ปูชนียบุคคลด้านภาษาไทย พร้อมด้วยผู้ใช้ภาษาไทยดีเด่น ผู้ใช้ภาษาถิ่นดีเด่น ผู้มีคุณูปการต่อการใช้ภาษาไทย และศิลปินลูกทุ่งลูกกรุงรางวัลเพชรในเพลง ตบเท้าขึ้นรับรางวัลอันทรงเกียรติที่ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติในงานวันภาษาไทยแห่งชาติ ประจำปี 2568 ณ หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย บรรยากาศในงานมีผู้ร่วมแสดงความยินดีจำนวนมาก งานนี้กระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) จัดขึ้น เพื่อส่งเสริม สืบสาน และรักษาอัตลักษณ์ความเป็นไทยด้วยภาษาไทย ภายในงานจัดนิทรรศการปูชนียบุคคลด้านภาษาไทย ผู้ใช้ภาษาไทยดีเด่น และสาธิตการเขียนอักษรโบราณและสาธิตการแปรอักษรโบราณสู่เศรษฐกิจสร้างสรรค์ ซึ่งได้รับความสนใจจากผู้ร่วมงาน โดยเฉพาะนักเรียน นักศึกษา
นายประสพ เรียงเงิน ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวว่า ประเทศไทยมีภาษาไทยเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม สิ่งสำคัญที่สุด คือ การนำภาษาไทยมาใช้ให้ถูกต้องและเหมาะสม ไม่ว่าภาษาพูด ภาษาเขียน หรือภาษาในโซเชียล ประชาชน เด็กและเยาวชน จำเป็นจะต้องเรียนรู้และตระหนักถึงความสำคัญ มีการใช้ภาษาไทยอย่างถูกต้อง เพื่ออนุรักษ์ รักษา และสืบทอดภาษาไทยไปสู่คนรุ่นหลัง นอกจากนี้ ตนเห็นว่า ภาษามีส่วนในการสืบทอดวัฒนธรรมด้านต่างๆ ด้วย ไม่ว่าจะเป็นอาหาร ศิลปะพื้นบ้าน ถ้าเราเรียนรู้ได้จะเกิดความเข้าใจอย่างลึกซึ้ง อย่างไรก็ตาม ช่วงนี้เราคนไทย จำเป็นจะต้องสมานสามัคคี ถ้าเราใช้ภาษาเดียวกัน พูดคุย สื่อสารแบบเดียวกัน เชื่อว่า จะเห็นการหลอมรวมเป็นชาติของเราได้มากขึ้น
รศ.จุไรรัตน์ ลักษณะศิริ ปูชนียบุคคลด้านภาษาไทย ปี 2568 กล่าวว่า พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้มีพระราชดำรัสและทรงห่วงใยในการใช้คำให้ถูกต้องและเหมาะสมทั้งในการเขียน การพูด ซึ่งคนรุ่นเก่าสืบทอดปฏิบัติสิ่งที่ถูกต้อง แต่ทุกวันนี้ตนไม่สบายใจและมีข้อห่วงใย คนรุ่นใหม่ใช้ภาษาไทยไม่เหมาะสมกับบุคคล เวลา และสถานที่ โดยเฉพาะในสื่อสาธารณะขาดการควบคุมการใช้ภาษา ทั้งพิธีกร ผู้ดำเนินรายการในรายการสดหรือผู้ที่โพสต์คลิปต่างๆ ลงสื่ออย่างเสรี ไม่ให้เกียรติภาษาไทย ซึ่งเป็นภาษาแม่ มีการใช้คำไม่สุภาพ หยาบคาย ออกสื่อจนเป็นเรื่องเคยชิน อีกทั้งไม่ออกเสียงตัวควบกล้ำ ทำให้สื่อความหมายผิด เกิดพฤติกรรมเลียนแบบในเด็กและเยาวชน จนคิดว่าเป็นเรื่องปกติ ซึ่งจริงๆ แล้วไม่ปกติ ขอฝากให้บุคคลสาธารณะเหล่านี้ ตลอดจนครอบครัวเป็นจุดเริ่มต้นช่วยสั่งสอนลูกหลาน ควรมีจิตสำนึก คำนึงถึงการใช้ภาษาอย่างเหมาะสม เพื่อจะร่วมอนุรักษ์ภาษาไทย มรดกของชาติที่ดีงามเอาไว้
ด้าน นายอนุสรณ์ ติปยานนท์ นักเขียนชื่อดัง หนึ่งในผู้ได้รับรางวัลผู้ใช้ภาษาไทยดีเด่น กล่าวว่า ตนเป็นนักเขียนบนเส้นทางสายวรรณกรรมมากว่า 21 ปี สร้างสรรค์ผลงานเรื่องสั้น นวนิยาย บทความ เชื่อว่า ทุกคนรับรู้ถึงพลังอำนาจของภาษาไทยที่มีความประณีต ละเอียด และลึกซึ้ง รวมถึงมีนัยยะความหมายกว้างกว่าตัวอักษรภาษาไทยและภาษาอื่นหลายภาษา ภาษาไทยมีสเน่ห์และมีอัตลักษณ์ การมีทักษะการใช้ภาษาไทยต้องศึกษาและใช้เวลาการฝึกฝน แต่ถ้าต้องสร้างสรรค์ผลงานวรรณศิลป์ต้องศึกษาเรียนรู้ไปทั้งชีวิต การเขียนและการอ่านต้องไปด้วยกัน การอ่านสร้างกระบวนการทางความคิด ถ้าอ่านภาษาไทยจากพระสูตร พระไตรปิฎกก็จะได้คำที่อธิบายความหมาย แม้เก่า 2,000 กว่าปี แต่มีนัยยะ ถ้าอ่านนิยายวายก็ได้เข้าใจสังคม ชวนให้อ่านหนังสือหลากหลายรูปแบบ ตนจะสร้างสรรค์ผลงานด้วยวรรณศิลป์ต่อไป ขณะนี้เขียนนวนิยายเรื่องวิกฤตการณ์เศรษฐกิจปี 1997 ของไทย ช่วงที่เผชิญวิกฤตต้มยำกุ้ง นักอ่านจะได้อ่านงานเขียนภายในปีนี้
หนึ่งในได้รับการยกย่องผู้ใช้ภาษาถิ่นดีเด่น ผศ.พวงผกา ธรรมธี กล่าวว่ารู้สึกดีใจและเป็นเกียรติที่ได้รับรางวัลครั้งนี้ สำหรับภาษาถิ่นทุกภูมิภาคของประเทศไทยมีความสำคัญใช้ในการสื่อสารเฉพาะพื้นที่ ไม่แพ้ภาษาไทยกลาง แสดงถึงอัตลักษณ์และรากเหง้าวัฒนธรรมเฉพาะถิ่นนั้นๆ ตนเป็นอาจารย์สอนวิชาภาษาและอักษรธรรมล้านนา มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ผู้เรียนมีทั้งนักศึกษาไทยและนักศึกษาต่างประเทศ รวมถึงจัดทำงานวิจัยเรื่อง”อิตถีลักษณคติในเอกสารโบราณล้านนา” และวิจัยเรื่อง” ขุนสังขานต์ล้านนา” ปัจจุบันภาษาโบราณถูกลดบทบาทลงหรือถูกลืม เพราะไม่ได้ใช้ใยการสื่อสาร บางคนเรียกภาษาที่ตายแล้ว แต่มีบางพื้นที่ภาษาตายแล้ว แต่ไปมีชีวิตอีกพื้นที่หนึ่ง
“ การใช้ภาษาถิ่นจะช่วยธำรงและรักษาภาษาถิ่นไม่ให้สูญหายไป รวมถึงช่วยเผยแพร่องค์ความรู้อีกมากมายที่ไม่ได้ถึงออกจากเอกสารโบราณล้านนา ซึ่งจะทำงานส่งเสริมสืบสาน และรักษาภาษาถิ่นต่อไป “ ผศ.พวงผกา กล่าวอย่างมุ่งมั่นหลังได้รับรางวัลในงานวันภาษาไทยแห่งชาติปีนี้
