สักยันต์ศิลปะความเชื่อใน ’Trance/Figuration’

เรื่องราวของการสักยันต์ สักลาย ลายสักมีอยู่ในประเพณีวัฒนธรรมไทยและกัมพูชา ที่สะท้อนถึงความเชื่อ ความศรัทธา ความศักดิ์สิทธิ์ และความสุนทรีย์ของศิลปะบนเรือนร่าง จากภาพถ่ายฝีมือของนักวิชาการของสำนักฝรั่งเศสแห่งปลายบุรพาทิศ จัดแสดงในนิทรรศการพิเศษ“Trance/Figuration : Tattoos From Birth to Death”  (สะกดร่าง/สักลาย: ลายสักจากกำเนิดสู่ความตาย ) ณ ห้องนิทรรศการหมุนเวียน 6 พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หอศิลป ถนนเจ้าฟ้า  ด้วยความร่วมมือระหว่างกรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม ,สถานเอกอัครราชทูตฝรั่งเศสประจำประเทศไทย, สำนักฝรั่งเศสแห่งปลายบุรพทิศ ศูนย์เชียงใหม่ และนายเซดริก อาร์โนลด์ ศิลปินชาวฝรั่งเศส

นิทรรศการน่าชม เพราะทุกวันนี้การสักกลายเป็นแฟชั่นยอดนิยมในคนรุ่นใหม่ มีการคิดค้น ผสมผสานลวดลายหลากหลาย เป็นโอกาสที่จะชวนมารำลึกรากฐานของการสักของภูมิภาคนี้ผ่านเนื้อหาในนิทรรศการ 3 ส่วนที่บอกเล่าถึงประเพณีการสักลายอันหลายหลากน่าสนใจ  เริ่มตั้งแต่ชุดภาพสักยันต์เนื่องในพิธีกรรมทางพุทธศาสนาของพระ – เกจิอาจารย์จากประเทศกัมพูชาและประเทศไทยที่บันทึกไว้โดย โอลิวิเย่ร์ เดอ แบร์นง และฟรองซัวส์ ลาจิราร์ด นักวิชาการของสำนักฝรั่งเศสแห่งปลายบุรพาทิศ

ตามด้วยผลงานภาพถ่ายร่วมสมัยของ เซดริก อาร์โนลด์ จัดแสดงในแบบศิลปะจัดวาง ทั้งภาพและเสียง เพื่อจำลองสภาวการณ์ของการเปลี่ยนผ่านภวังคจิต (Trance) ที่เกิดในช่วงพิธีกรรมการสักยันต์ของไทย และชุดภาพถ่ายของกลุ่ม “คนป่าบ้าขาลาย” กลุ่มคนที่ศึกษา สืบค้น อนุรักษ์ สืบทอด และเผยแพร่วัฒนธรรมการสักขาลายโบราณล้านนา ผู้ถ่ายบันทึกประเพณี “การสักขาลาย” หรือการสักลายในบริเวณต้นขาและลำตัวช่วงล่างเพื่อการปกป้องคุ้มครองภัย โดยประเพณีดังกล่าวยังเป็นที่ปฏิบัติกันอยู่ โดยอาจารย์สักตามหมู่บ้านชนบทชายแดนทางเหนือของประเทศไทยบางแห่ง ลายสักกลุ่มนี้มีแม่ลายที่ไม่ได้มีที่มาจากแบบแผนหรือแนวคิดทางพระพุทธศาสนารวมอยู่ด้วย

มาชมภาพการสักกางเกง จะสักตั้งแต่หัวเข่าขึ้นไปถึงเอว ที่หมู่บ้านในอ.ท่าสองยาง จ.ตาก ซึ่งเป็นจังหวัดที่มีผู้ชายสักขากันจำนวนมาก หรือมาทำความรู้จักลายสักปะลู ช่างสักจะสักไว้ที่บริเงณขาด้านหลังเหนือข้อพับขึ้นมาเล็กน้อย ด้วยเหตุผลว่า จะทำให้ผู้สักมีพละกำลังมหาศาล  และปะลู ทำหน้าที่ส่งวิญญาณผู้ที่รอยสักนี้บนเรือนร่างข้ามแม่น้ำแห่งความตายไปสู่โลกหน้า  โดยไม่ต้องจ่ายค่าเรือข้ามแม่น้ำ ทุกภาพมีเรื่องราวซ่อนอยู่

ส่วนคนที่สนใจโบราณวัตถุหรือศิลปะวัตถุที่แสดงถึงความหลากหลายของวัฒนธรรมและความเชื่อที่เกี่ยวเนื่องกับชีวิตและความตาย ภายในนิทรรศการก็ยังมีการจัดแสดงยันต์บนโบราณวัตถุจากกรมศิลปากร เช่น ผ้า และเครื่องแต่งกายโบราณ เตรียมไว้ให้ชม

ชวนไปชมนิทรรศการพิเศษ “TRANCE/FIGURATION, Tattoos from birth to  death” ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หอศิลป ถนนเจ้าฟ้า เวลา 09.00-16.00  น. วันพุธ – วันอาทิตย์ หยุดวันจันทร์ – วันอังคาร และวันหยุดนักขัตฤกษ์ตั้งแต่บัดนี้ถึงวันที่ 21 ส.ค.นี้