภัยสองเด้งที่กำลังเกิดกับไทย

ประเทศไทยของเราไม่ใช่ต้องประสบกับความอ่อนล้าในการขยายตัวทางเศรษฐกิจต่อเนื่องมานานที่ยังไม่สามารถจับทิศทางแก้ไขได้ จนดูเหมือนเป็นมหันตภัยที่ค่อยคืบคลานเข้ามาให้เห็นชัดเท่านั้น