ผู้ถูกตัดสิทธิทางการเมือง 10 ปีบอก ปชน.ได้บริหารประเทศมีเลือกตั้งผู้ว่าฯ แน่

'ธนาธร' กางโรดแมปเลือกตั้งผู้ว่าทั่วประเทศ หาก 'ปชน.' ได้บริหารประเทศ ย้ำจุดยืน อยากให้บ้านเมืองพัฒนาจริง ต้องให้ท้องถิ่นจัดการตนเอง

09 ธ.ค.2568 - นายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ ประธานมูลนิธิคณะก้าวหน้า บรรยายพิเศษ เรื่อง “ปัญหาอุปสรรคในการปฏิบัติหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพื่อบริการสาธารณะต้องแก้ไขอย่างไรให้เหมาะสมกับยุคสมัย”
ตามโครงการฝึกอบรมและประชุมสัมมนาทางวิชาการ ประจำปี 2568 เรื่อง “3 ทศวรรษการกระจายอำนาจสู่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นโอกาสและความหวัง (อีกครั้ง) ภายหลังการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในปี 2569” ระหว่างวันที่ 8-12 ธันวาคม 2568 ณ โรงแรมเชียงใหม่ภูคำ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ พร้อมด้วยนางสาวเพชรรัตน์ ใหม่ชมภู สส. เชียงใหม่ พรรคประชาชน ในฐานะรองประธานคณะกรรมาธิการการกระจายอำนาจ การปกครองส่วนท้องถิ่น และการบริหารราชการรูปแบบพิเศษ

โดยนายธนาธร กล่าวว่า ทำงานการเมืองมาแล้ว 8 ปี และพรรคอนาคตใหม่ได้เคยเสนอเรื่องการกระจายอำนาจให้เป็นวาระหลักของประเทศ จากประสบการณ์ทางการเมืองที่ผ่านมาทำให้ยืนยันได้ว่าข้อเสนอนั้นถูกต้อง “การกระจายอำนาจเป็นหนึ่งในกลไกสำคัญในการพัฒนาประเทศ”

หลังจากยุบพรรคอนาคตใหม่ ทำให้หันไปทำงานการเมืองระดับท้องถิ่น ทำงานร่วมกับ อบต. เทศบาล และ อบจ. หลายแห่งทั่วประเทศ ประสบการณ์จากการทำงานหน้างานสะท้อนว่า ประเทศไทยจะหวังแต่รัฐส่วนกลางไม่ได้เลย รัฐส่วนกลางไม่มีพลังเพียงพอที่จะดูแลและให้บริการสาธารณะพื้นฐานได้เท่ากับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ยิ่งทำงานไป ยิ่งมั่นใจว่า ข้อเสนอสำคัญเรื่องการกระจายอำนาจเป็นสิ่งสำคัญ เป็นสิ่งจำเป็นต่ออนาคตของประเทศ

นายธนาธร ระบุถึงคำกล่าวที่ว่า “ประเทศไทยคือกรุงเทพฯ กรุงเทพฯ คือประเทศไทย” จังหวัดที่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจเยอะที่สุดคือกรุงเทพมหานคร อยู่ที่ 5.2 ล้านล้านบาท อันดับที่ 2 คือชลบุรี 8.9 แสนล้านบาท จะเห็นว่าประเทศไทยโตเดี่ยว ไม่มีประเทศอื่นที่มีระดับการพัฒนาประเทศใกล้เคียงหรือสูงกว่าประเทศไทยที่มีเมืองหลวงโตเร็วขนาดนี้ ตัวอย่างจากเกาหลีใต้ เมืองอันดับ 1 คือโซล อันดับ 2 ปูซาน ต่างกันไม่เท่าไหร่ ถ้าเป็นญี่ปุ่น เมืองหลวงคือโตเกียว เมืองอันดับ 2 คือโยโกฮาม่า ก็ต่างกันไม่เท่าไหร่

"ไม่มีประเทศไหนที่มีระดับการพัฒนาใกล้เคียงระดับเราหรือสูงกว่าเรา ที่มีความเหลื่อมล้ำระหว่างเมืองอันดับ 1 และเมืองอันดับ 2 สูงขนาดนี้ พูดง่ายๆ คำกล่าวที่บอกว่า กรุงเทพฯ คือประเทศไทย ประเทศไทยคือกรุงเทพฯ ไม่เกินจริงนัก ถ้ามองในแง่ของมูลค่าทางเศรษฐกิจ" นายธนาธร กล่าว

การที่ประเทศไทยเติบโตแบบนี้ ทำให้เกิดภาวะไม่มีงานทำ ลูกหลานของพี่น้องประชาชนอยากมีงานทำ อยากมีโอกาสในชีวิต ต้องไปหางานทำที่กรุงเทพฯ ไม่มีงานดีๆ ในต่างจังหวัด โอกาสที่ลูกหลานของเราจะหางานภาคเอกชน เงินเดือนสัก 2-3 หมื่นในต่างจังหวัดนี่ยากมาก พอคนหนุ่ม คนสาวย้ายไปทำงานในเมืองหมด ก็เกิดปัญหาสังคมตามมา ลูกไม่ได้อยู่กับพ่อ-แม่ ลูกอยู่กับปู่ย่าตายาย เกิดปัญหาสังคมตามมาหลายอย่าง

นายธนาธร กล่าวว่า จะพลิกฟื้นเศรษฐกิจต่างจังหวัดขึ้นมาได้ ต้องทำให้คนมีคุณภาพชีวิตที่เท่าเทียมกัน มีบริการเข้าถึงบริการสาธารณะที่ดีเหมือนกันทั่วประเทศมีอยู่ทางเดียว ก็คือต้องกระจายความเจริญออกจากกรุงเทพฯ คำถามคือ ทำอย่างไร?

“ตัวอย่าง ท่านเคยได้ยิน สส. เขาอภิปรายในสภาไหม เวลาเขาตั้งข้อปรึกษาหารือกับประธานสภา เคยได้ฟังไหมครับ สส. ไม่ว่าพรรคไหน จะยกมือแนะนำตัว มีเรื่องมาปรึกษาหารือท่านประธานดังนี้ ถนนที่อำเภอนี้ผุพัง ขอให้หน่วยงานราชการไปซ่อมด้วย ถนนเส้นนี้ตัดถนนสองเลน สี่เลนผ่านแล้วไม่มีสะพานลอยข้ามถนน ประชาชนข้ามถนนลำบาก ขอให้หน่วยงานราชการไปช่วยด้วย เคยได้ยินข้อปรึกษาหารือแบบนี้ในสภาไหม" นายธนาธร กล่าว

นี่เป็นข้อปรึกษาหารือในท้องถิ่นทั้งหมด แต่อำนาจการตัดสินใจไปอยู่ที่กรุงเทพฯ หมดเลย จะแก้ปัญหา จะของบประมาณใดไปอยู่ที่กรุงเทพฯ หมด พออำนาจกับคนให้บริการกับประชาชนมันไกลกัน ก็เกิดระบบเส้นสาย ใครไม่รู้จักใคร ไม่ต้องวิ่งงบ ไม่ต้องวิ่งโครงการ ไม่มีทางได้ ใครไม่รู้จักใครไม่ต้องวิ่งขอใบอนุญาต ไม่มีทางได้ ถ้าเราไม่ได้ไปวิ่งล็อบบี้”

นายธนาธร เสนอว่าควรทำความเข้าใจกันใหม่ว่ารัฐบาลระดับประเทศทำอะไร องค์การบริหารระดับจังหวัดทำอะไร องค์การบริหารระดับพื้นฐาน ระดับท้องถิ่นทำอะไร ดังนี้ 1.ท้องถิ่นระดับท้องถิ่นพื้นฐาน (เทศบาล/อบต.) ตั้งแต่ประชาชนตื่นจนเข้านอน เจออะไร บริการเหล่านั้นควรอยู่ที่ท้องถิ่นให้หมด

2.ระดับกลาง (ระดับจังหวัด) ทำอะไร เชื่อมโยงตำบล เชื่อมโยงอำเภอเข้าหากัน นำจังหวัดเข้าสู่โลก เข้าสู่ประเทศ เอาโลกเข้าสู่จังหวัด ทำบริการสาธารณะร่วมกัน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพให้มากขึ้น เป็นตัวเชื่อมต่อระหว่างด้านล่างกับด้านบน

3.ระดับประเทศ รัฐบาลกลาง บริการสาธารณะไม่ต้องทำ ระดับประเทศหรือรัฐบาลส่วนกลาง ทำเรื่องใหญ่ๆ ตัวอย่าง รักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ การเจรจาการค้าระหว่างประเทศ ความมั่นคงทางทหาร การพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หน้าที่ของส่วนกลางควรจะเป็นการสร้างมาตรฐานบริการ ควบคุมมาตรฐานบริการ ให้คนดำเนินการมาตรฐานการบริการ

ดังนั้น มีแต่การแบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบนี้ให้ชัดเจนเท่านั้นที่ประชาชนจะได้รับการตอบสนองปัญหาที่รวดเร็ว ตราบใดที่คนให้อำนาจและงบประมาณอยู่ในระดับประเทศ ไม่มีทางที่จะตอบสนองความต้องการประชาชนได้ ถ้าแบ่งอำนาจแบบนี้ ปลายทางเราอยากเห็นประเทศไทยที่ Clean คือโปร่งใส ไร้ทุจริต เราอยากเห็นประเทศไทยที่ Lean คือมีประสิทธิภาพ อยากเห็นรัฐไทยที่ Empowering หรือสนับสนุนเกื้อกูลกัน ไม่ใช่ค่อยขัดแข้งขัดขา เราอยากเห็นรัฐไทยที่ตอบสนองต่อความท้าทายใหม่ๆ อยากเห็นประเทศไทยที่พร้อมรับมืออนาคต เราอยากสร้างประเทศไทย สร้างรัฐบาล สร้างท้องถิ่นที่มีลักษณะแบบนี้ Clean, Lean, Empowering และ Responsive โปร่งใส ไร้ทุจริต, มีประสิทธิภาพ, เกื้อกูลกัน และตอบสนองต่อความต้องการของประชาชน

ก้าวต่อไปของการกระจายอำนาจ ตนขอเสนอ 4 ด้าน ดังนี้ 1. ระดับจังหวัด เลือกตั้งผู้ว่าโดยตรง ข้อเสนอที่เคยเสนอตั้งแต่ปี 2566 โดยสองพรรคใหญ่เห็นตรงกัน ทั้งพรรคก้าวไกลและพรรคเพื่อไทย วันนั้นพรรคก้าวไกลบอกว่า เลือกตั้งผู้ว่าโดยตรงครั้งเดียวพร้อมกันทั่วประเทศ ส่วนพรรคเพื่อไทยเสนอทำทีละจังหวัด ทำจังหวัดที่พร้อมก่อน ทั้งสองพรรคเห็นตรงกันเรื่องเลือกตั้งผู้ว่า ผู้ว่าที่มาจากการเลือกตั้ง 2.ระดับพื้นฐาน ยกระดับ + ควบรวม + ถ่ายโอนกิจการและงบประมาณ + สร้างความเข้มแข็ง 3.แก้ไขกฎหมาย - ปรับความสัมพันธ์ส่วนกลางและท้องถิ่น ความสัมพันธ์ที่ไม่ไว้วางใจกัน เป็นความสัมพันธ์ที่ไว้วางใจกัน และ 4.ใช้เทคโนโลยี - แก้ปัญหาและส่งเสริมการบริหาร

นอกจากนั้น นายธนาธร ยังเสนอไทม์ไลน์การเลือกตั้งผู้บริหารสูงสุดของจังหวัดโดยตรงจะเกิดขึ้นได้อย่างไรว่า ไตรมาสที่ 1 ปีหน้า ปี 2569 น่าจะเกิดการเลือกตั้งทั่วไป โดยการเลือกตั้งนี้จะมาพร้อมกับประชามติ แก้ไขรัฐธรรมนูญ ไตรมาสที่ 2 ปี 2569 เริ่มกระบวนการแก้ไขรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ใช้เวลาประมาณ 1 ปี ไตรมาส 4 ปี 2570 รัฐสภาให้ความเห็นชอบรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ไตรมาส 1 ปี 2571 ทำประชามติรับรองรัฐธรรมนูญฉบับ 2570 น่าจะเกิดขึ้นพร้อมกับการทำประชามติ รับฟังเสียงประชาชนว่าพร้อมหรือไม่ที่จะมีผู้ว่าราชการจังหวัดที่มาจากการเลือกตั้ง ถ้าพร้อมจะนำไปสู่การเลือกตั้ง อบจ. ครั้งหน้า ในปี 2572 ที่จะทำให้เกิดการเลือกตั้งผู้ว่าโดยตรงได้

การเลือกตั้งผู้ว่าโดยตรงจะทำได้จะต้องอาศัยแรงสนับสนุนจากประชาชนจำนวนมาก เพราะเป็นการเปลี่ยนการทำงานครั้งใหญ่ของประเทศ ถ้าไม่มีแรงสนับสนุน ไม่มีความชอบธรรมทางการเมือง ไม่มีความกล้าหาญทางการเมืองพอ เรื่องนี้ก็จะหยุดยั้งความเจริญก้าวหน้าของประเทศไทย ตนย้ำอีกครั้ง ในประเทศที่พัฒนาแล้วเป็นแบบนี้ทั้งหมด ไม่มีประเทศไหนมี 2 โครงสร้างซ้อนอยู่ในจังหวัดเดียวกัน คือโครงสร้างจากส่วนกลางและโครงสร้างจากการเลือกตั้งจากประชาชน

นายธนาธร ขอเสนอโรดแมปตามนี้ ตนเชื่อมั่นอย่างยิ่งว่า ถ้าเพื่อนร่วมงานของตนได้มีโอกาสเป็นรัฐบาลหลังจากการเลือกตั้งคือ ทำให้เกิดประชามติเลือกตั้งผู้ว่าโดยตรง พร้อมกับประชามติรับรองรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ เพราะรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ต้องให้ประชาชนลงประชามติรับรองอีกรอบ ซึ่งควรเกิดขึ้นช่วงนี้ ดังนั้น ให้ทำประชามติพร้อมกันไปเลย ถามประชาชนว่า ปรับเปลี่ยนรูปการจัดการจังหวัด เอาไหม ให้ทุกจังหวัดเป็นมหานครเหมือนกับกรุงเทพฯ มหานครไม่ใช่ในความหมายของตึกรามบ้านช่องที่สูงใหญ่ แต่มหานครในความหมายการจัดการตนเอง ผู้นำสูงสุดมาจากการเลือกตั้งโดยตรงของคนจังหวัดนั้น