ภาพรูปแกะสลักศิลาหินอ่อน ที่ลานวัดพระแก้วในสมัยรัชกาลที่ 5 ภาพจาก นสพ. ปี 1893
18 ก.ค.2565 - นายไกรฤกษ์ นานา นักวิชาการอิสระ นักประวัติศาสตร์ชื่อดัง โพสต์ภาพพร้อมข้อความบนเฟซบุ๊กเปิดเผยข้อมูลกรณีค้นพบตุ๊กตาหินโบราณที่วัดพระแก้วว่า ทำไมตุ๊กตาหินอ่อน ยุครัชกาลที่ 5 จึงจัดแสดงอยู่เพียง 44 ปี เมื่อพบเห็นอยู่ ภายในวัดพระแก้ว ก่อนจะอันตรธานหายไปจากที่นั่น ?
ถาม : เรียนถามอาจารย์ ทำไมรูปแกะสลักหินอ่อน ที่ถูกค้นพบใหม่ ถึงหายออกไปลานวัดพระแก้ว ในสมัยหลังค่ะ ?
ตอบ : ภายหลังจัดแสดงอยู่เพียง 44 ปี ก็ถูกเคลื่อนย้ายออกไป เก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑ์ ครับ
เอกสารเก่าของชาวต่างชาติ ที่เคยพบเห็นรูปศิลาหินอ่อน ยุครัชกาลที่ 5 นับเป็นหลักฐานเก่า ที่น่าเชื่อถือที่สุด ของผู้ที่เคยพบเห็นมัน และได้บันทึกข้อมูลเอาไว้
อ.ไกรฤกษ์ นานา พบข้อมูลชิ้นสุดท้ายยืนยันไว้ในปี ค.ศ. 1926 ( พ.ศ. 2469 ) ว่านาย Frank G.Carpenter นักเดินทาง ได้เขียนไว้ในหนังสือของเขาชื่อ Carpenter’s World Travels ตีพิมพ์ในปี ค.ศ. 1926 ความว่า.....“ บนลานวัดพระแก้วโดยรอบพระอุโบสถ ใกล้ๆ ศาลาราย โดยเฉพาะที่เชิงบันไดขึ้นพระมหาเจดีย์ ข้าพเจ้าเห็นรูปปั้นหินอ่อน รูปผู้มีชื่อเสียงจากทั่วโลก ในลักษณะท่าทางต่างๆกัน
ที่จำได้ มีจักรพรรดิฝรั่งเศส ชาวดัทช์และเสนาบดีญี่ปุ่น ข้าพเจ้าได้รับการบอกเล่าว่า ทางรัฐบาลสยาม ซื้อมาจากนักแกะสลักชาวอิตาเลียน มันแปลกมากที่มีของเหล่านี้อยู่ในพระอารามหลวง ที่จริงก็เป็นเรื่องปกติ ที่จะเห็นของแปลกๆ ในกรุงเทพ เสมอ “
จึงนับว่าเป็นข้อมูลชิ้นสุดท้าย กล่าวถึงรูปศิลาหินอ่อนเหล่านั้น ซึ่งเคยตั้งอยู่จนถึงสมัยต้นรัชกาลที่ 7 ( เสวยราช์ พ.ศ. 2469 ) หรือ 44 ปี โดยประมาณ จากจุดเริ่มต้น เมื่อถูกตบแต่งไว้โชว์ในงานฉลองพระนคร 100 ปี ( พ.ศ. 2425 /ค.ศ. 1882 ) ที่วัดพระแก้ว สอดคล้องกับ “ คำยืนยัน “ ของมกุฎราชกุมารนิโคลาส แห่งรัสเซีย ผู้เคยได้รับข้อมูลว่า.....“มันถูกจัดแสดงไว้ที่นั่น สำหรับงานฉลองเมืองหลวง ก่อนที่จะถูกนำออกไปจัดแสดง ภายในพิพิธภัณฑ์แห่งใหม่ ที่พระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชดำริให้สร้างขึ้น “
พิพิธภัณฑ์ที่ว่านี้ ก็คือ “ พิพิธภัณฑ์สถานสำหรับพระนคร “ ซึ่งรัชกาลที่ 7 โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งขึ้น ในพ.ศ. 2469 ( ค.ศ. 1926 ) ณ หมู่พระที่นั่ง ภายในพระราชวังบวรสถานมงคล ( ที่ตั้งในปัจจุบัน ) ครับ
นายไกรฤกษ์ ให้ข้อมูลเพิ่มเติมอีกว่า หลังจาก พ.ศ.2469 (ต้นรัชกาลที่ 7) ก็ไม่มีใครพูดถึงรูปศิลาหินอ่อนอีกเลยครับ เป็นที่สันนิษฐานว่า ถูกเคลื่อนย้ายเข้าไปเก็บรักษาไว้ภายในพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติพระนคร ซึ่งเพิ่งเปิดขึ้นใหม่ๆ
ต่อมาอีกไม่กี่ปีก็เกิดสงครามโลกครั้งที 2 และอาจมีการเคลื่อนย้ายวัตถุโบราณอีกครั้ง แต่ไม่มีการยืนยันครับ
(ภาพจากเอกสารเก่าต้นฉบับ ของสะสม อ.ไกรฤกษ์)
ภาพประกอบ : (1) ภาพรูปแกะสลักศิลาหินอ่อน ที่ลานวัดพระแก้วในสมัยรัชกาลที่ 5 ภาพจาก นสพ. ปี 1893
(2) ปกใน หนังสือเดินทางรอบโลกของนาย Carpenter ว่าพบเห็นรูปศิลาหินอ่อน ครั้งสุดท้ายในปี ค.ศ.1926 (ตันรัชกาลที่ 7)
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
ทรงบำเพ็ญพระราชกุศลมาฆบูชา
ทรงบำเพ็ญพระราชกุศลมาฆบูชา
'ในหลวง-พระราชินี' ทรงบำเพ็ญพระราชกุศลเนื่องในวันมาฆบูชา
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินไปในการทรงบำเพ็ญ พระราชกุศลเนื่องในวันมาฆบูชา ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม พระบรมมหาราชวัง
นายกฯ ลงนามถวายพระพร 'ในหลวง-พระราชินี' เนื่องในวันขึ้นปีใหม่ 2567
นายเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรี และภริยา ลงนามถวายพระพร พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เนื่องในโอกาสวันขึ้นปีใหม่ พุทธศักราช 2567
ในหลวง ทรงเปลี่ยนเครื่องทรงฤดูหนาวพระแก้วมรกต
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินโดยรถยนต์พระที่นั่ง ไปทรงเปลี่ยนเครื่องทรงฤดูฝนเป็นเครื่องทรงฤดูหนาวถวายพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม พระบรมมหาราชวัง
เปิดคลังกลางพิพิธภัณฑ์ เก็บโบราณวัตถุชาติกว่าแสนชิ้น
โบราณวัตถุจำนวนมากกว่าแสนชิ้นที่เป็นสมบัติล้ำค่าของชาติเก็บรวบรวมอย่างเป็นระบบและปลอดภัยตามมาตรฐานคลังพิพิธภัณฑ์ระดับโลกที่อาคารคลังกลางพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ต.คลองห้า อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี ซึ่งจัดสร้างขึ้นใหม่ โดยออกแบบและวางระบบการบริหารจัดการให้เป็นคลังเปิด