สถานการณ์ตึงเครียดบริเวณชายแดนตะวันออกของ 'นาโต'

สถานการณ์ที่ชายแดนระหว่างโปแลนด์และเบลารุสกำลังมาถึงจุดพีค กองทหารวากเนอร์ในประเทศเพื่อนบ้าน เฮลิคอปเตอร์ของเบลารุส และผู้ลี้ภัยที่เพิ่มจำนวนมากขึ้น กำลังสร้างความตื่นตระหนกให้กับรัฐบาลในกรุงวอร์ซอ

เฮลิคอปเตอร์จากเบลารุสบินต่ำเกินไปที่ระบบเรดาร์จะตรวจจับได้ แต่ผู้คนในหมู่บ้านของโปแลนด์ที่อยู่บริเวณชายแดนสามารถได้ยินเสียงกระหึ่มดังของเฮลิคอปเตอร์เหล่านั้น วอร์ซอวิจารณ์ถึงสิ่งที่มินสค์ปฏิเสธ นั่นคือ น่านฟ้าของโปแลนด์กำลังถูกละเมิด ผลลัพธ์ที่ตามมาคือ โปแลนด์ส่งกองกำลังไปที่ชายแดนมากขึ้น ซึ่งไม่ใช่ครั้งแรกในฤดูร้อนนี้

นับตั้งแต่รู้ข่าวว่ากองทหารวากเนอร์เข้าไปแฝงตัวอยู่ในเบลารุส โปแลนด์ก็ระส่ำระสายแล้ว กระทรวงกลาโหมยืนยันว่าพวกเขากำลังฝึกซ้อมร่วมกับกองทัพของเบลารุส ยิ่งปรากฏมีภาพวิดีโอบันทึกการพบปะกันระหว่างประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูตินของรัสเซีย กับอเล็กซานเดอร์ ลูกาเชงโกเมื่อวันที่ 23 กรกฎาคม แล้วกองทหารถามเขาว่าพวกเขาสามารถเคลื่อนไปทางตะวันตกได้หรือไม่ ยิ่งทำให้โปแลนด์เกิดความกังวลหนักขึ้นอีก

นอกจากนี้ในการสนทนากัน พวกเขายังกล่าวถึงโปแลนด์ ลูกาเชงโกให้คำมั่นกับปูตินว่าจะให้กองทหารประจำการที่เบลารุส-ตามที่ตกลงกันไว้ และในตอนท้ายของประโยคมีเสียงหัวเราะของลูกาเชงโกด้วย ดูเป็นการยั่วยุที่ไม่มีใครในโปแลนด์ขำตาม กองทหารวากเนอร์มีอยู่ราว 4,000 นายในเบลารุส แต่ไม่ใช่ว่ากองทหารวากเนอร์อยู่ในบริเวณใกล้ชายแดนเท่านั้นที่ทำให้เกิดความไม่สงบ รัฐบาลโปแลนด์ยังเกรงว่ากองทหารวากเนอร์อาจช่วยผู้อพยพข้ามพรมแดนไปฝั่งโปแลนด์ด้วย ทุกวันนี้จำนวนผู้อพยพที่พยายามข้ามพรมแดนสูงถึง 16,000 คน ซึ่งมากกว่าจำนวนทั้งหมดในปี 2022

การอพยพผ่านเส้นทางที่เรียกว่า ‘Belarus Route’ ทำให้โปแลนด์ต้องหวนนึกถึงความหลังเมื่อปี 2021 ที่ผู้อพยพหลั่งไหลเข้าสหภาพยุโรปผ่านทางเบลารุส หลายคนต้องพักค้างอยู่ในป่าบริเวณชายแดนนานหลายสัปดาห์ จนกลายเป็นเหตุฉุกเฉินด้านมนุษยธรรม ตั้งแต่ครั้งนั้นแล้วที่เบลารุสตกเป็นเป้าสงสัยว่าเป็นฝ่ายช่วยลักลอบพาผู้อพยพข้ามพรมแดน วันนี้บริเวณเส้นพรมแดนปรากฏรั้วยาว 187 กิโลเมตรเพื่อปิดกั้นการสัญจรผ่านแล้ว

สัปดาห์ที่แล้ว มาแตอุช มอราวีแยตสกี นายกรัฐมนตรีโปแลนด์ ได้แถลงข่าวร่วมกับประธานาธิบดีกิตานาส นาอูเซดาของลิทัวเนีย กล่าวถึงเบลารุสว่ากำลังพยายามทำให้ภูมิภาคสั่นคลอนอย่างมีเป้าหมาย และไม่ใช่เรื่องบังเอิญที่การพบปะกันครั้งนี้เกิดขึ้นที่บริเวณพรมแดนซูวาลกิ ซึ่งเป็นจุดเชื่อมต่อทางบกเพียงแห่งเดียวระหว่างประเทศสมาชิกนาโตในแคว้นบอลติกและโปแลนด์ ที่มีความอ่อนไหวทางยุทธศาสตร์สูง แต่ที่นั่นห่างเพียง 65 กิโลเมตรด้วยเส้นทางบินระหว่างคาลินินกราดของรัสเซียและเบลารุส ถ้อยแถลงของนาอูเซดาและมอราวีแยตสกีระบุถึงความร่วมมือ และเป็นไปได้ว่าทั้งสองประเทศจะปิดพรมแดนกับเบลารุส

มอราวีแยตสกียังเน้นย้ำถึงความสำคัญของความร่วมมือกับลิทัวเนียและประเทศสมาชิกอื่นๆ ของนาโต และเขายังทบทวนให้ฟังอีกครั้งว่า ทำไมพรมแดนกับเบลารุสจึงส่งผลกระทบต่อพันธมิตรทั้งหมด “ทุกวันนี้พรมแดนของโปแลนด์และลิทัวเนียเป็นพรมแดนของโลกเสรี ที่หยุดแรงกดดันจากตะวันออก”.