ไขข้อสงสัย! ทอ. แจงภาพ 'ละอองน้ำ' รอบเครื่องบิน F-35 ในวันครบ 88 ปี ไม่ใช่โซนิคบูม

โฆษกกองทัพอากาศแจงปรากฏการณ์ ‘Vapor Cone’ รอบเครื่องบิน F-35 ระหว่างบินโชว์ ไม่ใช่คลื่นกระแทกเหนือเสียง แต่เกิดจากการควบแน่นของไอน้ำขณะเครื่องบินเข้าใกล้ความเร็วเสียง ย้ำไม่เป็นอันตรายต่อเครื่องบินหรือผู้ชม

8 มีนาคม 2568 - กองทัพอากาศออกมาชี้แจงข้อสงสัย หลังมีภาพเครื่องบิน F-35 ปรากฏละอองน้ำสีขาวล้อมรอบขณะบินโชว์ในงานวันครบ 88 ปีของกองทัพอากาศโดย พล.อ.ท. ประภาส สอนใจดี โฆษกกองทัพอากาศ อธิบายผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัวว่าละอองอากาศรอบเครื่องบิน หรือที่เรียกว่า Vapor Cone หรือ Prandtl-Glauert Singularity เกิดขึ้นเมื่อเครื่องบินเคลื่อนที่ใกล้ความเร็วเสียง (ประมาณ Mach 1 หรือ ~1,235 กม./ชม. ที่ระดับน้ำทะเล) ทำให้เกิดการควบแน่นของไอน้ำในอากาศรอบตัวเครื่องบิน

สาเหตุที่เกิดละอองอากาศรอบเครื่องบิน
 
1. ความดันลดลงอย่างรวดเร็ว: เมื่อเครื่องบินเร่งความเร็วใกล้ Mach 1 ความดันอากาศบริเวณรอบเครื่องบิน โดยเฉพาะที่ปีกและส่วนท้าย จะลดลงอย่างรวดเร็ว ทำให้อุณหภูมิลดลง
2. การควบแน่นของไอน้ำ: หากอากาศมีความชื้นสูง ไอน้ำในอากาศจะควบแน่นเป็นหยดน้ำเล็ก ๆ ทำให้เกิดกลุ่มหมอกสีขาวรอบตัวเครื่องบิน
 
ความเร็วที่ทำให้เกิดปรากฏการณ์นี้
 
• โดยทั่วไปเกิดขึ้นเมื่อเครื่องบินเร่งความเร็วเข้าใกล้ Mach 0.95 - Mach 1.05
• ความเร็วเสียงที่ระดับน้ำทะเลอยู่ที่ 1,235 กม./ชม. แต่จะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับอุณหภูมิและความกดอากาศของแต่ละชั้นบรรยากาศ
 
สังเกตได้บ่อยที่ไหน?
 
• เครื่องบินรบความเร็วสูง เช่น F/A-18 Hornet, F-35, F-22 Raptor
• เครื่องบินโดยสารที่ทำความเร็วใกล้เสียง เช่น Concorde (ในอดีต)
• เครื่องบินไล่ล่าทางทหารที่บินในบรรยากาศชื้น
 
ปรากฏการณ์นี้เป็นเรื่องทางฟิสิกส์ที่เกี่ยวข้องกับอากาศพลศาสตร์ ไม่ได้เกี่ยวข้องกับ “โซนิคบูม” โดยตรง แต่สามารถเกิดขึ้นได้ในช่วงเวลาใกล้เคียงกัน
 
ละอองอากาศรอบเครื่องบิน (Vapor Cone) ไม่เป็นอันตราย ต่อเครื่องบินหรือผู้โดยสาร เพราะมันเป็นเพียงผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของความดันและอุณหภูมิในอากาศ ซึ่งทำให้ไอน้ำควบแน่นกลายเป็นหมอกสีขาวชั่วคราว
 
ทำไมไม่อันตราย?
 
• ไม่มีผลต่อโครงสร้างเครื่องบิน – เป็นเพียงไอน้ำ ไม่ใช่แรงกระแทก
• เกิดขึ้นแค่ช่วงสั้น ๆ – มักจะเกิดขึ้นขณะที่เครื่องบินเข้าใกล้ความเร็วเสียง แต่ไม่ได้ส่งผลถาวร
• ไม่ได้เกี่ยวข้องกับแรงดันอากาศในห้องโดยสาร – ระบบควบคุมแรงดันในห้องโดยสารทำให้ผู้โดยสารไม่ได้รับผลกระทบ
 
แต่สิ่งที่อันตรายคือ “โซนิคบูม” (Sonic Boom)
 
หากเครื่องบินทะลุผ่านกำแพงเสียง (Mach 1+) จะเกิด คลื่นกระแทก (Shockwave) ซึ่งอาจสร้างแรงสั่นสะเทือนและเสียงดังมาก ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เช่น:
 
• ทำให้หน้าต่างอาคารหรือกระจกแตกร้าว (หากอยู่ใกล้พื้นดิน)
• รบกวนประชาชนหรือสัตว์ป่า
• กระทบต่อโครงสร้างเครื่องบิน หากออกแบบมาไม่เหมาะสม
 
ดังนั้น ละอองอากาศรอบเครื่องบินเองไม่เป็นอันตราย แต่การบินด้วยความเร็วเหนือเสียงต้องมีการออกแบบและควบคุมอย่างเหมาะสม

เพิ่มเพื่อน

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

ทอ. ส่ง F-16 ทิ้งระเบิดทำลายกาสิโนทมอดาซิตี้ หลังพบกัมพูชาเสริมกำลังอาวุธหนักอีกรอบ

ทอ. ส่ง F-16 สนับสนุนปฏิบัติการ "ตราดปราบปรปักษ์" วันที่ 12 ทิ้งระเบิดทำลายกาสิโนทมอดา หลังพบกัมพูชาเสริมกำลังอาวุธหนักอีกรอบ

'บิ๊กเล็ก' สั่งคุมเข้ม! รับเขมรอาจจ้องก่อวินาศกรรม 'แท่นขุดเจาะน้ำมัน'

'รมว.กห.' ยอมรับกัมพูชาอาจพยายามก่อวินาศกรรมแท่นขุดเจาะน้ำมัน หลังพบโดรนบินอ่าวไทย สั่งทุกเหล่าทัพเพิ่มความเข้มงวดมาตรการดูแลความปลอดภัย ชี้เขมรทำลายโดรน D-20 เป็นเรื่องน่าเสียดาย

อดีตนักบินขับไล่ เชียร์ทัพฟ้า เร็ว-รุนแรง-เด็ดขาด จบเกมรบกัมพูชา สร้างขวัญกำลังใจ ปชช.

‘กัปตันตุ้ย- ปุญณัฐส์’ เชียร์ ‘ทัพฟ้า’ จบเกมรบกัมพูชา ‘เร็ว-รุนแรง-เด็ดขาด’  แนะผนึก 3 เหล่าทัพเปิดปฏิบัติการ ‘ยึดจุดสำคัญก่อนเจรจา’ เร่งปิดฉากสู้รบภายในสิ้นปี สร้างขวัญกำลังใจให้ประชาชน

เปิดภาพ F-16 ไทย ถล่มสะพานจัยจุมเนี้ยะ-บ่อนกาสิโน ตัดเส้นทางอาวุธกัมพูชา

กองทัพเรือผนึกกองทัพอากาศ เปิดปฏิบัติการ “ตราดปราบปรปักษ์” ส่ง F-16 ทิ้งระเบิดทำลายสะพานจัยจุมเนี้ยะ บ้านทมอดา จ.โพธิสัตว์ และบ่อนคาสิโนที่ถูก

F-16 ทิ้งระเบิด 3 ระลอก ทำลายสะพานจัยจุมเนี้ยะ ตัดเส้นทางลำเลียงชายแดนตราด

กองทัพอากาศส่ง F-16 สนับสนุนกองทัพเรือ โจมตีสะพานจัยจุมเนี้ยะในกัมพูชา หลังพบเสริมกำลังและอาวุธหนักประชิ

ทอ. ส่งเครื่องบิน F-16 ทิ้งระเบิดแรงสูง โจมตีคลังน้ำมันถูกใช้เป็นที่เก็บอาวุธหนัก ปล่อยโดรนพลีชีพ

เพจเฟซบุ๊ก Army Military Force โพสต์ภาพพร้อมข้อความว่า ด่วน! มีรายงานว่าเมื่อคืนที่ผ่านมา เครื่องบินรบขับไล่ F-16 ของกองทัพอากาศ ปฏิบัติการโจมตีทางอากาศ