วันที่ 24 ก.พ.2568 กระทรวงวัฒนธรรม โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) จัดงานวันศิลปินแห่งชาติ ครบรอบ 4 ทศวรรษ เพื่อน้อมรำลึกถึงพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ผู้ทรงเป็นพระปฐมบรมศิลปินแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ และเทิดพระเกียรติสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในฐานะ “องค์วิศิษฏศิลปิน” เนื่องในโอกาสวันคล้ายวันพระราชสมภพ และทรงเจริญพระชนมายุ 70 พรรษา ตลอดจนเชิดชูเกียรติ เผยแพร่ประวัติและผลงานอันทรงคุณค่าของศิลปินแห่งชาติ พุทธศักราช 2566
โอกาสนี้ นางสาวสุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เป็นประธานในพิธีงานวันศิลปินแห่งชาติ โดยมีนายประสพ เรียงเงิน ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม นางสาวลิปิการ์ กำลังชัย รองอธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม (รักษาราชการแทนอธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม) นางสาววราพรรณ ชัยชนะศิริ รองอธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม คณะศิลปินแห่งชาติ คณะผู้บริหารระดับสูงจากกระทรวงวัฒนธรรมและกรมส่งเสริมวัฒนธรรม คณะกรรมการกองทุนส่งเสริมงานวัฒนธรรม ประธานสภาวัฒนธรรมเขตกรุงเทพมหานคร เข้าร่วม ณ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย กรมส่งเสริมวัฒนธรรม
สำหรับงานวันศิลปินแห่งชาติครั้งนี้จัดขึ้นภายใต้การดำเนินงานโครงการสร้างรายได้แก่ศิลปิน นักแสดงพื้นบ้าน ชุมชน เจ้าของมรดกภูมิปัญญา เพื่อเป็นการน้อมรำลึกถึงพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ผู้ทรงเป็นพระปฐมบรมศิลปินแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เนื่องในวันคล้ายวันพระบรมราชสมภพ เพื่อให้ประชาชนเกิดการรับรู้และให้ความสำคัญกับวันศิลปินแห่งชาติ ซึ่งตรงกับวันที่ 24 กุมภาพันธ์ของทุกปี และเพื่อเทิดพระเกียรติ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในฐานะ “องค์วิศิษฏศิลปิน” เนื่องในโอกาสวันคล้ายวันพระราชสมภพ และทรงเจริญพระชนมายุ 70 พรรษา นอกจากนั้น ยังเป็นการเผยแพร่ประวัติ ผลงาน และภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม (cultural wisdom) ของศิลปินแห่งชาติ พ.ศ. 2566 จำนวน 12 ท่าน และเผยแพร่องค์ความรู้ในวาระครบรอบ 4 ทศวรรษ ของการสรรหาและยกย่องเชิดชูเกียรติศิลปินแห่งชาติแก่สาธารณชนในวงกว้าง อันเป็นการส่งเสริมและสนับสนุนให้ศิลปินแห่งชาติได้มีขวัญกำลังใจ และความภูมิใจในการสร้างสรรค์ผลงานอันล้ำค่า พัฒนางานศิลปะให้ตกทอดเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมแก่ลูกหลานสืบไป
ภายในงานวันศิลปินแห่งชาติครั้งนี้ มีกิจกรรมการดำเนินงาน 3 กิจกรรมหลัก ช่วงเช้า พิธีทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้ศิลปินแห่งชาติผู้ล่วงลับ เพื่อแสดงความกตัญญูและระลึกถึงศิลปินผู้ล่วงลับที่มีคุณูปการต่อประเทศชาติ
จากนั้นเป็นพิธีเปิดนิทรรศการเผยแพร่ประวัติและผลงานศิลปินแห่งชาติ พ.ศ2566 จำนวน 12 ท่าน ในฐานะศิลปินแห่งชาติผู้สร้างสรรค์จรรโลงศิลป์และเป็นผู้สร้างศิลปินของชาติให้เป็นที่ประจักษ์แก่สาธารณชนอย่างกว้างขวาง ตลอดจนการแสดงหุ่นกระบอกร่วมสมัย มหาภิเนษกรมณ์พระพุทธเจ้า โดยคณะนักแสดงจากบ้านตุ๊กกะตุ่นหุ่นกระบอกไทย ดร. นิเวศ แววสมณะ (ครูช่างศิลปหัตถกรรม ผู้อนุรักษ์มรดกภูมิปัญญาดีเด่น)
รวมถึงงานเลี้ยงแสดงความยินดีแก่ศิลปินแห่งชาติ พ.ศ.2566 ซึ่งมีการแสดงต่าง ๆ ให้ผู้เข้าร่วมงานได้รับชม ได้แก่ การแสดงดนตรีไทย โดยคณะการแสดงดนตรีไทยจากสมาคมศิลปะเพื่อเยาวชน กรมส่งเสริมวัฒนธรรม และการแสดงของคณะศิลปินแห่งชาติ จำนวน 6 ชุด ถือเป็นการเผยแพร่ผลงานอันทรงคุณค่าของศิลปินแห่งชาติให้เป็นที่รู้จักมากขึ้น และเป็นประโยชน์ต่อประชาชนและผู้สนใจงานวัฒนธรรมได้เก็บเกี่ยวความรู้และประสบการณ์ พร้อมทั้งสืบสานศิลปวัฒนธรรมของชาติและองค์ความรู้ดั้งเดิม (traditional knowledge) ของศิลปินแห่งชาติที่สั่งสมกันมาอย่างยาวนาน
ทั้งนี้ กรมส่งเสริมวัฒนธรรมได้เปิดนิทรรศการเผยแพร่ประวัติและผลงานศิลปินแห่งชาติ พ.ศ.2566 ตั้งแต่วันนี้ ถึงวันที่ 13 มีนาคม 2568 เปิดให้บริการทุกวัน เวลา 08.30 - 16.30 น. (ปิดทำการเฉพาะวันอาทิตย์) เพื่อให้ประชาชนและผู้สนใจได้เรียนรู้และชื่นชมผลงานอันทรงคุณค่าของศิลปินแห่งชาติ ทั้ง 12 ท่าน
อีกทั้งให้ตระหนักถึงความสำคัญของศิลปวัฒนธรรมไทย ซาบซึ้งในความงดงาม (aesthetics) ของศิลปะแขนงต่าง ๆ ซึ่งถือเป็นรากฐานสำคัญของอัตลักษณ์และความภาคภูมิใจของชาติ
ยิ่งไปกว่านั้นนิทรรศการนี้ยังเป็นแหล่งนำเสนอองค์ความรู้และแรงบันดาลใจ (inspiration) ให้เยาวชน นักศึกษา และประชาชนทั่วไป ได้สัมผัสเรื่องราวชีวิตกับผลงานของศิลปินแห่งชาติ ผ่านสื่อจัดแสดงที่หลากหลายทั้งภาพถ่าย เรื่องราว และวีดิทัศน์ที่สะท้อนถึงความเชี่ยวชาญ (mastery) และความสร้างสรรค์ (creativity) ของศิลปินแต่ละท่าน ก่อให้เกิดกำลังใจ (encouragement) และการอนุรักษ์มรดกภูมิปัญญาทางศิลปะไทย พร้อมทั้งปลูกฝังให้คนรุ่นใหม่เห็นถึงคุณค่าของงานศิลปะไทย และร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการสืบสานและเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมของชาติให้คงอยู่ต่อไป
