กลุ่มประเทศ BRICS ตำหนิมาตรการภาษีตามอำเภอใจของทรัมป์

ผู้นำกลุ่ม BRICS รวมตัวหารือประเด็นเศรษฐกิจการเมืองและร่วมตำหนิมาตรการภาษีนำเข้าแบบตามอำเภอใจของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์

(จากซ้ายไปขวา) เซอร์เก ลาฟรอฟ รัฐมนตรีต่างประเทศรัสเซีย, ชีค คาลีด บิน โมฮัมเหม็ด บิน ซายิด อัล-นาห์ยาน มกุฎราชกุมารแห่งอาบูดาบี, ประธานาธิบดีปราโบโว ซูเบียนโต ของอินโดนีเซีย, ประธานาธิบดีไซริล รามาโฟซา ของแอฟริกาใต้, ประธานาธิบดีลุยซ์ อินาซิโอ ลูลา ดา ซิลวา ของบราซิล, นายกรัฐมนตรีนเรนทรา โมดี ของอินเดีย, นายกรัฐมนตรีหลี่ เฉียง ของจีน, นายกรัฐมนตรีอับบีย์ อาเหม็ด ของเอธิโอเปีย, นายกรัฐมนตรีมอสตาฟา มัดบูลี ของอียิปต์ และอับบาส อาราฆชี รัฐมนตรีต่างประเทศอิหร่าน ถ่ายภาพร่วมกันระหว่างการประชุมสุดยอด BRICS ที่เมืองริโอ เดอ จาเนโร ประเทศบราซิล เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม (Photo by Pablo PORCIUNCULA / AFP)

เอเอฟพีรายงาน เมื่อวันจันทร์ที่ 7 กรกฎาคม 2568 กล่าวว่า บรรดาผู้นำประเทศกลุ่มบริกส์ (BRICS) เดินทางมาเยือนเมืองริโอ เดอ จาเนโร เพื่อหารือประเด็นต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเศรษฐกิจโลกที่ปั่นป่วนเพราะมาตรการภาษีนำเข้าแบบตามอำเภอใจของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ และการโจมตีอิหร่านของอิสราเอลและสหรัฐฯ เมื่อไม่นานนี้

ทั้งนี้ 11 ประเทศเศรษฐกิจเกิดใหม่ซึ่งรวมถึงบราซิล, รัสเซีย, อินเดีย, จีน และแอฟริกาใต้ คิดเป็นประชากรประมาณครึ่งหนึ่งของโลกและผลผลิตทางเศรษฐกิจทั่วโลกกว่า 40 %

แม้กลุ่มประเทศเหล่านี้มีความเห็นแตกแยกกันในหลายๆ เรื่อง แต่กลับพบจุดร่วมเมื่อเป็นเรื่องของผู้นำสหรัฐฯ ที่ชอบเอาแต่ใจและสงครามภาษีที่หยุดชะงักกระบวนการการค้าโลก

ผู้นำกลุ่ม BRICS แสดงความกังวลอย่างจริงจังเกี่ยวกับการเพิ่มขึ้นของมาตรการภาษีศุลกากรและมาตรการที่ไม่ใช่ภาษีศุลกากรแบบฝ่ายเดียว โดยเตือนว่ามาตรการเหล่านี้ผิดกฎหมายและไร้เหตุผล

ในเดือนเมษายน ทรัมป์ขู่พันธมิตรและคู่แข่งด้วยภาษีศุลกากรจำนวนมาก แต่เสนอให้ผ่อนผันและเจรจาเฉพาะราย โดยเขาเตือนว่าจะเรียกเก็บภาษีศุลกากรแบบฝ่ายเดียว เว้นแต่จะบรรลุข้อตกลงภายในวันที่ 1 สิงหาคม

กลุ่ม BRICS กล่าวว่าการเคลื่อนไหวดังกล่าวฝ่าฝืนกฎการค้าโลก, คุกคามการค้าโลก และส่งผลกระทบต่อแนวโน้มการพัฒนาเศรษฐกิจโลก

คำประกาศการประชุมสุดยอดครั้งนี้ไม่ได้กล่าวถึงสหรัฐอเมริกาหรือตัวประธานาธิบดีโดยตรง แต่เป็นการโจมตีทางการเมืองที่ชัดเจนโดยมุ่งเป้าไปที่ผู้ครอบครองทำเนียบขาวในปัจจุบัน

สถาบัน Peterson Institute for International Economics ซึ่งเป็นสถาบันวิจัยในวอชิงตัน ประเมินว่าภาษีศุลกากรของทรัมป์อาจทำให้จีดีพีของสหรัฐฯ ลดลงประมาณสองจุดและส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจตั้งแต่เม็กซิโกไปจนถึงอ่าวอาหรับที่ร่ำรวยน้ำมัน

BRICS ซึ่งก่อตั้งขึ้นเมื่อสองทศวรรษก่อนในฐานะฟอรัมสำหรับประเทศเศรษฐกิจที่เติบโตอย่างรวดเร็ว กลายมาเป็นสมาคมประชาชาติที่ช่วยในการถ่วงดุลอำนาจที่ขับเคลื่อนโดยจีนกับชาติตะวันตก

แต่เนื่องจากกลุ่มได้ขยายตัวด้วยการเข้าร่วมของอิหร่าน, อินโดนีเซีย และประเทศอื่นๆ จึงเกิดการดิ้นรนเพื่อให้บรรลุฉันทามติที่มีความหมายในประเด็นต่างๆ ตั้งแต่สงครามกาซาไปจนถึงการปฏิรูปสถาบันระหว่างประเทศ

พลังทางการเมืองของการประชุมสุดยอดในปีนี้ค่อนข้างเบาบาง เนื่องจากประธานาธิบดีสีจิ้นผิง ของจีนไม่เข้าร่วมการประชุมเป็นครั้งแรกในรอบ 12 ปี

แต่ผู้นำจีนก็ไม่ใช่คนเดียวที่ขาดการประชุมสำคัญ

ประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน ของรัสเซียซึ่งถูกกล่าวหาว่าก่ออาชญากรรมสงครามในยูเครน ก็เลือกที่จะเข้าร่วมผ่านลิงค์วิดีโอแทน

ประธานาธิบดีมาซูด ปีเซชเคียน ของอิหร่านซึ่งประเทศของเขายังคงได้รับผลกระทบจากความขัดแย้งกับอิสราเอล ก็ไม่เข้าร่วมการประชุมเช่นกัน แต่ส่งอับบาส อาราฆชี รัฐมนตรีต่างประเทศเป็นตัวแทน

อย่างไรก็ตาม การไม่เข้าร่วมของสีจิ้นผิงถือเป็นการลดทอนความสำคัญของกลุ่ม BRICS และประธานาธิบดีลุยซ์ อินาซิโอ ลูลา ดา ซิลวาซึ่งต้องการให้บราซิลมีบทบาทมากขึ้นบนเวทีโลก

ด้านสถานการณ์ตะวันออกกลางก่อนหน้านี้ กลุ่ม BRICS ได้ให้การสนับสนุนในเชิงสัญลักษณ์แก่สมาชิกร่วมอย่างอิหร่าน โดยประณามการโจมตีทางทหารต่อเป้าหมายนิวเคลียร์และเป้าหมายอื่นๆ ที่ดำเนินการโดยอิสราเอลและสหรัฐอเมริกา

กลุ่มฯยังเรียกร้องให้มีการหยุดยิง "ทันที" และ "ถอนกำลังอิสราเอลทั้งหมด" ออกจากฉนวนกาซา ซึ่งอิสราเอลทำสงครามกับกลุ่มฮามาสมาเป็นเวลา 21 เดือน

กลุ่มฯต้องการให้มีการแก้ปัญหาความขัดแย้งระหว่างอิสราเอลและปาเลสไตน์โดยสันติภายใต้ระบบสองรัฐ แม้อิหร่านจะยืนกรานมาตลอดว่าอิสราเอลควรถูกทำลายก็ตาม

การประชุมสุดยอดครั้งนี้ยังเรียกร้องให้มีการควบคุมปัญญาประดิษฐ์ และกล่าวว่าเทคโนโลยีนี้ไม่สามารถสงวนไว้สำหรับประเทศร่ำรวยเท่านั้น

ปัจจุบันภาคส่วนปัญญาประดิษฐ์เชิงพาณิชย์ถูกครอบงำโดยยักษ์ใหญ่ด้านเทคโนโลยีของสหรัฐ แม้ว่าจีนและประเทศอื่นๆ จะมีศักยภาพในการพัฒนาอย่างรวดเร็วก็ตาม

ขณะที่ทรัมป์ตอบโต้กลุ่มประเทศ BRICS โดยตรงบนโซเชียลมีเดียเมื่อคืนวันอาทิตย์

ทรัมป์เขียนบนแพลตฟอร์ม Truth Social ของเขาว่า "ประเทศใดก็ตามที่เข้าร่วมกับนโยบายต่อต้านอเมริกาของกลุ่ม BRICS จะถูกเรียกเก็บภาษีเพิ่มเติม 10% โดยไม่มีข้อยกเว้น"

ทั้งนี้ การประชุมสุดยอด BRICS ครั้งต่อไปในปี 2026 จะจัดขึ้นที่อินเดีย.