ไฟเขียว‘กม.หวยเกษียณ’

สภาฯ มีมติเอกฉันท์รับหลักการร่าง พ.ร.บ.กอช. "หวยเกษียณ" กระตุ้นการออม "รมช.คลัง" แจงรัฐบาลมุ่งแก้ปัญหาแก่แต่จน รองรับสังคมสูงวัย ไม่ถูกรางวัลแต่ยังมีเงินเก็บใช้หลังเกษียณ

ที่รัฐสภา เมื่อวันที่ 2 เมษายน เวลา 10.30 น. มีการประชุมสภาผู้แทนราษฎร โดยนายพิเชษฐ์ เชื้อเมืองพาน รองประธานสภาฯ คนที่หนึ่ง ทำหน้าที่ประธานในที่ประชุม วาระพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) กองทุนการออมแห่งชาติ (ฉบับที่...) พ.ศ. ... (พ.ร.บ.กอช.) ซึ่งแก้ไข พ.ร.บ.กอช. ปี 2554 เพื่อเปิดทางให้ กอช.ออกและจำหน่ายสลาก กอช.หรือหวยเกษียณ

  โดยนายเผ่าภูมิ โรจนสกุล รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลัง นำเสนอสาระสำคัญของร่างกฎหมายตอนหนึ่งว่า การแก้ไขเพิ่มเติม พ.ร.บ.กอช.เพื่อให้กองทุน กอช.สามารถออกและจำหน่ายสลาก กอช. ซึ่งเป็นการกระตุ้นให้ประชาชนวัยทำงานมีเงินออมเพื่อการเกษียณ สำหรับปัจจัยที่รัฐบาลต้องทำ เพราะประเทศไทยเข้าสู่สังคมสูงวัยอัตราเร่งสูงกว่าประเทศเพื่อนบ้านและประเทศคู่แข่ง และปัจจัยที่แย่กว่านั้นคือ เป็นสังคมสูงวัยที่ประชาชนไม่มีเงินออมที่เพียงพอต่อการดำรงชีพ หรือที่เรียกว่าแก่แต่ไม่มีเงินเก็บ หรือแก่แต่จน ดังนั้นรัฐบาลเห็นความสำคัญว่าต้องแก้ไขโดยเร่งด่วน โดยสร้างให้ประชาชนมีแรงจูงใจในการออม

 ทั้งนี้ ประเทศไทยมีการสนับสนุนการออม คือออมภาคบังคับและออมสมัครใจ แต่ทั้งสองส่วนนั้นมีข้อดีและข้อเสีย สำหรับออมภาคบังคับ ข้อดีคือทุกคนต้องออม แต่บางช่วงของชีวิตไม่มีเงินเพียงพอต่อการดำรงชีพ ทำให้มีแง่ดีในมิติสะสมการออม แต่ส่วนไม่ดีเพราะไม่เข้ากับภาวะของประชาชน ส่วนการออมภาคสมัครใจ มีข้อดีคือมีการออมแต่ละเดือนเมื่อพร้อม แต่ข้อเสียคือ ประชาชนไม่มีแรงจูงใจในการออม ซึ่งมีผลลัพธ์คือ ระดับการออมของประเทศอยู่ในเกณฑ์ต่ำ รัฐบาลจึงเห็นความสำคัญจะต้องใช้ระบบการออมที่มีแรงจูงใจ เพื่อกระตุ้นให้เกิดการออม

  “คำถามคือ จะใช้อะไรเป็นแรงจูงใจให้ประชาชนเกิดการออม ทำให้ค้นพบว่าคนไทยชอบเรื่องเสี่ยงโชค เสี่ยงดวง ซื้อหวย ซื้อสลาก เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นในสังคมไทย ประชาชนบางส่วนซื้อหวยใต้ดิน ถูกหวยกินเงินหาย แทนที่จะสนับสนุนเงินออม เงินหายและสร้างหนี้ รัฐบาลจึงใช้แรงจูงใจที่ประชาชนชอบซื้อหวย มาเป็นแรงจูงใจในการออม โดยออกมาเป็นสลาก กอช.หรือนโยบายหวยเกษียณ เป็นการออมภาคแรงจูงใจ ขั้นตอนซื้อสลากผ่านแอปพลิเคชัน กอช.ใบละ 50 บาท ออกรางวัลทุกวันศุกร์ ซึ่งรัฐบาลมีการประสานงานกับสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล จะจับรางวัลทุกสัปดาห์ ทุกคนจะได้ลุ้น หากถูกรางวัลจะได้รับเงินรางวัลทันที โดยโอนเข้าบัญชีอัตโนมัติ แต่หากไม่ถูก จะนำไปสะสมเป็นเงินออม และเมื่ออายุครบ 60 ปีจะได้รับเงินต้นคืน พร้อมผลตอบแทนที่ กอช.นำไปลงทุนทุกบาททุกสตางค์” นายเผ่าภูมิระบุ

 รมช.การคลังกล่าวด้วยว่า ซื้อหวยเกษียณเงินไม่หาย และกลายเป็นเงินออม ขณะที่เงินรางวัลมาจากงบประมาณของรัฐบาลปีละ 700 ล้านบาท จะดึงให้ประชาชนออมเงินได้ 1.3 หมื่นล้านบาท หากคำนวณ 10 ปีเท่ากับ 1.3 แสนล้านบาท

จากนั้น สส.ได้อภิปรายสนับสนุนการแก้ไขกฎหมาย กอช.ดังกล่าว เนื่องจากมองว่าจะเป็นการกระตุ้นให้เกิดการออมเพื่อใช้ยามเกษียณได้

โดยการอภิปรายของ สส.ก่อนรับหลักการนั้น มีข้อเสนอแนะไปยังคณะกรรมาธิการวิสามัญที่ตั้งขึ้นอย่างน่าสนใจ อาทิ อยากให้ทบทวนการดำเนินงานของหวยเกษียณให้มีความยืดหยุ่น โดยเฉพาะการนำเงินออมจากหวยเกษียณออกมาใช้จ่ายก่อนครบกำหนดการจ่ายคืนที่อายุ 60 ปี เพื่อให้สอดคล้องกับปัจจัยการใช้ชีวิตของประชาชนที่มีสิทธิ์เข้าโครงการ เช่น ใช้การกู้เงินของตนเองออกมาใช้จ่ายตามความจำเป็นต่อการรักษาพยาบาลตนเอง หรือใช้จ่ายในชีวิตเพื่อความมั่นคง เพราะการกำหนดคุณสมบัติผู้ที่สามารถเข้าโครงการหวยเกษียณที่มีอายุ 15 ปีขึ้นไป กว่าจะครบกำหนดการได้เงินต้นและดอกผลคืนที่อายุ 60 ปี ถือเป็นช่วงเวลาที่ยาวนาน นอกจากนั้นแล้วควรพิจารณาเรื่องผลตอบแทน หรือเพิ่มเงินรางวัล หรือจำนวนรางวัลต่อรอบ ที่ต้องไม่น้อยกว่าสลากกินแบ่งรัฐบาล รวมถึงพิจารณาเรื่องการนำไปลดหย่อนภาษีได้ เป็นต้น

นอกจากนั้น ยังมีข้อเสนอแนะให้ปรับปรุงกฎหมาย เพื่อกำหนดการการันตีของผลตอบแทนขั้นต่ำในเงินที่ลงทุน เช่น อัตราดอกเบี้ยเงินฝากของสถาบันการเงิน เพื่อสร้างแรงจูงใจการออมเพิ่มเติม การกำหนดให้มีผู้เชี่ยวชาญด้านการลงทุนเพื่อกำกับการนำเงินออมหวยเกษียณไปใช้ลงทุนในกองทุน ซึ่งทุกกองทุนมักมีความเสี่ยง หากไม่มีผู้เชี่ยวชาญให้คำปรึกษา การนำเงินของประชาชนไปลงทุนแม้จะเป็นกองทุนที่ความเสี่ยงต่ำ แต่อาจทำให้เกิดผลกระทบกับเงินของประชาชนได้ เนื่องจากว่ามีการคำนวณเงินที่จะได้จากการซื้อหวยเกษียณปีละ 1.3 หมื่นล้านบาท ซึ่งเป็นเงินจำนวนมาก นอกจากนั้นยังแสดงความกังวลเรื่องการนำเงินไปใช้ที่ไม่โปร่งใส ไม่คุ้มค่า โดยเปรียบเทียบกับการใช้เงินกองทุนประกันสังคมไปซื้อตึกมูลค่าสูง

รวมทั้งยังมีการตั้งข้อสังเกตไปยังรัฐบาลด้วยว่า ให้จัดสอนหลักสูตรการเงินและการออมให้คนไทยตั้งแต่ระดับประถมวัย รวมถึงการดำเนินการหวยเกษียณต้องควบคู่กับการให้ความรู้ เรื่องการทำบัญชีรายรับรายจ่ายครัวเรือน เพื่อลดการเป็นหนี้และทำให้รู้จักการออมเพื่อความมั่นคงในวัยเกษียณ นอกจากนั้นแล้วต้องคำนึงถึงการป้องกันไม่ให้เกิดการมอมเมาประชาชนจากการพนันด้วย

ภายหลัง สส.อภิปรายเสร็จสิ้นลง นายเผ่าภูมิชี้แจงว่า  ในข้อสังเกตต่อการกำหนดระยะเวลาการถือครอง การกำหนดหลักเกณฑ์ลดหย่อนภาษี จะนำไปพิจารณาในชั้น กมธ.เพื่อให้ พ.ร.บ.กอช.มีประโยชน์ต่อประชาชนมากที่สุด ซึ่งเป็นนโยบายของรัฐบาลเพื่อสร้างนวัตกรรมทางการเงิน เพื่อให้ประชาชนมีกิน มีใช้ มีเกียรติ มีศักดิ์ศรีตามนโยบายของ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี

รมช.การคลังยังได้ชี้แจงประเด็นคำถาม การเพิ่มผลตอบแทนเมื่อมีความต้องการเพิ่มมากขึ้นว่า ในหลักการจะมีการพิมพ์สลาก 5 ล้านฉบับ จะมีเงินรางวัลสัปดาห์ละ 15 ล้านบาท เมื่อรวม 4 สัปดาห์เท่ากับ 60 ล้านบาท  รางวัลหนึ่งปีเท่ากับ 760 ล้านบาทโดยประมาณ ซึ่งคำนวณเป็นค่าตอบแทน 6-7% ต่อการระดมเงินออม แต่หากมีความต้องการซื้อเกิน 5 ล้าน จะมีการพิมพ์สลากเพิ่มขึ้นและเพิ่มเงินรางวัล เช่น มีการออก 10 ล้านฉบับ เงินรางวัลจะเท่ากับ 1,500 ล้านบาทเพื่อรักษาผลตอบแทนที่ 6%-7%

จากนั้นที่ประชุมได้มีมติเอกฉันท์รับหลักการ 401 เสียง และตั้งคณะกรรมาธิการวิสามัญขึ้นมาพิจาณา จำนวน 31 คน แปรญัตติ 15 วัน.