ขยายผลพื้นที่และจำนวนประชากรรับประโยชน์ องค์ความรู้จากศูนย์ศึกษาฯ และศูนย์สาขา

ในปี 2567 สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) เดินหน้าสร้างความอยู่ดี กินดี ของประชาชนไทยโดยการสร้างต้นแบบเกษตรกรที่ได้รับองค์ความรู้จากศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ และศูนย์สาขาฯ ที่ได้นำผลจากการศึกษา ทดลอง จนประสบผลสำเร็จส่งเสริมให้แก่เกษตรกร และประชาชนทั่วไป นำไปพัฒนาต่อยอด ประสบผลสำเร็จและมีความยั่งยืนในอาชีพ สามารถถ่ายทอดองค์ความรู้และประสบการณ์ที่ได้รับ จากการศึกษาอบรม จัดตั้งเป็นศูนย์เรียนรู้ตามแนวพระราชดำริขยายไปทั่วประเทศ กว่า 220 แห่ง
นางสุพร ตรีนรินทร์ เลขาธิการ กปร. เปิดเผยในระหว่างเยี่ยมชมการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ในศูนย์เรียนรู้ตามแนวพระราชดำริของศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดฉะเชิงเทรา กลุ่มวิสาหกิจชุมชนมิตรสัมพันธ์ (นางสาวเครือวรรณ จันทศรี) ตำบลบ้านซ่อง อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา โดยศูนย์เรียนรู้ตามแนวพระราชดำริ เป็นหนึ่งในภารกิจที่สำนักงาน กปร. ให้ความสำคัญ เนื่องจากเป็นการดำเนินงานที่ประสบความสำเร็จของชาวบ้านหรือเกษตรกรที่เข้าไปศึกษาดูงานและฝึกอบรมจากศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ หรือศูนย์สาขาต่างๆ

“สำหรับการสนับสนุนให้เป็นศูนย์เรียนรู้ตามแนวพระราชดำริ จากสำนักงาน กปร. จะเป็นองค์ความรู้ต่างๆ เติมเต็มที่ศูนย์นั้น ๆ มีอยู่เป็นทุนเดิม เช่น เอกสาร หนังสือ หรือหากมีผู้คนสนใจเดินทางเข้าศึกษาดูงาน หรือฝึกอบรมจำนวนมาก ก็จะช่วยเหลือเรื่องของสถานที่ที่เหมาะสมกับการใช้งาน เช่น โต๊ะ เก้าอี้ สำหรับในพื้นที่ของศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน เกษตรกรค่อนข้างจะมีฐานะดีอยู่แล้วทาง กปร. แทบจะไม่ต้องช่วยเหลืออะไรเพิ่มเติมมากนัก”นางสุพร ตรีนรินทร์ กล่าว

สำหรับศูนย์เรียนรู้ตามแนวพระราชดำรินั้น ได้เริ่มจัดตั้งขึ้นเมื่อปี 2552 เป็นแหล่งเรียนรู้ของเกษตรกรที่ได้รับองค์ความรู้จากศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ หรือ ศูนย์สาขาฯ จนประสบความสำเร็จในการประกอบอาชีพโดยเฉพาะด้านการเกษตรและมีคุณสมบัติพร้อมในการถ่ายทอดความรู้ ประสบการณ์ให้บุคคลทั่วไปที่เข้ามาศึกษาเรียนรู้ได้ ล่าสุดในช่วงเดือนพฤศจิกายน 2566 - พฤษภาคม 2567 สำนักงาน กปร. และศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ รวมทั้งศูนย์สาขา ได้ลงพื้นที่สำรวจความพร้อมของศูนย์เรียนรู้ฯ เดิม พร้อมสรรหาศูนย์เรียนรู้ใหม่ๆ ในพื้นที่ทั่วประเทศ พบว่ามีผู้ผ่านเกณฑ์การประเมิน จำนวน 221 แห่ง สามารถแบ่งประเภทได้เป็น ประชาชนทั่วไป ประเภทกลุ่มและชุมชน ประเภทสถานศึกษา และหน่วยงานภาครัฐ ซึ่งมีองค์ความรู้ ความเชี่ยวชาญในด้านต่างๆ ที่หลากหลาย ได้แก่ ด้านเกษตรผสมผสาน ด้านเกษตรทฤษฎีใหม่ ด้านเกษตรปลอดสารพิษ ด้านเกษตรอินทรีย์ ด้านประมง ด้านปศุสัตว์ ด้านอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และอื่นๆ โดยสำนักงาน กปร. ได้จัดทำใบประกาศพร้อมโล่เชิดชูเกียรติ และหนังสือเกี่ยวกับศูนย์เรียนรู้ตามแนวพระราชดำริ เพื่อมอบเป็นเกียรติให้แก่ศูนย์เรียนรู้ทั้ง 221 แห่งต่อไป

ดังเช่น ศูนย์เรียนรู้ตามแนวพระราชดำริ ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนมิตรสัมพันธ์ (นางสาวเครือวรรณ จันทศรี) ดังกล่าวซึ่งเป็นหนึ่งในศูนย์เรียนรู้ตามแนวพระราชดำริของศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนฯ ที่ได้รับโล่เชิดชูเกียรติ ปัจจุบันมีสมาชิกทั้งหมด 101 ราย ได้รับองค์ความรู้จากศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนฯ ในการดำเนินกิจกรรมด้านการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร ได้แก่ ผลไม้พื้นบ้านต่าง ๆ อาทิ ตะลิงปลิงแช่อิ่มอบแห้ง มะม่วงหาวมะนาวโห่แช่อิ่มอบแห้ง กระยาสารทธัญพืช แหนมเห็ด เห็ดสามรส น้ำผลไม้พร้อมดื่ม ข้าวพองผลไม้รวม ไอศครีมจากผลไม้ แชมพูสมุนไพร และครีมบำรุงผิว ซึ่งสร้างรายได้ให้แก่สมาชิกจนสามารถประกอบเป็นอาชีพหลัก ส่งผลให้มีคุณภาพชีวิตดีขึ้น สามารถพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน ปัจจุบันกลุ่มมีรายได้กว่า 300,000 บาทต่อปี มีศักยภาพในการรับคณะเข้าเรียนรู้ศึกษาดูงาน จำนวน 40-50 คนต่อคณะ