รถไฟอินเดีย ก้าวหน้าหรือถอยหลัง?

นักท่องเที่ยวหลายคนเก็บภาพความโรแมนติกของการเดินทางด้วยรถไฟ แต่สำหรับคนจำนวนมากในอินเดีย รถไฟเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันที่ยากลำบาก และมันเป็นเส้นทางการขนส่งที่สำคัญที่สุดของอินเดีย แม้ว่าการขนส่งทางถนนและทางอากาศจะมีความสำคัญมากขึ้น แต่รถไฟก็ยังคงเป็นเส้นทางที่มีผู้โดยสารใช้บริการจำนวนมากที่สุดในอินเดียถึง 20 ล้านคนต่อวัน นับตั้งแต่เกิดอุบัติเหตุรถไฟร้ายแรงเมื่อต้นเดือนที่ผ่านมา ชาวอินเดียหลายคนต่างตั้งคำถามว่ารถไฟอินเดียปลอดภัยแค่ไหน

อุบัติเหตุรถไฟชนกัน 3 ขบวนในรัฐโอริสสา ทางตะวันออกของอินเดีย ทำให้มีผู้เสียชีวิตเกือบ 300 ราย และบาดเจ็บกว่า 1,000 คน สาเหตุเกิดจากรถไฟโดยสารพุ่งชนรถไฟบรรทุกสินค้าที่จอดอยู่และตกราง ตู้ขบวนที่ตกรางนั้นพลิกคว่ำและไถลไปชนเข้ากับรถไฟที่กำลังแล่นสวนมา นับเป็นอุบัติเหตุรถไฟครั้งเลวร้ายที่สุดในอินเดียในศตวรรษนี้

รถไฟสายแรกในอนุทวีปอินเดียเปิดวิ่งในปี 1837 เป็นรถไฟบรรทุกหินสำหรับการก่อสร้างถนน รถไฟโดยสารขบวนแรกตามมาในปี 1854 เมื่ออินเดียได้รับเอกราชในปี 1947 ผู้ปกครองอาณานิคมอังกฤษได้วางเส้นทางรางรถไฟไว้ความยาวทั้งสิ้น 54,000 กิโลเมตร ทุกวันนี้วัดได้ 68,000 กิโลเมตร นับเป็นเครือข่ายรถไฟที่ใหญ่เป็นอันดับ 4 ของโลก รองจากสหรัฐอเมริกา จีน และรัสเซีย

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา อินเดียใช้งบลงทุนจำนวนมากในการขยายเครือข่ายรถไฟ รถไฟความเร็วสูงสายแรกระหว่างมุมไบและอัมห์ดาบาดกำลังก่อสร้าง อีกโครงการใหญ่ของรัฐบาลอินเดียคือ Vande Bharat Express เส้นทางกรุงเดลี-เมืองพาราณสี เป็นรถไฟที่เดินทางด้วยความเร็วสูงสุด 160 กิโลเมตรต่อชั่วโมง รวมถึงโครงการรถไฟความเร็วสูงสายที่ 19 ที่นายกรัฐมนตรี นเรนทรา โมดี ตั้งใจจะไปร่วมในพิธีเปิด แต่ต้องเลื่อนออกไปเพราะอุบัติเหตุรถไฟที่เกิดขึ้น

เมื่อปี 2017 การรถไฟอินเดียประกาศว่าจะเพิ่มความเร็วเฉลี่ยของรถไฟทุกขบวนภายใน 5 ปี ด้วยเส้นทางใหม่และการวางแผนที่ดีขึ้น – รถไฟขนส่งสินค้าควรจะสามารถเดินทางได้ 50 กิโลเมตรต่อชั่วโมง แทนที่จะเป็น 25 กิโลเมตรต่อชั่วโมง และรถไฟโดยสารควรจะแล่นได้ 75 กิโลเมตรต่อชั่วโมงแทนที่จะเป็น 50 กิโลเมตรต่อชั่วโมงเหมือนปัจจุบัน ปี 2022 รัฐบาลอินเดียแจ้งว่ารถไฟขนส่งสินค้าจะมีความเร็วเฉลี่ยที่ 41.3 กิโลเมตรต่อชั่วโมง แต่ไม่มีข้อมูลใดๆ เกี่ยวกับรถไฟโดยสาร

สื่อในอินเดียเผยว่า รางรถไฟไม่อยู่ในสภาพที่ดีพอ นั่นเป็นสาเหตุที่ความเร็วของรถไฟไม่ก้าวหน้าไปไหน ทางรถไฟของอินเดียอยู่ในช่วงของการเปลี่ยนแปลง รถไฟที่เร็วขึ้นกำลังจะมา ระบบตั๋วที่เรียบง่าย สถานีรถไฟจะต้องทันสมัย และสื่อความรู้สึกแบบเดียวกับสนามบิน แต่รางรถไฟในอินเดียส่วนใหญ่อยู่ในสภาพเก่าและมีข้อจำกัดในการใช้งาน

อุบัติเหตุบนเส้นทางรถไฟในอินเดียเกิดขึ้นบ่อยครั้ง เฉพาะในปี 2021 เพียงปีเดียวมีผู้เสียชีวิตบนเส้นทางรถไฟกว่า 16,000 คน มีเพียง 22 คนเท่านั้นที่เสียชีวิตจากเหตุรถไฟตกราง ผู้เสียชีวิตกว่า 11,000 คนนั้นสำนักงานสถิติแห่งชาติของอินเดียจัดให้อยู่ในประเภท “ตกหรือถูกรถไฟชน” อย่างไรก็ตาม จากข้อสังเกตในระยะยาวแสดงให้เห็นว่า รถไฟของอินเดียมีแนวโน้มที่จะปลอดภัยมากขึ้นในช่วงไม่กี่ทศวรรษที่ผ่านมา

ผู้เชี่ยวชาญชาวอินเดียมีความเห็นต่อเรื่องนี้ว่า รถไฟอินเดียควรลงทุนในความปลอดภัยมากกว่านี้ จากรายงานของ Comptroller and Auditor General of India เมื่อปี 2022 เปิดเผยว่าระหว่างปี 2017 ถึง 2021 มีรถไฟตกรางในอินเดีย 1,129 ขบวน และเป็นอุบัติเหตุ 1 ใน 4 ที่มีสาเหตุจากสภาพรางที่ควรต้องได้รับการปรับปรุงใหม่ นอกจากนั้นการรถไฟอินเดียควรมีพนักงานเพียงพอที่จะดูแลเส้นทางและรองรับฝูงชนที่ใช้บริการ

ล่าสุดการรถไฟอินเดียชี้แจงสาเหตุของอุบัติเหตุรถไฟตกรางในรัฐโอริสสาว่า มาจากการสับรางผิดพลาด แต่จะมีการตรวจสอบเพื่อความแน่ชัดอีกครั้ง แต่ตามรายงานของสื่ออินเดียระบุว่า อุบัติเหตุครั้งนี้น่าจะเกิดจากช่างเทคนิคที่สถานีรถไฟท้องถิ่น.