ความล่มสลายที่อื้อฉาวของธนาคาร 'Credit Suisse'

ประวัติศาสตร์กว่า 166 ปีของสถาบันการเงินในซูริค Credit Suisse ต้องปิดฉากลง เมื่อถูกธนาคารคู่แข่ง UBS เข้ายึดครอง เป็นเวลาหลายปีมาแล้วที่ธนาคารซึ่งได้รับการยอมรับอย่างสูง ต้องมาสะดุดขาตัวเองด้วยเรื่องอื้อฉาวเรื่องแล้วเรื่องเล่า สุดท้ายแล้วลูกค้าก็พากันหนีหายพร้อมเงินฝากของพวกเขา

เมื่อต้นทศวรรษที่ผ่านมา ธนาคารสวิสแห่งนี้เคยได้รับเลือกให้เป็นธนาคารที่ดีที่สุดในโลกถึงสามครั้งติดต่อกัน เมื่อเปรียบเทียบกับคู่แข่งหลายราย ธนาคารเก่าแก่ของซูริคสามารถรอดพ้นจากภาวะวิกฤตการเงินโลกได้ค่อนข้างดี และถือเป็นพันธมิตรที่มีความเป็นเลิศในระดับที่บรรดาอภิมหาเศรษฐีทั่วโลกต่างไว้วางใจจะฝากความมั่งคั่งของพวกเขาให้ดูแล

ทว่าหลังจากเกิดเรื่องอื้อฉาวอย่างต่อเนื่อง ทำให้ไม่เหลือศักดิ์ศรี และความไว้วางใจจากลูกค้า ที่แม้บางรายจะเหลือเงินฝากอยู่ไม่มากก็ตาม เพื่อป้องกันการล่มสลาย ธนาคารคู่แข่ง UBS จึงเข้าซื้อกิจการของ Credit Suisse ตามข้อตกลงที่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลสวิส

เฉพาะปีที่ผ่านมา Credit Suisse ประสบภาวะขาดทุนแบบทุบสถิติ ลูกค้าพากันถอนเงินมากกว่า 1 แสนล้านฟรังก์สวิส การถอนเงินออกดูเหมือนจะไม่มีทีท่าจะสิ้นสุดจนกระทั่งเมื่อไม่นานมานี้ หลังจากที่ธนาคารยอมรับว่าการควบคุมรายงานทางการเงินสำหรับทั้งปี 2022 และ 2021 มีข้อบกพร่องและไม่เป็นไปตามข้อกำหนดของทั้งผู้ตรวจสอบบัญชีและหน่วยงานกำกับดูแล ราคาหุ้นก็เริ่มดิ่งลง และหลังจากนั้นก็ตกลงสู่ระดับต่ำสุดเป็นประวัติการณ์ ในที่สุด-ภายใต้แรงกดดันจากรัฐบาลสวิส ธนาคารกลางและหน่วยงานกำกับดูแลทางการเงินก็ประกาศยุติการดำเนินธุรกรรมของ Credit Suisse

ความภาคภูมิใจในอดีตของธนาคารแห่งสวิสถึงจุดตกต่ำได้อย่างไร? นี่คือภาพรวมของเรื่องอื้อฉาวที่สั่นคลอน Credit Suisse ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา…

Spygate

ทิดยาเน ทีอัม-ผู้จัดการธนาคาร และอิกบัล ข่าน-นักบริหารการเงินดาวรุ่งผู้ทะเยอทะยาน เริ่มมีความขัดแย้งกันมากขึ้น ข้อพิพาทของทั้งสองเกี่ยวกับวิลลามูลค่านับล้านริมทะเลสาบเจนีวานั้นนอกจากจะเป็นเรื่องน่าขันสำหรับสาธารณชนแล้ว มันยังมีเรื่องเสียงรบกวนจากสถานที่ก่อสร้าง และต้นไม้ที่บดบังทัศนียภาพของทะเลสาบ ข้อพิพาทลุกลามเป็นเรื่องใหญ่โตเมื่อตอนต้นปี 2019 และว่ากันว่าภรรยาของทิดยาเน ทีอัมเข้ามามีส่วนร่วมด้วย ท้ายที่สุดอิกบัล ข่านผู้ผิดหวังก็ลาออกจาก Credit Suisse ไปอยู่กับ UBS ธนาคารคู่แข่ง ด้วยความกังวลว่าผู้ตีจากอาจนำความลับทางธุรกิจ ลูกค้า โดยเฉพาะเรื่องที่เกรงว่าเขาจะชักจูงพนักงานธนาคารที่มีความสามารถไปร่วมงานกับธนาคารคู่แข่ง Credit Suisse จึงว่าจ้างนักสืบคอยประกบตัวข่าน

แต่พวกเขาปฏิบัติแบบไม่เป็นมืออาชีพ จนกระทั่งอิกบัล ข่านรู้ตัวว่าถูกติดตาม จึงเผชิญหน้ากับสายลับและเกิดการตะลุมบอนกัน แล้วเรื่องก็ถึงเจ้าหน้าที่ตำรวจ เรื่องทั้งหมดจึงถูกเปิดโปง ทิดยาเน ทีอัม-ผู้จัดการธนาคารปฏิเสธว่าไม่มีส่วนรู้เห็น และไม่ได้เป็นผู้ว่าจ้างให้มีการสอดแนมที่ผิดกฎหมาย อย่างไรก็ตาม เรื่องดังกล่าวและผลการสืบสวนที่ตามมาทำให้ชื่อเสียงของธนาคารเกิดความด่างพร้อย ในปีต่อๆ มายังปรากฏเรื่องธุรกิจผิดกฎหมายแอบแฝง ในปี 2020 มีการตรวจสอบพบว่าพ่อค้ายาเสพติดชาวบัลแกเรียได้ทำธุรกรรมเพื่อฟอกเงินกับ Credit Suisse ทั้งธนาคารและพนักงานถูกตัดสินในภายหลังว่ามีส่วนรับผิดชอบ

Greensill Capital

ความภาคภูมิใจในอดีตของธนาคารแห่งสวิสถึงจุดตกต่ำได้อย่างไร? นี่คือภาพรวมของเรื่องอื้อฉาวที่สั่นคลอน Credit Suisse ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา…

Spygate

ทิดยาเน ทีอัม-ผู้จัดการธนาคาร และอิกบัล ข่าน-นักบริหารการเงินดาวรุ่งผู้ทะเยอทะยาน เริ่มมีความขัดแย้งกันมากขึ้น ข้อพิพาทของทั้งสองเกี่ยวกับวิลลามูลค่านับล้านริมทะเลสาบเจนีวานั้นนอกจากจะเป็นเรื่องน่าขันสำหรับสาธารณชนแล้ว มันยังมีเรื่องเสียงรบกวนจากสถานที่ก่อสร้าง และต้นไม้ที่บดบังทัศนียภาพของทะเลสาบ ข้อพิพาทลุกลามเป็นเรื่องใหญ่โตเมื่อตอนต้นปี 2019 และว่ากันว่าภรรยาของทิดยาเน ทีอัมเข้ามามีส่วนร่วมด้วย ท้ายที่สุดอิกบัล ข่านผู้ผิดหวังก็ลาออกจาก Credit Suisse ไปอยู่กับ UBS ธนาคารคู่แข่ง ด้วยความกังวลว่าผู้ตีจากอาจนำความลับทางธุรกิจ ลูกค้า โดยเฉพาะเรื่องที่เกรงว่าเขาจะชักจูงพนักงานธนาคารที่มีความสามารถไปร่วมงานกับธนาคารคู่แข่ง Credit Suisse จึงว่าจ้างนักสืบคอยประกบตัวข่าน

แต่พวกเขาปฏิบัติแบบไม่เป็นมืออาชีพ จนกระทั่งอิกบัล ข่านรู้ตัวว่าถูกติดตาม จึงเผชิญหน้ากับสายลับและเกิดการตะลุมบอนกัน แล้วเรื่องก็ถึงเจ้าหน้าที่ตำรวจ เรื่องทั้งหมดจึงถูกเปิดโปง ทิดยาเน ทีอัม-ผู้จัดการธนาคารปฏิเสธว่าไม่มีส่วนรู้เห็น และไม่ได้เป็นผู้ว่าจ้างให้มีการสอดแนมที่ผิดกฎหมาย อย่างไรก็ตาม เรื่องดังกล่าวและผลการสืบสวนที่ตามมาทำให้ชื่อเสียงของธนาคารเกิดความด่างพร้อย ในปีต่อๆ มายังปรากฏเรื่องธุรกิจผิดกฎหมายแอบแฝง ในปี 2020 มีการตรวจสอบพบว่าพ่อค้ายาเสพติดชาวบัลแกเรียได้ทำธุรกรรมเพื่อฟอกเงินกับ Credit Suisse ทั้งธนาคารและพนักงานถูกตัดสินในภายหลังว่ามีส่วนรับผิดชอบ

Greensill Capital

การล่มสลายของ Greensill Capital บริษัทการเงินของอังกฤษในปี 2021 นับเป็นเรื่องอื้อฉาวด้วยตัวเองแล้ว แต่มันกลับถูกโยงมามีส่วนเกี่ยวข้องกับ Credit Suisse ด้วย เมื่อตรวจสอบพบว่าพนักงานของ Credit Suisse ได้ยัดเยียดพันธบัตร

การล่มสลายของ Greensill Capital บริษัทการเงินของอังกฤษในปี 2021 นับเป็นเรื่องอื้อฉาวด้วยตัวเองแล้ว แต่มันกลับถูกโยงมามีส่วนเกี่ยวข้องกับ Credit Suisse ด้วย เมื่อตรวจสอบพบว่าพนักงานของ Credit Suisse ได้ยัดเยียดพันธบัตร

ของ Greensill มูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์ให้กับลูกค้ามหาเศรษฐีของตน โดยไม่ได้แจ้งข้อมูลความเสี่ยงให้ลูกค้าทราบ

การล่มสลายของ Archego

ในปี 2021 เช่นกันที่การล้มของกองทุนป้องกันความเสี่ยง Archego ทำให้ตลาดการเงินทั่วโลกต้องตกตะลึง คาดเดากันว่า บิล หว่าง-เจ้าของกองทุน มีหนี้ในระดับสูงถึง 3.6 หมื่นล้านดอลลาร์ เมื่อเกิดความผันผวนของราคาในตลาดหลักทรัพย์ทำให้กองไพ่ต้องล้มครืนลงในเวลาอันสั้น เรื่องมาปรากฏภายหลังว่า ไม่มีธนาคารรายใหญ่แห่งไหนให้การสนับสนุนบิล หว่างในการเล่นกลทางการเงินของเขาเช่น Credit Suisse ครั้งนั้นทำให้ธนาคารขาดทุนไปกว่า 5 พันล้านดอลลาร์ ผลการสืบสวนยืนยันความล้มเหลวในการบริหารความเสี่ยงและกลไกการควบคุมที่เกี่ยวข้องกับฝ่ายวาณิชธนกิจของ Credit Suisse

หุ้นกู้ปลาทูน่า

ระหว่างปี 2012-2016 Credit Suisse ได้รวบรวมเงินกว่าพันล้านดอลลาร์จากนักลงทุนในการออกพันธบัตรเพื่อสนับสนุนชาวโมซัมบิกผู้ยากไร้ที่ต้องการก่อตั้งสหกรณ์เรือจับปลาทูน่า แต่แล้วเงินส่วนใหญ่กลับไม่ถูกส่งไปยังโมซัมบิก แต่พบว่าเงินประมาณ 50 ล้านกลับไหลเข้ากระเป๋าของพนังงาน Credit Suisse เรื่องอื้อฉาวนี้ทำให้โมซัมบิกเข้าสู่วิกฤตการเงินอย่างรุนแรง นักลงทุนหุ้นกู้สูญเสียเงินไปหลายร้อยล้านดอลลาร์ ในที่สุดพันธบัตรปลาทูน่าก็ทำให้ Credit Suisse ได้รับความเสียหายและค่าปรับมูลค่าหลายร้อยล้านดอลลาร์

ความลับของ Credit Suisse

หนังสือพิมพ์เยอรมัน Süddeutsche Zeitung เปิดเผยเรื่องฉาวภายใต้ชื่อ “Suisse Secrets” เมื่อปีที่แล้ว เป็นเรื่องราวการรั่วไหลของข้อมูลเกี่ยวกับลูกค้าของ Credit Suisse หลายหมื่นราย ในจำนวนนั้นรวมถึงอาชญากรชื่อดัง เผด็จการ และพวกเลี่ยงภาษี เป็นรายงานข่าวที่สร้างความไม่พอใจไปทั่วโลก นอกเหนือจากเรื่องอื้อฉาวที่เกิดขึ้นเหล่านั้นแล้ว Credit Suisse ก็เหมือนกับธนาคารทุกแห่งทั่วโลกที่กำลังดิ้นรนกับผลที่ตามมาของวิกฤตโลก โดยเฉพาะวิกฤตสงครามในยูเครน การคว่ำบาตรมหาเศรษฐีชาวรัสเซียส่งผลกระทบต่อลูกค้าของ Credit Suisse ผลที่ตามมาคือการแห่ถอนเงินของลูกค้า และจุดจบของธนาคาร.