'เทพไท' ชำแหละระเบียบคุมขังนอกเรือนจำตอกย้ำคุกมีไว้ขังคนจน!

20 ธ.ค.2566 - นายเทพไท เสนพงศ์ อดีต สส.นครศรีธรรมราช โพสต์เฟซบุ๊กในหัวข้อ “คุมขังนอกเรือนจำเปิดช่องทางทุจริตใหม่ ???” ระบุว่า พ.ร.บ.ราชทัณฑ์ ปี 2560 กฎกระทรวง ปี 2563 ทำไมต้องปล่อยประละเลย ไม่ออกระเบียบให้แล้วเสร็จ ตั้งแต่ปี 2563 แต่มาออก ระเบียบกรมราชทัณฑ์ว่าด้วยการดำเนินการสำหรับการคุมขังในสถานที่คุมขัง พ.ศ. 2566 เมื่อวันที่ 6 ธันวาคม 2566 ซึ่งเป็นช่วงที่คุณทักษิณ อยู่ในระหว่างการถูกคุมขัง ตามคำพิพากษาของศาลพอดี

ถ้าพิจารณาถึงระเบียบของกรมราชทัณฑ์ฉบับนี้ กำหนดให้มี “คณะทำงานพิจารณาการคุมขังในสถานที่คุมขัง" ประกอบด้วย รองอธิบดีที่กำกับดูแลกองทัณฑวิทยาเป็นประธาน ผู้อำนวยการกองทัณฑวิทยา ผู้อำนวยการกองทัณฑปฏิบัติ ผู้อำนวยการกองพัฒนาพฤตินิสัย ผู้อำนวยการกองบริการทางการแพทย์ และผู้อำนวยการ กองกฎหมาย และบุคคลภายนอกซึ่งอธิบดีแต่งตั้งจากบุคคลผู้มีความรู้ความเชี่ยวชาญทางด้านสาธารณสุข 1 คน และด้านสังคมสงเคราะห์หรืออุตสาหกรรม 1 คน เป็นคณะทำงาน โดยมีผู้อำนวยการกลุ่มงานมาตรการ ควบคุมผู้ต้องขัง สังกัดกองทัณฑวิทยา เป็นคณะทำงานและเลขานุการ และข้าราชการสังกัดกองทัณฑวิทยาที่ได้รับมอบหมายอีกไม่เกิน 2 คน เป็นผู้ช่วยเลขานุการ

ส่วนตัวเห็นว่าระเบียบฉบับนี้ ยังมีจุดอ่อนที่ต้องปรับปรุงในส่วนของการคัดเลือกนักโทษผู้ได้รับสิทธิ์คุมขังนอกเรือนจำ อยู่หลายประการ เช่น

1.คณะกรรมการพิจารณา 8 คน เป็นคณะกรรมการระดับกรม ไม่มีคณะกรรมการกลั่นกรองเบื้องต้นระดับล่าง จะขาดข้อมูลเชิงลึกของนักโทษซึ่งเจ้าหน้าที่ระดับปฎิบัติจะรู้ดีกว่าคณะกรรมการชุดนี้

2.การพิจารณานักโทษผู้ได้รับสิทธิ์คุมขังนอกเรือนจำ เป็นหน้าที่ของคณะกรรมการเป็นผู้พิจารณารายชื่อ นักโทษไม่มีสิทธิ์เสนอตัวต่อคณะกรรมการ ซึ่งจะเป็นการเปิดช่องให้คณะกรรมการชุดนี้มีอำนาจเบ็ดเสร็จในการคัดเลือก

3.ในการพิจารณาผู้ได้รับสิทธิ์คุมขังนอกเรือนจำ ต้องเปิดโอกาสให้มีการเสนอรายชื่อได้ 2 ช่องทาง คือกรรมการคัดเลือก และนักโทษเสนอตัวได้

4.ระเบียบการคัดเลือกผู้ได้สิทธิ์คุมขังนอกเรือนจำ จะต้องมีความชัดเจนในเรื่องคุณสมบัติ เช่น กำหนดโทษ ชั้นของนักโทษ ประเภทคดีประวัติการทำผิดในเรือนจำ ประวัติส่วนตัว การช่วยเหลือกิจกรรมในเรือนจำ เพื่อป้องกันระบบเส้นสาย และการหาประโยชน์จากนักโทษที่ต้องการออกไปคุมขังนอกเรือนจำ

ผมไม่มั่นใจว่า เมื่อมีระเบียบฉบับนี้ขึ้นมาแล้ว จะทำให้มีการแบ่งเกรดนักโทษ ยิ่งสร้างความเหลื่อมล้ำมากขึ้น คนที่เป็นนักโทษเกรด A ที่มีฐานะดี มีเส้นสาย ก็จะมีโอกาสออกคุมขังนอกเรือนจำก่อน ส่วนนักโทษที่ไม่มีเส้นสาย เป็นลูกชาวบ้านคนจนๆ ไม่มีโอกาสรับสิทธิ์นี้ จะเป็นการตอกย้ำว่า “คุกมีไว้ขังคนจน” อย่างแท้จริง