จักรกริศษ์ สุขสวัสดิ์ ครูภูมิปัญญาไทยแห่งวงการประณีตศิลป์ชั้นสูง นับเป็นผู้มีทักษะความสามารถและทรงภูมิปัญญาด้านงานลงรัก ประดับมุกของไทย และอาจจะเป็นครูช่างในสาขานี้ที่หาตัวจับยากในปัจจุบัน เพราะมีเหลือน้อยเหลือเกิน ครูจักรกริศษ์ สุขสวัสดิ์ บอกว่า งานเครื่องประดับมุกเป็นงานอันทรงคุณค่า ที่สำคัญเป็นงานที่บ่งบอกถึงเอกลักษณ์ของชาติไทยที่มีมาแต่โบราณ

      ครูจักรกริศษ์ ครูภูมิปัญญาไทยด้านศิลปกรรมรุ่นที่ 4 ที่ได้รับการเชิดชูเกียรติจากสํานักงานเลขาธิการสภาการศึกษา ปี 2548 กว่าจะก้าวสู่ความเป็นครูภูมิปัญญาด้านงานประดับมุก ได้เริ่มฝึกฝน เรียนรู้และสร้างสรรค์งานศิลปะไทยโบราณแขนงงานประดับมุกจนถึงปัจจุบัน

 

จักรกริศษ์ สุขสวัสดิ์ ครูช่างศิลปกรรมไทย

 

      ครูผู้นี้มากความสามารถด้านการเขียนลายต้นแบบเพื่อใช้ในงานประดับมุก การประกอบขึ้นรูปหุ่นหวาย และเชี่ยวชาญการประดับมุกบนชิ้นงานหลายรูปแบบที่เป็นสิ่งของเครื่องใช้ในพระพุทธศาสนา เกิดผลงานที่สวยงามเต็มเปี่ยมด้วยศรัทธา

      ครูจักรกริศษ์ เล่าว่า สนใจศึกษางานด้านเครื่องมุกเป็นพิเศษ และได้ใช้พื้นฐานทางด้านศิลปะจากสถานศึกษาที่เคยศึกษามาฝึกฝนพัฒนาตัวเองให้ดีขึ้นเรื่อยๆ จนเกิดทักษะมีความรู้ความเข้าใจ ผนวกกับใจรักและชื่นชอบงานด้านหัตถศิลป์ไทยโบราณเป็นพิเศษ

      “ ผมมีโอกาสเดินทางไปยังสถานที่ต่างๆ เช่น พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ วัดหลวงพระอารามหลวง ผลงานโบราณอันวิจิตรเหล่านี้ทำให้ผมเกิดความประทับใจ โดยเฉพาะงานประเภทเครื่องประดับมุก มองคร้ังใดทำให้รู้สึกว่าเป็นงานอันทรงคุณค่า งานลงรักประดับมุกเป็นงานที่บ่งบอกถึงเอกลักษณ์ของชาติไทยที่มีมาแต่อดีต จัดเป็นงานประณีตศิลป์ชั้นสูงที่หาประเทศใดในโลกเทียบไม่ได้ โดยเฉพาะกระบวนการทำที่มีขั้นตอนซับซ้อน ผู้รับการถ่ายทอดจึงต้องมีใจรัก ต้องมีความมานะอดทนอย่างสูง จึงจะทำงานประเภทนี้ได้สำเร็จ” ครูภูมิปัญญาไทยกล่าว

      จากการรังสรรค์งานหัตถศิลป์อย่างหลากหลาย ทำให้ครูจักรกริศษ์ได้รับการเชิดชูเกียรติเป็นครูช่างศิลปหัตถกรรมด้านการลงรักประดับมุก ปี 2558 จากศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพระหว่างประเทศ (องค์การมหาชน) หรือ SACICT อีกด้วย

      ทุกวันนี้ครูจักรกริศษ์ยังคงทำงาน สืบทอดงานหัตถศิลป์การลงรักประดับมุกแขนงนี้อย่างสม่ำเสมอ เช่น เจียด ลุ้ง พานโต๊ะหมู่บูชา เป็นต้น

 

ช่อไม้จันทน์ แรงบันดาลใจจากดอกสุมนทา

 

      งานหัตถศิลป์ล่าสุด ครูช่างได้ประดิษฐ์ออกแบบ “ช่อไม้จันทน์” ใช้ในงานประชุมเพลิงนางแก้วสายใจ ไซยะสอน ภริยาของ พล.ท.จูมมะลี ไซยะสอน อดีตประธาน สปป.ลาว เมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา ซึ่งเสียชีวิตจากเหตุการณ์เรือนำเที่ยวคณะครอบครัวอดีตประธาน สปป.ลาว เจอพายุล่มกลางอ่างน้ำงึม มีผู้เสียชีวิต 8 ราย ในจำนวนนี้มีภริยาและบุตรชายท่าน

      การประดิษฐ์ช่อไม้จันทน์ใน สปป.ลาวนั้น จะใช้ในงานประชุมเพลิงหรือถวายเพลิงสรีรสังขารพระเถระชั้นผู้ใหญ่และชนชั้นสูงในคณะรัฐบาล ส่วนช่อไม้จันทน์งานดังกล่าว ครูได้แรงบันดาลใจมาจาก “ดอกสุมนทา” ที่ปรากฏในภาพจิตรกรรมฝาผนัง โบสถ์ วิหารศิลปะล้านช้าง

      “ สุมนทาเป็นดอกไม้ตามคติธรรมศิลปะล้านช้าง หมายถึงดอกไม้ในแดนนิพพาน เทคนิคที่ครูใช้คือ นำแบบลายเส้นที่ได้มาเป็นแบบในการฉลุ โดยใช้ไม้จันทน์หอมที่ส่งตรงมาจากหลวงพระบาง ที่มีความหนา 3 มิลลิเมตร และ 4 มิลลิเมตร มาฉลุลายด้วยโครงเลื่อยฉลุซ้อนลาย หรือที่เรียกว่า “ลายซ้อนไม้” ผสมการขัดตกแต่งด้วยกระดาษทราย โดยขัดตกแต่งกลีบ ก้าน ช่อดอก ใบ จากนั้นจึงนำมาประกอบเป็นช่อลายให้สมบูรณ์” ครูจักรกริศษ์ เล่าเทคนิคชั้นสูง

 

ออกแบบลวดลาย ฉลุลาย ขัดแต่ง ประกอบเป็นช่อไม้จันทน์

 

      ที่ผ่านมา ครูช่างศิลปหัตถกรรมผู้นี้ออกแบบหัตถศิลป์ “ช่อดอกไม้จันทน์” เพื่อใช้ในงานพิธีถวายเพลิงพระอริยสงฆ์ของไทย ซึ่งจะถูกเผาไปพร้อมสรีรสังขาร ส่วนงานที่ สปป.ลาว จัดทำช่อไม้จันทน์สุดประณีต จำนวน 2 ช่อ

      ครูจักรกริศษ์กล่าวอย่างภาคภูมิใจว่า ตั้งใจทำจากหัวใจ สร้างงานหัตถศิลป์จากฝีมือคนไทยให้บ้านพี่เมืองน้องฝั่งลาวได้เห็น และชื่นชม ครูไม่ได้คิดเงินค่าประดิษฐ์ใดๆ ครูถือว่าเป็นการปิดทองหลังพระจากแรงศรัทธา เพื่อสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างประเทศผ่านงานหัตถศิลป์โดยช่างชาวไทย