'จุฬาฯ-มหิดล'วิจัย'ข้าวไรซ์เบอร์รี่'สู่เวชสำอางค์ฟื้นฟูรากผม

“ข้าวไรซ์เบอร์รี่” ของไทย กำลังจะเป็นองค์ความรู้ใหม่ด้านสุขภาพและความงาม เนื่องด้วยสารแอนโทไซยานินในปริมาณสูงกว่าข้าวขาวหลายร้อยเท่า ซึ่งมีบทบาทเกี่ยวข้องกับกระบวนการสร้างเมลานิน สารสีสำคัญที่กำหนดสีผม งานวิจัยพบว่าสารสกัดจากข้าวไรซ์เบอร์รี่สามารถกระตุ้นกลไกและยีนที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของเซลล์รากผมได้

องค์ความรู้นี้ถูกต่อยอดสู่โครงการ AnthoRice™ Complex นวัตกรรมเวชสำอางจากสารสกัดธรรมชาติของไทย ภายใต้ความร่วมมือของ คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล โดยใช้ฐานงานวิจัยด้านชีววิทยาของเซลล์รากผมมนุษย์ เชื่อมโยงกลไกระดับเซลล์เพื่อปูทางสู่การวิจัยเชิงคลินิกอย่างเป็นระบบ โครงการดังกล่าวนับเป็นความร่วมมือครั้งแรกในการพัฒนาเวชสำอางจากข้าวไทยแบบครบวงจร ตั้งแต่วัตถุดิบจากชุมชนเกษตรอินทรีย์จังหวัดพิจิตร กระบวนการวิจัยและผลิตตามมาตรฐานสากล ไปจนถึงการถ่ายทอดเทคโนโลยีสู่ บริษัท จุฬาฟาร์เทค จำกัด และการนำไปใช้จริงโดย บริษัท ไทธนบุรี คอร์ปอเรชั่น จำกัด สะท้อนศักยภาพงานวิจัยไทยในการยกระดับทรัพยากรท้องถิ่นสู่ผลิตภัณฑ์สุขภาพและความงามที่พร้อมก้าวสู่ตลาดโลกอย่างยั่งยืน

ศ.ดร.วิเลิศ ภูริวัชร อธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และ ศ.นพ.ปิยะมิตร ศรีธราอธิการบดีมหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวเปิดงานแถลงข่าวและแสดงวิสัยทัศน์ถึงบทบาทของมหาวิทยาลัยในการขับเคลื่อนงานวิจัยสู่การสร้างประโยชน์เชิงสังคมและสุขภาพประชาชน จากนั้น อธิการบดีจุฬาฯ และอธิการบดีมหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมพิธีลงนามสัญญาถ่ายทอดเทคโนโลยีระหว่างบริษัท จุฬาฟาร์เทค จ ากัดและบริษัท ไทธนบุรี คอร์ปอเรชั่น จ ากัด โดยมี รศ.ภก.ดร.วรสิทธิ์วงศส์ ุทธิเลิศ คณบดีคณะเภสัชศาสตร์ จุฬาฯ และ ศ.นพ.อภิชาติ อัศวมงคลกุล คณบดีคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ร่วมเป็นสักขีพยาน

ผลงานดังกล่าวเป็นการทำงานของ  นักวิจัย Stem Cell ชั้นนำระดับประเทศ ที่นำเสนอความก้าวหน้าของงานวิจัยตั้งแต่ระดับเซลล์จนถึงแนวทางการยกระดับสู่การทดสอบทางคลินิกร่วมกับโรงพยาบาลศิริราชในช่วงต้นปี 2569 ประกอบด้วย “Autophagy & Stem Cell Activation” โดย ศ.ภก.ดร.ปิ ติ จันทร์วรโชติ คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาฯ “ลดความเครียดออกซิเดชัน สู่การชะลอวัยของรากผมในระดับโมเลกุล” โดย ศ.ดร.พญ.อุไรวรรณ พานิช คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล “จากวิทยาศาสตร์การบำรุงรากผมสู่การวิจัยทางคลินิกในอาสาสมัคร” โดย รศ.นพ.รัฐพล ตวงทอง คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล

ศ.ดร.วิเลิศ ภูริวัชร อธิการบดีจุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย เปิดเผยว่า บทบาทมหาวิทยาลัยในปัจจุบันไม่ได้จำกัดอยู่เพียงการจัดการเรียนการสอนหรือการทำวิจัยเชิงวิชาการเท่านั้น แต่เป็นการบูรณาการการศึกษา งานวิจัย การสร้างผลกระทบต่อสังคมและเศรษฐกิจเข้าด้วยกัน เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในภาพรวม หัวใจสำคัญของการขับเคลื่อนดังกล่าว คือการทำงานร่วมกับพันธมิตรที่มีศักยภาพและเป้าหมายร่วมกัน ความร่วมมือระหว่างจุฬาฯ โดยคณะเภสัชศาสตร์ กับคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล เป็นตัวอย่างชัดเจนของพลังความร่วมมือระหว่างสถาบันชั้นนำที่สามารถต่อยอดองค์ความรู้ทางวิชาการไปสู่ผลงานวิจัยและนวัตกรรมที่จับต้องได้ ซึ่งผลงานดังกล่าวไม่ได้สร้างคุณค่าเพียงในระดับผลิตภัณฑ์ หากแต่ก่อให้เกิดคุณค่าเพิ่มในเชิงเศรษฐกิจและสังคม ตั้งแต่การเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกร การยกระดับมูลค่าผลผลิตพื้นฐานอย่างข้าว ไปจนถึงการสร้างผลกระทบเชิงบวกต่อคุณภาพชีวิตและสุขภาวะของประชาชนไทย การท าวิจัยร่วมกันในลักษณะนี้แสดงให้เห็นว่าคุณค่าที่แท้จริงของงานวิจัยไม่ได้หยุดอยู่ที่ตัวสินค้า แต่คือคุณค่าที่เชื่อมโยงไปสู่ผู้คน สังคม และประเทศชาติความร่วมมือของทั้งสองมหาวิทยาลัยในครั้งนี้เป็นเพียงจุดเริ่มต้นของการน าองค์ความรู้ไปสร้างคุณค่าใหม่ให้กับสังคมไทย และขยายผลสู่เวทีระดับนานาชาติในอนาคตอย่างยั่งยืน

ศ.นพ.ปิ ยะมิตร ศรีธรา อธิการบดีหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวว่า ความร่วมมือทางวิชาการระหว่างจุฬาฯ และมหาวิทยาลัยมหิดลเป็นการยกระดับงานวิจัยจากองค์ความรู้เชิงวิชาการไปสู่การประยุกต์ใช้จริงอย่างเป็นระบบ โดยเฉพาะการต่อยอดผลงานวิจัยของคณะเภสัชศาสตร์จุฬาฯ สู่การทดสอบทางคลินิก ณ โรงพยาบาลศิริราช ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการสร้างความน่าเชื่อถือและหลักฐานเชิงประจักษ์ทางวิทยาศาสตร์ เป็นการบูรณาการแบบครบวงจรตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำไม่เพียงเป็นความร่วมมือระหว่างสองสถาบันการศึกษาชั้นน าเท่านั้น แต่ยังครอบคลุมถึงเกษตรกร ผู้ผลิตภาคอุตสาหกรรม และภาคเอกชนที่เข้ามามีบทบาทในการผลิตเชิงพาณิชย์และการตลาด ทำให้งานวิจัยสามารถพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีศักยภาพในการจำหน่ายจริง

ศ.ภก.ดร.ปิติ จันทรว์รโชติ    คณะเภสัชศาสตร์จุฬาฯ ผู้วิจัย กล่าวว่า ความร่วมมือด้านการวิจัยระหว่างคณะเภสัชศาสตร์ จุฬาฯ และคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล เกิดขึ้นภายใต้กรอบบันทึกข้อตกลง (MOU) ที่มุ่งเน้นการพัฒนางานวิจัยร่วมและการต่อยอดสู่นวัตกรรม โดยมีเป้าหมายสำคัญคือการเพิ่มมูลค่าผลผลิตทางการเกษตรของไทยควบคู่กับการสร้างผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพและมาตรฐานระดับสูง งานวิจัยนี้เลือกข้าวไรซ์เบอร์รี่อินทรีย์เป็นวัตถุดิบหลัก โดยทำงานร่วมกับกลุ่มเกษตรกรในจังหวัดเพชรบูรณ์และพิจิตร ซึ่งเผชิญปัญหาจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและราคาผลผลิตที่ตกต คณะวิจัยได้นำข้าวไรซ์เบอร์รี่มาสกัดด้วยกระบวนการที่ได้มาตรฐานและปลอดภัย จนได้สารสกัดที่มีสารสำคัญ เช่น แอนโทไซยานินและสารต้านอนุมูลอิสระหลายชนิด ซึ่งจากการทดลองในห้องปฏิบัติการพบว่ามีศักยภาพในการกระตุ้นการสร้างเมลานิน ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญของเส้นผม ผลการวิจัยถูกพัฒนาต่อยอดจนกลายเป็นนวัตกรรมผลิตภัณฑ์ดูแลเส้นผม ได้แก่ แชมพูและเซรั่มบำรุงผมที่มีสารสกัดข้าวไรซ์เบอร์รี่อินทรีย์เป็นองค์ประกอบหลัก

ศ.ภก.ดร.ปิติกล่าวเพิ่มเติมว่า ปัจจุบันผลิตภัณฑ์อยู่ในสถานะเครื่องสำอางที่พร้อมออกสู่ตลาดแล้ว ขณะเดียวกัน คณะวิจัยก าลังก้าวสู่ขั้นตอนสำคัญถัดไป คือการทดสอบในอาสาสมัครจริงในระดับคลินิก โดยคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลเป็นผู้ดำเนินการ และเมื่อการทดลองในมนุษย์แล้วเสร็จคาดว่าจะสามารถยกระดับผลิตภัณฑ์จากเครื่องส าอางเป็นเวชสำอางซึ่งจะทำให้สามารถระบุสรรพคุณด้านการฟื้นฟูรากผมและการกระตุ้นการงอกของเส้นผมได้อย่างชัดเจนตามหลักวิชาการ ภายในระยะเวลาประมาณ 6 เดือนข้างหน้า

งานวิจัยโครงการ AnthoRiceTM Complexเป็นโครงการวิจัยที่มุ่งยกระดับองค์ความรู้ด้านข้าวและสมุนไพรไทยโดยใช้ฐานวิชาการด้านชีววิทยาของเซลล์รากผมมนุษย์ (dermal papilla cells) เชื่อมโยงกลไกระดับเซลล์เพื่อปูทางสู่การวิจัยเชิงคลินิกอย่างเป็นระบบ  สะท้อนแนวคิดใหม่ในการแก้ปัญหาผมร่วงและผมขาวก่อนวัย โดยมุ่งฟื้นฟูสุขภาพเส้นผมจากต้นเหตุระดับเซลล์รากผมแทนการดูแลเพียงภายนอก

ผลการศึกษาพบว่าสารสกัดจากสมุนไพรไทย 5 ชนิด ได้แก่ อัญชัน มะขามป้อม มะกรูด ถั่วเหลือง และรางจืด สามารถทำงานร่วมกันอย่างมีประสิทธิภาพในการกระตุ้นยีนความเป็นสเต็มเซลล์ที่สำคัญในรากผม ได้แก่ OCT4,NANOG และ SOX2 เพิ่มขึ้นถึง 5–6 เท่า ซึ่งเป็นกลไกส าคัญที่ช่วยคงศักยภาพการฟื้นตัวและการสร้างเส้นผมใหม่ของรากผม ขณะเดียวกัน สารสกัดจากข้าวไรซ์เบอร์รี่ ซึ่งเป็นมรดกทางพันธุกรรมของไทยที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง โดยเฉพาะสารแอนโทไซยานิน ยังแสดงศักยภาพในการกระตุ้นการสร้างเมลานิน หรือสารสีที่ทำให้เส้นผมมีสีดำ ผ่าน 2 กลไกทางชีววิทยาพร้อมกัน นับเป็นแนวทางใหม่ที่อาจช่วยชะลอหรือฟื้นฟูภาวะผมขาวก่อนวัย ซึ่งอยู่ระหว่างการศึกษาต่อยอดในระดับคลินิก

โครงการ AnthoRiceTM Complex นับเป็นความร่วมมือครั้งแรกระหว่างสองมหาวิทยาลัยชั้นนำของประเทศในการพัฒนาเวชสำอางจากข้าวไทยแบบครบวงจร ตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำโดยใช้วัตถุดิบจากวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์จังหวัดพิจิตร ผ่านกระบวนการวิจัยและพัฒนาในห้องปฏิบัติการมาตรฐานสากล การผลิตภายใต้มาตรฐาน GMP และการทดสอบทางคลินิกในสถาบันการแพทย์ระดับประเทศ นอกจากนี้ยังมีการลงนามถ่ายทอดเทคโนโลยีให้แก่ บริษัท จุฬาฟาร์เทค จ ากัด และ บริษัท ไทธนบุรีคอร์ปอเรช่ัน จ ากัด เพื่อขับเคลื่อนนวัตกรรมสู่การใช้จริงเชิงพาณิชย์และการขยายตลาดในอนาคต อีกทั้งยังเป็นการตอบโจทย์เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ข้อ 2, 8, 9 , 12 และ 17อีกด้วย

การทดสอบทางคลินิกที่โรงพยาบาลศิริราชจะใช้ระยะเวลา 24 สัปดาห์ โดยมุ่งประเมินผลในประเด็นสำคัญ ได้แก่ ความหนาแน่นของเส้นผม การเปลี่ยนแปลงของสีผม และสุขภาพหนังศีรษะ เพื่อยืนยันทั้งประสิทธิภาพและความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์สนใจข้อมูลเพิ่มเติมหรือติดตามโครงการได้ที่เว็บไซต์ : www.Anthoricethailand.com
Facebook: AnthoRiceOfficial  หรือทาง Line ที่ Line@AnthoRice