ใครจะมาแทนนายกฯ หลี่ เค่อเฉียง?

คนมานั่งตำแหน่งนี้สำคัญมาก เพราะต้องดูแลด้านเศรษฐกิจเป็นหลัก

ในจังหวะที่จีนกำลังเผชิญกับความท้าทายหลายๆ ด้าน

ล่าสุด สื่อตะวันตกบางสำนักฟันธงว่า คนที่น่าจะเป็นตัวเต็งสำคัญที่สุดที่จะมานั่งเก้าอี้นายกฯ จีนแทน หลี่ เค่อเฉียง คือ

หวาง หยาง หัวหน้าสาขาพรรคคอมมิวนิสต์ ณ มณฑลกวางตุ้ง 

รอยเตอร์บอกว่า หวาง หยาง วัย 67 ปี เคยแสดงจุดยืนในทาง "เสรีนิยม" ในการบริหารเมือง

แต่คำว่า “เสรีนิยม” ในที่นี้ต้องเข้าใจว่าไม่ได้มีความหมายเหมือน “liberal” แบบตะวันตก

เพียงแต่มีแนวทางที่ไม่เคร่งครัดในกรอบของความเป็นพรรคคอมมิวนิสต์เท่านั้น

ยิ่งพอมาอยู่ใต้สี จิ้นผิง, เขาก็ลดดีกรีความเป็น “เสรีนิยม” ลงไปอย่างเห็นได้ชัด

ที่น่าจะเป็นผลงานที่ประทับใจ สี จิ้นผิง ก็คือ การที่ หวาง หยาง ทำหน้าที่หัวหน้าพรรคสาขากวางตุ้ง ซึ่งติดกับฮ่องกงนั้น 

เขาเดินหน้ายกระดับคุณภาพของอุตสาหกรรมที่ล้าสมัย โดยเน้นหนักไปในทางการใช้นวัตกรรมเพื่อสร้างความสามารถในการแข่งขันเพิ่มขึ้น

อีกทั้งยังตอบสนองแนวทางของ สี จิ้นผิง ในการเน้นนโยบายภาคสังคมที่คำนึงถึงความเป็นอยู่ของคนทุกกลุ่ม ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง

หวาง หยาง...ตัวเต็งเบอร์ 1

ที่ว่าเขามีท่าที “เปิดกว้าง” นั้นมาจากหลายกรณีที่ หวาง หยาง ตัดสินใจเดินหน้าลงโทษคนกระทำผิด แม้จะเป็นเจ้าหน้าที่รัฐ

เช่น เมื่อปลายปี 2011 ขณะเกิดเหตุเผชิญหน้ากันกรณีเเย่งที่ดิน หวาง หยาง ไล่เจ้าหน้าที่ที่จับได้ว่าทุจริตประพฤติมิชอบออกจากตำแหน่งอย่างเด็ดเดี่ยว

อีกกรณีหนึ่ง เขาเคยอนุญาตให้มีการประท้วง ไม่ยอมรับผลการเลือกตั้งท้องถิ่น โดยชาวบ้านที่กล้าฝ่าฝืนอิทธิพลของการเมืองระดับรากหญ้า

โดยตำแหน่งแล้ว นายกรัฐมนตรีของจีนคือผู้นำอันดับ 2 ของรองจากประธานาธิบดี 

แต่ในทางปฏิบัติสำหรับจีนภายใต้ สี จิ้นผิง นั้น อำนาจบารมีของนายกฯ มิได้มีความโดดเด่นหรือเป็นอิสระจากร่มเงาของผู้นำสูงสุด

เป็นที่รู้กันว่าเมื่อท่านประธานาธิบดีสีได้รวมศูนย์อำนาจไว้ในตัวเอง คนที่เป็นนายกฯ ก็คงจะเป็นเพียงผู้รับนโยบายจากเบอร์ 1 ในทุกๆ ด้าน

โดยเฉพาะหากโยงกับประเด็นอื่น เช่น ในกรณีโรคระบาดโควิด-19 ที่สี จิ้นผิง ยืนยันว่าจะต้องให้ความสำคัญกับการระงับการแพร่กระจายของโรคมากกว่าตัวเลขเศรษฐกิจ

นายกฯ หลี่ เค่อเฉียง ก็จำเป็นต้องเดินตามแนวทางนั้น

หู ชุนหวา...ตัวเต็งเบอร์ 2

ประวัติของ หวาง หยาง น่าสนใจ เพราะแม้จะไม่ได้เกิดมาในครอบครัวฐานะดี แต่เขาก็ก้าวขึ้นมาในหน้าที่งานการอย่างโดดเด่น

เขาเคยเป็นลูกจ้างในโรงงานผลิตอาหาร และทำงานตั้งเเต่อายุยังน้อยเพื่อเลี้ยงครอบครัว แม่ของเขาเป็นเเม่เลี้ยงเดี่ยว

หวาง หยาง เริ่มฉายแววให้เห็นเมื่อได้รับความสนใจจาก เติ้ง เสี่ยวผิง ในช่วงเวลาที่เติ้งกำลังสร้างทีมงานที่แข็งแกร่งในหลายๆ ด้าน

ต่อมา หยาง หวาง ก็มีความใกล้ชิดกับ หู จิ่นเทา อดีตประธานาธิบดีจีนอีกคนหนึ่ง

นักข่าวต่างชาติที่เคยพบเขาบอกว่า หวาง หยาง มีสไตล์การสนทนาที่เป็นกันเอง และมีไหวพริบในการตอบคำถามอย่างดี

เมื่อกว่า 10 ปีก่อน หวาง หยาง นัดพบปะกับนักข่าวที่กวางเจา 

เขาไม่เหมือนผู้นำระดับสูงของจีนคนอื่นตรงที่ว่า หวาง หยาง มีความมั่นใจในตัวเองสูง และสามารถสนทนากับสื่อแบบไร้สคริปต์ได้อย่างน่าประทับใจ

บ่อยครั้งเขาก็แสดงถึงอารมณ์ขัน อันเป็นคุณสมบัติที่ผู้นำจีนคนอื่นไม่ค่อยจะมีนัก

แค่เขาวางตัวเป็นกันเองกับสื่อก็ทำให้ หวาง หยาง มีความแตกต่างกับผู้นำจีนคนอื่นอย่างมีนัยสำคัญแล้ว

ในแง่การสัมผัสกับต่างประเทศ หวาง หยาง เคยรับผิดชอบงานด้านความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจกับต่างประเทศ ซึ่งรวมถึงกับสหรัฐฯ ด้วยเช่นกัน

ดังนั้นเขาจึงมีความคุ้นเคยกับความบาดหมางระหว่างปักกิ่งกับวอชิงตันในประเด็นด้านการค้าดีพอสมควร

หวาง หยาง ก้าวขึ้นในพรรคอย่างเป็นขั้นเป็นตอน

เมื่อปี 2017 เขาได้รับการเลื่อนตำแหน่งมาอยู่ในคณะกรรมการบริหารสูงสุดของพรรค 

นั่งเก้าอี้อาวุโสอันดับ 4 จากจำนวนสมาชิกทั้งหมด 7 คน

นอกจากนั้นเขายังดำรงตำแหน่งประธานกลุ่มที่ปรึกษาด้านการเมืองของพรรคที่ชื่อว่า Chinese People's Political Consultative Conference หรือ CPPCC

คำถามสำคัญคือ ถ้า หวาง หยาง มีความคิดในแนว “เสรีนิยม” จริง เหตุไฉน สี จิ้นผิง จึงไว้วางใจเขา?

นักวิเคราะห์ของรอยเตอร์บอกว่า สีให้ความไว้ใจเขาในช่วงหลายปีที่ผ่านมาจากการที่ หวาง หยาง ทำงานอย่างเงียบ ๆ 

แน่นอน ที่สำคัญมากคือ การที่เขาแสดงความจงรักภักดีต่อสีในช่วง 5 ปีที่อยู่ในคณะกรรมการใหญ่ของพรรคอย่างไม่เสื่อมคลาย

พอมาอยู่ใกล้กับสี หวาง หยาง ก็ลดความเข้มข้นของความคิด “นอกกรอบ” ลงอย่างเห็นได้ชัด

เช่น ในกรณีจุดยืนต่อประเด็นการเมืองร้อนๆ เช่น ไต้หวัน ซินเจียงและทิเบต เขาก็ยืนข้าง สี จิ้นผิง อย่างเหนียวแน่น

ภายในพรรค หวาง หยาง รับผิดชอบด้านนโยบายของพรรคต่อมณฑลซินเจียงทางตะวันตกของจีน 

ส่วนรองนายกฯ หู ชุนหวา, รองนายกฯ ที่เป็นตัวเต็งอีกคนนั้น มีความโดดเด่นเฉพาะตัวหลายด้านเช่นกัน

เขาก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งส่วนหนึ่งของฝั่งเยาวชนของพรรคคอมมิวนิสต์

และเป็นที่รู้จักแพร่หลายในนาม "หูน้อย" 

เพราะแม้จะไม่มีความสัมพันธ์ในครอบครัวแม้จะมีแซ่เดียวกัน แต่ก็มีความคล้ายคลึงในอาชีพการงานของเขากับอดีตเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์จีน หู จิ่นเทา

หู ชุนหวา กลายเป็นผู้ว่าราชการที่อายุน้อยที่สุดของจีนเมื่อเข้ารับตำแหน่งในมณฑลเหอเป่ยในปี 2551 

จากนั้นเขาได้รับการเลื่อนตำแหน่งให้เป็นเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์แห่งมองโกเลียในปี 2552 

ในปี 2555 เขาได้รับแต่งตั้งให้เป็นเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์มณฑลกวางตุ้ง และเข้าสู่ CCP Politburo อย่างรวดเร็วเช่นกัน

ใครจะเข้าป้ายได้ตำแหน่งนายกฯ จีนเป็นอีกเรื่องหนึ่งที่มีการ “ลุ้น” กันอย่างกว้างขวางในหมู่ผู้ติดตามการเมืองจีนเช่นกัน.