ยูเนสโก-ลอรีอัลประกาศ 5นักวิทย์ฯหญิงโลกปี66

มูลนิธิลอรีอัล และยูเนสโกประกาศรายชื่อผู้ที่ได้รับรางวัลเกียรติยศระดับนานาชาติ Laureate ในโครงการทุนวิจัยลอรีอัล เพื่อสตรีในงานวิทยาศาสตร์ For Women in Science ประจำปี 2566 จำนวน 5 ท่าน แก่นักวิทยาศาสตร์หญิงจาก 5 ภูมิภาคของโลก ผู้มีผลงานวิจัยอันยอดเยี่ยมเป็นประโยชน์ต่อสังคม ทั้งในด้านวิทยาศาสตร์กายภาพ คณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ โดยพิธีมอบรางวัลจะจัดขึ้นที่สำนักงานใหญ่ของยูเนสโกในกรุงปารีส พร้อมโอกาสเฉลิมฉลองวาระครบรอบ 25 ปีของโครงการทุนวิจัยลอรีอัล เพื่อสตรีในงานวิทยาศาสตร์ ด้วยความร่วมมือจากยูเนสโก

ผู้ได้รับรางวัลเกียรติยศระดับนานาชาติจากโครงการฯ ในสาขาวิทยาศาสตร์กายภาพ, คณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ ทั้ง 5 ท่าน ได้รับการคัดเลือกโดยคณะกรรมการอิสระ ซึ่งมีประธานคณะกรรมการ คือ ศาสตราจารย์อาเทอร์ อาวีลา (Artur Avila) ศาสตราจารย์ประจำสถาบันคณิตศาสตร์ มหาวิทยาลัยซูริค ประเทศสวิตเซอร์แลนด์, นักวิจัยพิเศษจากสถาบันคณิตศาสตร์บริสุทธิ์และประยุกต์ (Instituto de Mathematica Pura e Aplicada หรือ IMPA) กรุงริโอเดอจาเนโร ประเทศบราซิล  และผู้ได้รับรางวัลเหรียญฟีลดส์ในปี 2557

รายชื่อผู้รับรางวัลเกียรติยศนานาชาติโครงการทุนวิจัยลอรีอัล เพื่อสตรีในงานวิทยาศาสตร์ ด้วยความร่วมมือจากยูเนสโก ครั้งที่ 25  ทวีปแอฟริกา และรัฐอาหรับ ได้แก่ ศาสตราจารย์ซูซานา นูเนส  (Suzana Nunes) สาขาเคมีศาสตราจารย์สาขาวิทยาศาสตร์เคมีและสิ่งแวดล้อม และวิศวกรรม, รองอธิการบดีฝ่ายคณะและวิชาการ มหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีกษัตริย์อับดุลเลาะห์ (KAUST) ซาอุดิอาระเบีย  เธอได้รับรางวัลจากผลงานที่โดดเด่นของเธอในการพัฒนาตัวกรองเมมเบรน ที่เป็นนวัตกรรมชนิดใหม่ ซึ่งใช้ในการแยกสารทางเคมี ได้อย่างมีประสิทธิภาพสูง ขณะที่ คาร์บอนฟุตพรินท์อยู่ในระดับที่ต่ำลง ผลงานวิจัยของเธอได้พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่ามีประโยชน์เป็นอย่างยิ่งโดยเฉพาะกับอุตสาหกรรมน้ำ, ปิโตรเคมี และเภสัชกรรมในการสร้างสิ่งแวดล้อมที่มีความยั่งยืนยิ่งขึ้น

ทวีปละตินอเมริกา และแคริบเบียน  ได้แก่ ศาสตราจารย์อนามาเรีย ฟอนต์ (Anamaría Font) สาขาฟิสิกส์ศาสตราจารย์สาขาฟิสิกส์ มหาวิทยาลัยเซ็นทรัลแห่งเวเนซุเอลา ศ.อนามาเรีย ฟอนต์ ได้รับรางวัลจากการมีส่วนสนับสนุนที่สำคัญในด้านฟิสิกส์อนุภาคทฤษฎี โดยเฉพาะการศึกษาทฤษฎีสตริง (String Theory) งานวิจัยของเธอช่วยทำให้ผู้คนได้ทำความเข้าใจ เกี่ยวกับการเกิดแรงโน้มถ่วงและโครงสร้างของแรงโน้มถ่วงที่มีผลต่อสสาร ซึ่งความรู้เหล่านี้ช่วยอธิบายและทำความเข้าใจในเรื่องหลุมดำ รวมทั้งช่วงเวลาในระยะแรกภายหลังจากที่เกิดเหตุการณ์การระเบิดครั้งใหญ่หรือบิ๊กแบง (Big Bang)

ทวีปอเมริกาเหนือ ศาสตราจารย์อาวีฟ เรเจฟ (Aviv Regev) สาขาชีวสารสนเทศศาสตร์รองประธานบริหารและผู้อำนวยการโลกฝ่ายวิจัยและการพัฒนาในช่วงต้นเจเนนเทค บริษัท เจเนนเทค/โรช (Genentech/Roche) ซานฟรานซิสโก  ศ.อาวีฟ  ได้รับรางวัลจากผลงานการบุกเบิกของเธอ ในการนำคณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์มาใช้ในการปฏิวัติชีววิทยาของเซลล์ งานวิจัยของเธอทำให้นักวิทยาศาสตร์สามารถค้นพบ และแยกแยะลักษณะของเซลล์นับล้านล้านตัวที่อยู่ภายในร่างกาย รวมทั้งเพิ่มขีดความสามารถ ของนักวิทยาศาสตร์ในการถอดรหัส และพุ่งเป้าหมายไปที่กลไกที่ก่อให้เกิดโรคเพื่อพัฒนาการวินิจฉัย และการบำบัดรักษาให้ดียิ่งขึ้น

 ทวีปเอเชียและแปซิฟิก ศาสตราจารย์ลิเดีย โมรอว์สกา (Lidia Morawska) สาขาโลกและวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อมศาสตราจารย์พิศิษฐ์, คณะวิทยาศาสตร์โลก และภูมิอากาศ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีควีนส์แลนด์ อสเตรเลีย และผู้อำนวยการห้องปฏิบัติการนานาชาติเพื่อคุณภาพอากาศ และสุขภาพ ศ.ลิเดีย ได้รับรางวัลจากงานวิจัยที่ยอดเยี่ยมของเธอในสาขามลภาวะทางอากาศ และผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์และสิ่งแวดล้อม โดยพุ่งเป้าไปที่ฝุ่นละอองในชั้นบรรยากาศ การทุ่มเทเป็นพิเศษของเธอ และผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นได้สร้างสะพานที่เชื่อมโยงวิทยาศาสตร์ที่เป็นปัจจัยพื้นฐานกับนโยบาย และการปฏิบัติในโลกแห่งความเป็นจริง เพื่อการสร้างอากาศที่สะอาดสำหรับทุก ๆ คน

ทวีปยุโรป  ศาสตราจารย์ฟรานเซส เคอร์วาน (Frances Kirwan) สาขาคณิตศาสตร์ ศาสตราจารย์เรขาคณิตของซาวิเลียน มหาวิทยาลัยอ็อกซ์ฟอร์ด  ศ.ฟรานเซส  ได้รับการยกย่องจากผลงานที่ยอดเยี่ยมในด้านคณิตศาสตร์บริสุทธิ์ที่นำเรขาคณิต และพีชคณิตมารวมเข้าด้วยกันเพื่อพัฒนาเทคนิค ในการทำความเข้าใจการจัดประเภทวัตถุทางเรขาคณิต นักฟิสิกส์ทฤษฎีได้นำเทคนิคต่าง ๆ เหล่านี้ไปใช้ในการค้นหาคำอธิบายจักรวาลของเราในทางคณิตศาสตร์ ผลงานล่าสุดของเธอยังมีแนวโน้มที่จะช่วยนักวิทยาศาสตร์ในการแยกข้อมูลที่สำคัญออกจากชุดข้อมูลขนาดใหญ่ที่มีความซับซ้อน

สำหรับ  มูลนิธิลอรีอัล และยูเนสโกได้ทำงานร่วมกันมาเป็นเวลา 25 ปี ในการส่งเสริมสตรีในงานวิทยาศาสตร์ผ่านการมอบรางวัลนานาชาติ ทุนวิจัยลอรีอัล เพื่อสตรีในงานวิทยาศาสตร์ For Women in Science และโครงการสนับสนุนสตรีนักวิทยาศาสตร์รุ่นใหม่  ทั้งนี้  ตั้งแต่ก่อตั้งโครงการทุนวิจัยลอรีอัล เพื่อสตรีในงานวิทยาศาสตร์ เชิดชูเกียรตินักวิทยาศาสตร์หญิงกว่า 4,100 คน ครอบคลุมผู้ได้รับรางวัลเกียรติยศนานาชาติจำนวน 127 คน และนักวิจัยหญิงรุ่นใหม่กว่า 4,000 คน 52 โครงการในประเทศต่าง ๆ กว่า 110 ประเทศ

ช่วงปลายทศวรรษ 19 นั้น มีจำนวนนักวิจัยหญิงคิดเป็นสัดส่วน 27% ของนักวิจัยทั่วโลก และในปี 2557 สัดส่วนดังกล่าวเพิ่มขึ้นเป็น 30% ปัจจุบัน มีนักวิจัยที่เป็นผู้หญิง 1 คนในทุก ๆ 3 คน (33%) แม้ว่าจำนวนผู้หญิงที่ประกอบอาชีพทางวิทยาศาสตร์จะค่อย ๆ เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะในสาขาวิจัย แต่ความก้าวหน้าดังกล่าวก็ยังไม่เพียงพอ อุปสรรคที่มองไม่เห็นยังคงมีอยู่ โดยในยุโรปมีนักวิทยาศาสตร์อาวุโสสัดส่วนเพียง 18% และสมาชิกสถาบันวิทยาศาสตร์แห่งชาติทั่วโลกเพียง 12% เท่านั้น ขณะเดียวกัน รางวัลโนเบลในสาขาวิทยาศาสตร์ธรรมชาติที่เป็นของผู้หญิงก็มีไม่ถึง 4%

อเล็กซานดรา พัลท์ (Alexandra Palt) ผอ. มูลนิธิลอรีอัล ตั้งข้อสังเกตว่า ในช่วงเวลาของคนรุ่นหนึ่งนั้น โครงการทุนวิจัยลอรีอัล เพื่อสตรีในงานวิทยาศาสตร์ได้มีส่วนสนับสนุนให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างแท้จริงด้วยการยกระดับความสนใจที่มีต่อผู้หญิงจากทุก ๆ ทวีป ผลักดันให้เกิดความก้าวหน้าในทุก ๆ สาขา และลอรีอัล ยังคงมุ่งมั่นแนวทางนี้  เนื่องจากถือว่าภารกิจนี้เป็นภารกิจที่มีความสำคัญ

“เราไม่สามารถส่งเสริมให้วัยรุ่นหญิงกำหนดทางเดินเข้าสู่อาชีพทางด้านวิทยาศาสตร์ได้ โดยปราศจากการรับประกันว่า พวกเธอจะมีเสรีภาพที่จะเบ่งบานท่ามกลางความเสถียรในที่ทำงานอย่างเต็มรูปแต่เรายังคงเดินหน้าสร้างแรงบันดาลให้กับคนรุ่นต่อไปก้าวสู่วงการวิทยาศาสตร์”ผอ.มูลนิธิลอรีอัลกล่าว.

ซิง ฉู่ (Xing Qu) รองผอ.ยูเนสโก กล่าวว่า  หลายปีที่ผ่านมาแสดงให้เห็นถึงความสำคัญมากกว่าที่เคยเป็นมาของวิทยาศาสตร์ในการจัดการกับความท้าทายต่าง ๆ ที่ร้ายแรงที่โลกกำลังเผชิญอยู่ทุกวันนี้ การทำให้วิทยาศาสตร์มีประสิทธิภาพนั้น เราต้องสนับสนุนบุคลากรที่มีทักษะความสามารถในวงการที่มีทั้งหมด  ยูเนสโก ในฐานะที่เป็นหน่วยงานของสหประชาชาติ ที่มีอำนาจหน้าที่โดยเฉพาะในด้านวิทยาศาสตร์ และทำให้ความเสมอภาคทางเพศเป็นหนึ่งในภารกิจสำคัญระดับโลก มีความมุ่งมั่นที่จะดำเนินการเพื่อยุติการเลือกปฏิบัติในทุกรูปแบบกับผู้หญิง และเด็กผู้หญิง โครงการเพื่อสตรีในงานวิทยาศาสตร์ของลอรีอัล-ยูเนสโกจึงเป็นตัวอย่างของการเป็นพันธมิตรที่สมบูรณ์แบบของการป่าวประกาศและวิสัยทัศน์ให้กับผลงานและงานวิจัยที่โดดเด่นของนักวิทยาศาสตร์หญิงหลายท่าน และพิธีมอบรางวัลเกียรติยศนานาชาติของลอรีอัล-ยูเนสโกครั้งที่ 25 จึงเป็นการเชิดชูผู้หญิงที่มีความสามารถและความเป็นเลิศในวิทยาศาสตร์สาขาต่าง ๆ ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญของอนาคตพวกเราทุกคน