ทำไมผู้นำยุโรปเข้าคิวเยือนจีน?

ทั้งยุโรปและจีนก็หวังจะแยกแยะให้เกิดความแตกต่างเช่นกัน

แต่ในทางปฏิบัติจะสำเร็จแค่ไหนอยู่ที่ทั้งสองฝ่ายพร้อมจะเข้าใจปัญหาของกันและกันเพียงใด

สื่อทางการจีนบอกว่า ปฏิสัมพันธ์ระหว่างจีนกับสหภาพยุโรปที่เข้มข้นเน้นให้เห็นฉันทามติร่วมกันระหว่างสองฝ่าย ที่เห็นพ้องกันว่าควรจะต้องปรับปรุงการสื่อสารและการแลกเปลี่ยนระหว่างบุคคลให้ดีกว่าที่ผ่านมา

จีนได้เสนอแผนสันติภาพยูเครน 12 ประเด็น แต่สหภาพยุโรปก็ดูเหมือนจะยังไม่ค่อยไว้วางใจปักกิ่งนัก

จีนพยายามจะบอกยุโรปให้ใช้วิจารณญาณของตนที่ไม่จำเป็นต้องเกาะติดกับสหรัฐฯ เสมอไป

 “สหภาพยุโรปควรกำกับชะตากรรมของตนเองเพื่อยุติความเป็นปรปักษ์ และส่งเสริมการหยุดยิงเพื่อสันติภาพและความมั่นคงที่ยั่งยืนของยุโรป”

นี่เป็นเสียงเรียกร้องในบทความของสื่อทางการจีน

แต่ก่อนเดินทาง “หญิงแกร่งแห่งอียู” Ursula von  der Leyen ก็ยังวิพากษ์ท่าทีของจีนในหลายเรื่อง

เธอบอกว่า เป็นที่ชัดเจนว่าความสัมพันธ์ระหว่างสหภาพยุโรปกับจีนห่างเหินและเพิ่มความตึงเครียดมากขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา

 “แต่ดิฉันเชื่อว่ามันไม่มีความเป็นไปได้ หรือเป็นประโยชน์อันใดสำหรับยุโรปที่จะแยกตัวออกห่างออกจากจีน” เธอยอมรับ

คำว่า decouple ถูกนำมาใช้เพื่อตอกย้ำว่าการ  “แยกขั้วกันอย่างถาวร” ไม่ใช่ทางออกที่จะเป็นประโยชน์กับฝ่ายใด

ความตึงเครียดระหว่างสหภาพยุโรปกับปักกิ่งทวีความรุนแรงขึ้นอย่างมากจากประเด็นต่างๆ รวมถึงไต้หวัน ข้อกล่าวหาการปราบปรามชาวอุยกูร์ของจีนในซินเจียง และข้อพิพาทองค์การการค้าโลกของสหภาพยุโรปกับจีนเกี่ยวกับข้อจำกัดทางการค้าต่อประเทศสมาชิกลิทัวเนีย

 “การกระทำที่ทวีความรุนแรงเหล่านี้ชี้ให้เห็นถึงจีนที่เริ่มกระทำการกดขี่มากขึ้นทั้งในประเทศ และแสดงท่าทีที่แข็งกร้าวมากขึ้นในต่างประเทศ” เธอว่า

การที่ปักกิ่งปฏิเสธจะประณามสงครามของรัสเซียในยูเครน และความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดกับมอสโกก็เป็นประเด็นที่อียูยกขึ้นมาเป็นคำถามเช่นกัน

จึงไม่ต้องสงสัยว่า มีการจับจ้องไปที่การเดินทางร่วมกับประธานาธิบดีมาครงของฝรั่งเศส ที่มาพร้อมกันอย่างมากเช่นกัน

คาดกันว่าหัวข้อสำคัญของการพบปะที่ปักกิ่งครั้งนี้ น่าจะโยงกับความสัมพันธ์ทางการค้าระหว่างจีนกับยุโรป รวมถึงการเข้าถึงตลาดและหลักปฏิบัติด้านการแข่งขันที่เป็นธรรม

ปีที่ผ่านมา จีนเป็นคู่ค้ารายใหญ่อันดับ 3 สำหรับการส่งออกสินค้าของสหภาพยุโรป และเป็นคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดสำหรับการนำเข้าสินค้าของกลุ่ม

เชื่อว่าสี จิ้นผิง คงใช้โอกาสนี้โน้มน้าวให้ผู้นำยุโรปบางคนกลับมา “ทำธุรกิจตามปกติ” เสียที

ผู้เล่นรายใหญ่ที่สุดเช่นเยอรมนีและฝรั่งเศส และแวดวงธุรกิจในสองประเทศนี้ มีความสนใจอย่างมากในการพยายามหาทางกลับมาคบหาจีนเพื่อฟื้นฟูเศรษฐกิจของตนคณะผู้แทนธุรกิจของฝรั่งเศส ได้ขอให้มาครงส่งสัญญาณไปยังปักกิ่งว่าความร่วมมือทางเศรษฐกิจยังคงมีความสำคัญอย่างมาก

แต่ต้องไม่ลืมว่าสำหรับสี จิ้นผิง แล้วทุกอย่างไม่ว่าจะเป็นเศรษฐกิจหรือการเมือง ล้วนแล้วแต่มีความโยงใยกันทั้งสิ้น มิอาจจะแยกออกจากกันได้

นักวิเคราะห์มองว่า มาครงต้องการพยายามจะหว่านล้อมไม่ให้จีนเข้าใกล้รัสเซียมากไปกว่านี้

แต่นั่นคือความท้าทายสำหรับผู้นำฝรั่งเศส เพราะโอกาสที่จะ “แยก” สี จิ้นผิง จากปูตินก็เป็นเรื่องที่ยากไม่น้อยไปกว่าที่จีนพยายามจะ “แยกยุโรปจากสหรัฐฯ” เช่นกัน

สิ่งที่ผู้นำฝรั่งเศสและคณะกรรมาธิการยุโรปสามารถทำได้คือ เตือนจีนถึงผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นในกรณีที่มีการสนับสนุนทางทหารเพิ่มเติมแก่รัสเซีย

และตอกย้ำถึงอันตรายที่รัสเซียจะติดตั้งอาวุธนิวเคลียร์ในเบลารุส

มาครงมีสิทธิ์ตั้งคำถามเรื่องนิวเคลียร์ เพราะฝรั่งเศสเป็นประเทศที่มีอาวุธนิวเคลียร์ และฝรั่งเศสไม่ได้เป็นส่วนที่ผูกติดกับสหรัฐฯ และอังกฤษ

แต่มาครงก็คงต้องยอมรับว่าเขาไม่รู้ว่าสี จิ้นผิง จะยอมฟังเขามากน้อยแค่ไหน

สื่อทางการจีนบอกว่า มาครองจะพบกับสี จิ้นผิง และนายกรัฐมนตรีหลี่ เฉียง และจ้าว เล่อจี้ ประธานสภาประชาชนแห่งชาติ

โฆษกกระทรวงต่างประเทศจีนบอกว่า ในการหารือกันนั้น สีและมาครงจะร่วมกันจัดทำแผนที่การพัฒนาความสัมพันธ์ทวิภาคีในอนาคต กระชับความร่วมมือจีน-ฝรั่งเศส  และจีน-สหภาพยุโรป ให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้นในด้านต่างๆ และแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในเชิงลึกเกี่ยวกับประเด็นสำคัญระดับนานาชาติและระดับภูมิภาค

ปักกิ่งบอกว่า พร้อมที่จะทำงานร่วมกับฝรั่งเศสเพื่อใช้การเยือนครั้งนี้เป็นโอกาสในการสร้างผลลัพธ์ใหม่ ในการเป็นหุ้นส่วนเชิงยุทธศาสตร์ที่ใกล้ชิดและยั่งยืนระหว่างสองประเทศ ส่งเสริมการพัฒนาที่ดีของความสัมพันธ์จีน-สหภาพยุโรป และสนับสนุนสันติภาพ เสถียรภาพ และการพัฒนาของโลก

ปีนี้มีความหมายเพราะเป็นปีครบรอบ 20 ปีของการเป็นหุ้นส่วนทางยุทธศาสตร์ที่ครอบคลุมระหว่างจีน-สหภาพยุโรป  

นักวิเคราะห์ฝั่งจีนชี้ถึง “การเปลี่ยนแปลงทางภูมิรัฐศาสตร์ขนานใหญ่”

และยอมรับว่าระดับ “ความไว้วางใจทางการเมือง”  ระหว่างจีนกับสหภาพยุโรปได้ลดลง เหตุผลมาจากการที่จีนกับสหรัฐฯ มีเรื่องเผชิญหน้ากันมากขึ้น

ปักกิ่งเชื่อว่าเมื่อเศรษฐกิจของจีนกำลังฟื้นตัวอย่างแข็งแกร่ง ยุโรปก็ย่อมต้องการสำรวจโอกาสทางธุรกิจในตลาดที่กว้างขวางใหญ่โตและเฟื่องฟูของจีน

ด้านหนึ่งยุโรปก็ต้องการจะคบหาจีนเพื่อฟื้นเศรษฐกิจของตน แต่อีกด้านหนึ่งก็กลัวการขยายอิทธิพลของปักกิ่ง

 ส่วนจีนก็หวาดหวั่นว่ายุโรปจะเดินตามสหรัฐฯ จนไม่เป็นตัวของตัวเอง

จีนต้องการให้ยุโรปเป็น “อิสระจากอเมริกา”

ยุโรปก็ต้องการให้จีนเป็น “อิสระจากรัสเซีย”

พอจะเห็นความลำบากยากเย็นในการพูดจาภาษาเดียวกันแล้วใช่ไหม?