รัฐบาลนิวซีแลนด์ระงับความช่วยเหลือหมู่เกาะคุกซึ่งเป็นพันธมิตรใกล้ชิด เนื่องจากข้อพิพาทเรื่องข้อตกลงที่ประเทศเกาะในมหาสมุทรแปซิฟิกแห่งนี้ทำกับจีน
อาคารรัฐสภาของหมู่เกาะคุก บนเกาะหลักราโรตองกา (Photo by William WEST / AFP)
เอเอฟพีรายงาน เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 19 มิถุนายน 2568 กล่าวว่า นิวซีแลนด์ระงับความช่วยเหลือแก่หมู่เกาะคุก (Cook Islands) ซึ่งเป็นพันธมิตรใกล้ชิด เนื่องจากกรณีพิพาทเรื่องที่ประเทศเกาะมหาสมุทรแปซิฟิกแห่งนี้ทำข้อตกลงกับจีน
โฆษกของวินสตัน ปีเตอร์ส รัฐมนตรีต่างประเทศกล่าวในแถลงการณ์ว่า นิวซีแลนด์ระงับการจ่ายงบประมาณสนับสนุนและจะไม่กลับมาจ่ายอีกจนกว่าหมู่เกาะคุกจะดำเนินการอย่างเป็นรูปธรรม เพื่อฟื้นฟูความไว้วางใจ
หมู่เกาะคุกเป็นประเทศปกครองตนเอง, มีประชากร 17,000 คน และมีความสัมพันธ์ทางการสมาคมเสรีกับอดีตเจ้าอาณานิคมอย่างนิวซีแลนด์ ซึ่งให้ความช่วยเหลือด้านงบประมาณตลอดจนความช่วยเหลือด้านกิจการต่างประเทศและการป้องกันประเทศ
เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ หมู่เกาะคุกทำให้นิวซีแลนด์ตั้งตัวไม่ติด เมื่อได้ลงนามในข้อตกลงหุ้นส่วนทางยุทธศาสตร์กับจีน ซึ่งครอบคลุมถึงการทำเหมืองใต้น้ำ, ความร่วมมือในภูมิภาค และประเด็นทางเศรษฐกิจ
โฆษกของรัฐมนตรีต่างประเทศชี้ให้เห็นถึงการขาดการปรึกษาหารือเกี่ยวกับข้อตกลงที่ลงนามโดยหมู่เกาะคุกกับจีน และนั่นเป็นสาเหตุของการหยุดให้ความช่วยเหลือ
"ความไว้วางใจและการมีส่วนร่วมที่มีความหมายเป็นพื้นฐานของการสมาคมเสรี" เขากล่าว
เมื่อถูกถามเกี่ยวกับข้อพิพาทดังกล่าว กระทรวงต่างประเทศของจีนกล่าวว่า "ความร่วมมือระหว่างจีนและหมู่เกาะคุกไม่ได้มุ่งเป้าไปที่บุคคลที่สาม และไม่ควรถูกแทรกแซง"
"นิวซีแลนด์และหมู่เกาะคุกต่างก็เป็นหุ้นส่วนความร่วมมือที่สำคัญของจีน" โฆษกกระทรวงฯกล่าวในการแถลงข่าวประจำวัน
การหยุดชะงักของงบประมาณเกิดขึ้นในขณะที่นายกรัฐมนตรีคริสโตเฟอร์ ลักสัน ของนิวซีแลนด์มีกำหนดพบกับประธานาธิบดีสีจิ้นผิง ของจีนในกรุงปักกิ่งช่วงสุดสัปดาห์
ทั้งนี้ นิวซีแลนด์ให้เงินช่วยเหลือหมู่เกาะคุก 116 ล้านเหรียญสหรัฐ (ประมาณ 3,805 ล้านบาท) ในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา ตามตัวเลขของรัฐบาล
ตอนนี้ นิวซีแลนด์ได้ระงับการจ่ายเงินช่วยเหลือเพื่อการพัฒนา 11 ล้านเหรียญสหรัฐสำหรับปีงบประมาณหน้า
โฆษกของปีเตอร์สกล่าวว่า "นิวซีแลนด์จะไม่พิจารณาเงินทุนใหม่จำนวนมากจนกว่ารัฐบาลหมู่เกาะคุกจะดำเนินการที่เป็นรูปธรรมเพื่อฟื้นฟูความสัมพันธ์และฟื้นฟูความไว้วางใจ"
รัฐมนตรีต่างประเทศนิวซีแลนด์กล่าวกับผู้สื่อข่าวว่า การหยุดชะงักของเงินทุนไม่ได้เกิดขึ้นในช่วงเวลาที่ลักสันเดินทางไปจีน
เขากล่าวว่าได้หารือถึงความกังวลของประเทศระหว่างการประชุมกับหวัง อี้ รัฐมนตรีต่างประเทศจีนเมื่อต้นปีนี้
นายกรัฐมนตรีมาร์ก บราวน์ ของหมู่เกาะคุกไม่ได้ออกมาตอบใดๆเกี่ยวกับกระแสดังกล่าว
เขาเพิ่งรอดพ้นจากการลงมติไม่ไว้วางใจในเดือนกุมภาพันธ์เกี่ยวกับการทำข้อตกลงกับจีน โดยกล่าวโทษว่าข้อมูลเท็จจากนิวซีแลนด์เป็นสาเหตุที่ทำให้ประเทศของเขาไม่มั่นคง
มิไฮ โซระ อดีตนักการทูตออสเตรเลียกล่าวว่า "ไม่น่าแปลกใจที่นิวซีแลนด์มีปฏิกิริยาเช่นนี้"
"เห็นได้ชัดว่านิวซีแลนด์ต้องการฟื้นฟูความสัมพันธ์กับหมู่เกาะคุก และต้องการปิดกั้นจีนไม่ให้เข้าถึงหมู่เกาะคุกในเชิงยุทธศาสตร์มากขึ้น รวมถึงพื้นที่ใกล้เคียงด้วย"
"แต่ถ้าหมู่เกาะคุกเข้าใกล้จีนมากขึ้นจนคุกคามความมั่นคงแห่งชาติของนิวซีแลนด์ ก็ไม่มีทางเป็นไปได้เลยที่จะมีความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดเช่นนี้" นักวิเคราะห์จากสถาบันโลวีกล่าวกับเอเอฟพี
นิวซีแลนด์ยังประกาศในปีนี้ว่าจะทบทวนความช่วยเหลือแก่สาธารณรัฐคิริบาส ซึ่งเป็นประเทศในมหาสมุทรแปซิฟิกที่ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและเป็นหนึ่งในพันธมิตรเหนียวแน่นที่สุดแห่งหนึ่งของจีนในภูมิภาคนี้.
