ด้วยพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวงต่อวงการศิลปวัฒนธรรม ก่อให้เกิดรากฐานและความภาคภูมิใจในการอนุรักษ์และฟื้นฟูนานัปการ ชุดไทยพระราชนิยมเกิดขึ้นจากพระราชดำริที่ทรงเห็นความสำคัญการแต่งกายแบบไทยในเวทีนานาชาติ ทรงต้องการแสดงความเป็นไทยผ่านเครื่องแต่งกายให้ทั่วโลกได้ประจักษ์ โปรดให้มีการศึกษาค้นคว้า ฟื้นฟู และออกแบบชุดไทยสำหรับสตรี โดยทรงฉลองพระองค์ในการเสด็จฯ ร่วมกับพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ไปยังสหรัฐอเมริกา และประเทศในยุโรปอย่างเป็นทางการ เมื่อปี พ.ศ.2503 พระราชกรณียกิจด้านการสนับสนุนผ้าไทยแสดงถึงวิสัยทัศน์การพัฒนาอย่างยั่งยืน
ชุดไทยพระราชนิยมที่สะท้อนอัตลักษณ์ความเป็นไทยสร้างแรงบันดาลใจอันยิ่งใหญ่ในการออกแบบผลงาน”ชุดไทยแห่งความทรงจำ” ผ่านการรังสรรค์ของผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบ เพื่อสืบสานพระราชปณิธานการอนุรักษ์งานศิลปหัตถกรรมไทยให้คงอยู่และต่อยอดมรดกภูมิปัญญาผ้าไทยด้วยศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัยในนิทรรศการเทิดพระเกียรติ “ความทรงจำแสนงาม” ณ หอศิลปะและการออกแบบคณะมัณฑนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร วังท่าพระ ตั้งแต่วันที่ 15-30 พ.ย.2568
นางเกษร กำเหนิดเพ็ชร ผู้อำนวยการสำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย กล่าวว่า สำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย (สศร.) กระทรวงวัฒนธรรม ร่วมน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้ของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ผู้ทรงมีพระราชปณิธานในการส่งเสริม ฟื้นฟูและอนุรักษ์ภูมิปัญญาผ้าไทย และหัตถศิลป์ไทยให้มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักแพร่หลายในระดับสากล โดยนำผลงาน “ชุดไทยแห่งความทรงจำ” ภายใต้โครงการพัฒนาศักยภาพผู้ประกอบการสร้างสรรค์ จังหวัดระยอง ซึ่ง สศร.ดำเนินการโครงการฯ ร่วมกับ รศ. ดร. ดนัย เรียบสกุล อาจารย์ประจำคณะมัณฑนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบสร้างสรรค์ของโครงการฯ และเครือข่ายทางวัฒนธรรม ดำเนินการออกแบบชุดไทยโดยได้รับแรงบันดาลใจจากชุดไทยพระราชนิยม จำนวน 8 แบบ ได้แก่ ชุดไทยเรือนต้น ชุดไทยจิตรลดา ชุดไทยอมรินทร์ ชุดไทยบรมพิมาน ชุดจักรี ชุดไทยดุสิต ชุดไทยศิวาลัย และ ชุดไทยจักรพรรดิ เหมาะสำหรับสวมใส่ในงานบุญ งานประเพณี งานมงคล และพิธีสำคัญต่าง ๆ
“ ชุดไทยพระราชนิยม 8 แบบ ถือเป็นเอกลักษณ์และมาตรฐานชุดสตรีไทยในสมัยรัตนโกสินทร์ สะท้อนอัตลักษณ์ไทยผ่านศิลปะการตัดเย็บ การเลือกใช้ผ้า ลวดลายงดงามจากการสั่งสมองค์ความรู้และฝีมือช่างไทย สำหรับผลงาน “ชุดไทยแห่งความทรงจำ” จำนวน 8 ชุด เป็นการประยุกต์รูปแบบผสมผสานเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมลายผ้าตากะหมุกของจังหวัดระยอง พัฒนาสู่ผลิตภัณฑ์ผ้าพิมพ์ลายและผลิตภัณฑ์ผ้าไทยในรูปแบบต่างๆ เป็นส่วนหนึ่งในการส่งเสริมและพัฒนาซอฟพาวเวอร์ด้านแฟชั่นชุดไทย โดยการเผยแพร่และประยุกต์ใช้องค์ความรู้ศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัยต่อยอดทุนทางวัฒนธรรม “ นางเกษร กล่าว
ชุดไทยแห่งความทรงจำ 8 ชุด ที่จัดแสดง ผอ.สศร. กล่าวว่า ถือเป็นตัวอย่างของการใช้ผ้าพิมพ์ลายกับชุดไทย ซึ่งเป็นการสร้างอาชีพและรายได้ที่มั่นคงให้แก่ชุมชน ด้วยการผสมผสานความคิดสร้างสรรค์ในงานออกแบบ อัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชุมชนและนวัตกรรม เพื่อส่งเสริมให้วัฒนธรรมไทยยังสามารถอยู่ร่วมกับสังคม และมีความเป็นสากลได้อย่างลงตัว ทำให้ชุดไทยได้รับการยอมรับอย่างแพร่หลายในระดับนานาชาติมากยิ่งขึ้น ภายในนิทรรศการยังแสดงผลงานการออกแบบศิลปะร่วมสมัยน้อมรำลึกพระมหากรุณาธิคุณให้ชมอีกด้วย
นิทรรศการ “ความทรงจำแสนงาม” มีศิลปินแห่งชาติ ศิลปินศิลปาธร และคณาจารย์ผู้เชี่ยวชาญด้านออกแบบจากมหาวิทยาลัยต่างๆ รวมทั้งสิ้น 43 คน นำเสนอผลงานที่น่าสนใจ อาทิ ศ.ถาวร โกอุดมวิทย์ ปริญญา โรจนอารยนนท์ วิจิตร อภิชาติเกรียงไกร เอนก นาวิกมูล ก่อเกียรติ ทองผุด ไพโรจน์ ธีระประภา นักรบ มูลมานัส รัฐ เปลี่ยนสุข รศ.ระพี ลีละสิริ นิรุติ กรุสวนสมบัติ ปณต ทองประเสิรฐ ฯลฯ
ผู้สนใจงานออกแบบ นักเรียน นักศึกษา หรือหลังเข้ากราบพระบรมศพในพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท พระบรมมหาราชวังสามารถเดินมาที่มหาวิทยาลัยศิลปากรเพื่อน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นอันหาที่สุดมิได้ผ่านผลงาน “ชุดไทยแห่งความทรงจำ” และงานการออกแบบศิลปะร่วมสมัยในนิทรรศการ”ความทรงจำแสนงาม” ได้จนถึงสิ้นเดือนพฤศจิกายนนี้ เวลา 9.00-17.00 น. (เว้นวันอาทิตย์)
