ไขข้อสงสัย! ทอ. แจงภาพ 'ละอองน้ำ' รอบเครื่องบิน F-35 ในวันครบ 88 ปี ไม่ใช่โซนิคบูม

โฆษกกองทัพอากาศแจงปรากฏการณ์ ‘Vapor Cone’ รอบเครื่องบิน F-35 ระหว่างบินโชว์ ไม่ใช่คลื่นกระแทกเหนือเสียง แต่เกิดจากการควบแน่นของไอน้ำขณะเครื่องบินเข้าใกล้ความเร็วเสียง ย้ำไม่เป็นอันตรายต่อเครื่องบินหรือผู้ชม

8 มีนาคม 2568 - กองทัพอากาศออกมาชี้แจงข้อสงสัย หลังมีภาพเครื่องบิน F-35 ปรากฏละอองน้ำสีขาวล้อมรอบขณะบินโชว์ในงานวันครบ 88 ปีของกองทัพอากาศโดย พล.อ.ท. ประภาส สอนใจดี โฆษกกองทัพอากาศ อธิบายผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัวว่าละอองอากาศรอบเครื่องบิน หรือที่เรียกว่า Vapor Cone หรือ Prandtl-Glauert Singularity เกิดขึ้นเมื่อเครื่องบินเคลื่อนที่ใกล้ความเร็วเสียง (ประมาณ Mach 1 หรือ ~1,235 กม./ชม. ที่ระดับน้ำทะเล) ทำให้เกิดการควบแน่นของไอน้ำในอากาศรอบตัวเครื่องบิน

สาเหตุที่เกิดละอองอากาศรอบเครื่องบิน
 
1. ความดันลดลงอย่างรวดเร็ว: เมื่อเครื่องบินเร่งความเร็วใกล้ Mach 1 ความดันอากาศบริเวณรอบเครื่องบิน โดยเฉพาะที่ปีกและส่วนท้าย จะลดลงอย่างรวดเร็ว ทำให้อุณหภูมิลดลง
2. การควบแน่นของไอน้ำ: หากอากาศมีความชื้นสูง ไอน้ำในอากาศจะควบแน่นเป็นหยดน้ำเล็ก ๆ ทำให้เกิดกลุ่มหมอกสีขาวรอบตัวเครื่องบิน
 
ความเร็วที่ทำให้เกิดปรากฏการณ์นี้
 
• โดยทั่วไปเกิดขึ้นเมื่อเครื่องบินเร่งความเร็วเข้าใกล้ Mach 0.95 - Mach 1.05
• ความเร็วเสียงที่ระดับน้ำทะเลอยู่ที่ 1,235 กม./ชม. แต่จะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับอุณหภูมิและความกดอากาศของแต่ละชั้นบรรยากาศ
 
สังเกตได้บ่อยที่ไหน?
 
• เครื่องบินรบความเร็วสูง เช่น F/A-18 Hornet, F-35, F-22 Raptor
• เครื่องบินโดยสารที่ทำความเร็วใกล้เสียง เช่น Concorde (ในอดีต)
• เครื่องบินไล่ล่าทางทหารที่บินในบรรยากาศชื้น
 
ปรากฏการณ์นี้เป็นเรื่องทางฟิสิกส์ที่เกี่ยวข้องกับอากาศพลศาสตร์ ไม่ได้เกี่ยวข้องกับ “โซนิคบูม” โดยตรง แต่สามารถเกิดขึ้นได้ในช่วงเวลาใกล้เคียงกัน
 
ละอองอากาศรอบเครื่องบิน (Vapor Cone) ไม่เป็นอันตราย ต่อเครื่องบินหรือผู้โดยสาร เพราะมันเป็นเพียงผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของความดันและอุณหภูมิในอากาศ ซึ่งทำให้ไอน้ำควบแน่นกลายเป็นหมอกสีขาวชั่วคราว
 
ทำไมไม่อันตราย?
 
• ไม่มีผลต่อโครงสร้างเครื่องบิน – เป็นเพียงไอน้ำ ไม่ใช่แรงกระแทก
• เกิดขึ้นแค่ช่วงสั้น ๆ – มักจะเกิดขึ้นขณะที่เครื่องบินเข้าใกล้ความเร็วเสียง แต่ไม่ได้ส่งผลถาวร
• ไม่ได้เกี่ยวข้องกับแรงดันอากาศในห้องโดยสาร – ระบบควบคุมแรงดันในห้องโดยสารทำให้ผู้โดยสารไม่ได้รับผลกระทบ
 
แต่สิ่งที่อันตรายคือ “โซนิคบูม” (Sonic Boom)
 
หากเครื่องบินทะลุผ่านกำแพงเสียง (Mach 1+) จะเกิด คลื่นกระแทก (Shockwave) ซึ่งอาจสร้างแรงสั่นสะเทือนและเสียงดังมาก ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เช่น:
 
• ทำให้หน้าต่างอาคารหรือกระจกแตกร้าว (หากอยู่ใกล้พื้นดิน)
• รบกวนประชาชนหรือสัตว์ป่า
• กระทบต่อโครงสร้างเครื่องบิน หากออกแบบมาไม่เหมาะสม
 
ดังนั้น ละอองอากาศรอบเครื่องบินเองไม่เป็นอันตราย แต่การบินด้วยความเร็วเหนือเสียงต้องมีการออกแบบและควบคุมอย่างเหมาะสม

เพิ่มเพื่อน

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

'ผบ.ทสส.' สั่ง ศป.กฉ.ส่วนหน้า 8 ข้อ เร่งฟื้นฟู 'หาดใหญ่'

'ผบ.ทสส.' สั่ง ศป.กฉ.ส่วนหน้า 8 ข้อ จัดระเบียบ ‘ศูนย์พักพิง-การแพทย์’ เร่งเปิดระบบ ‘ไฟฟ้า-ประปา’ แจกถุงยังชีพ-อาหาร มาตรการ รปภ. เก็บกู้ร่างผู้เสียชีวิต ตั้งจุดรวบรวมขยะ 4 พื้นที่ ย้ายยานพาหนะกีดขวาง

GULF ระดมความช่วยเหลือผู้ประสบภัยน้ำท่วมภาคใต้ พร้อมจับมือกองทัพอากาศ ส่งมอบถุงยังชีพช่วยประชาชนที่ได้รับผลกระทบในพื้นที่

บริษัท กัลฟ์ ดีเวลลอปเมนท์ จำกัด (มหาชน) หรือ GULF นำโดย นางสาวธีรตีพิศา เตวิชพศุตม์ รองกรรมการผู้จัดการใหญ่ และประธานเจ้าหน้าที่บริหารด้านปฏิบัติการ ระดมทีม ‘กัลฟ์อาสา’ ซึ่งเป็นตัวแทนพนักงานจากสำนักงานใหญ่ และโรงไฟฟ้าในกลุ่มบริษัทกัลฟ์ อาทิ โรงไฟฟ้าอุทัย โรงไฟฟ้าหนองแซง ร่วมกันแพ็คถุงยังชีพ ‘GULF Care ส่งต่อความห่วงใยให้คนไทย’ จำนวน 1,000 ชุด ซึ่งภายในบรรจุของใช้ที่จำเป็นต่าง ๆ อาทิ นมกล่อง อาหารกระป๋อง บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป ยาสามัญประจำบ้าน และน้ำดื่ม โดยร่วมกับกองทัพอากาศ เพื่อนำไปช่วยเหลือพี่น้องประชาชนที่ได้รับผลกระทบจากน้ำท่วมในพื้นที่ภาคใต้

ทอ.ส่ง SAAB340 ลำเลียงถุงยังชีพ-เวชภัณฑ์ ลงภาคใต้ช่วยน้ำท่วม

กองทัพอากาศส่งเครื่องบินจากกองบิน 6 ไปกองบิน 7 เพื่อเร่งนำถุงยังชีพและเวชภัณฑ์ส่งต่อถึงพื้นที่ประสบอุทกภัยให้เร็วที่สุด

กองทัพอากาศ เตือนประชาชนงดเผยแพร่ภาพ-ข้อมูลปฎิบัติการทางทหาร

ทอ. แจ้งเตือนประชาชนงดเผยแพร่ภาพ -ข้อมูล การปฎิบัติการทางทหาร ขณะที่กองทัพภาคที่2 แจง สภาพแวดล้อมแบบ VUCA ผันผวนไม่แน่นอน-ซับซ้อน-คลุมเคลือ แต่ขอให้มั่นใจทุกสถานการณ์อยู่

ทอ. ประกาศยุติทุกข้อตกลงไทย-กัมพูชา จนกว่าจะไร้ความเป็นปฏิปักษ์

เพจ Royal Thai Air Force กองทัพอากาศ โพสต์ข้อความว่า ยุติการดำเนินการทุกข้อตกลงระหว่างประเทศไทยกับกัมพูชา จนกว่าการปฏิบัติการใดๆ ของกัมพูชาที่แสดงความเป็นปฏิปักษ์จะไม่มี กองทัพอากาศขอยืนยัน จะปฏิบัติหน้าที่ด้วยเกียรติ ศักดิ์ศรี และผลประโยชน์ของชาติเป็นที่ตั้ง

กสม. บี้กลาโหม เลิกทำบัญชีดำ-ไอโอคนเห็นต่าง ชี้ละเมิดสิทธิ

กสม. ตรวจสอบปมหน่วยมั่นคง จัดทำบัญชีกลุ่มเป้าหมายบุคคลและองค์กรเฝ้าระวัง พร้อมใช้ IO โจมตี ชี้ละเมิดสิทธิ มีมติให้กลาโหมยกเลิก