ไฉนโปแลนด์จึงกลายเป็น ตัวละครสำคัญในสงครามยูเครน?

ใครจะเข้ายูเครนต้องผ่านโปแลนด์เพื่อเดินทางต่อทางรถไฟหรือถนน ซึ่งเป็นเส้นทางที่ปลอดภัยที่สุด เพราะเส้นทางขนส่งเข้ากรุงเคียฟถูกระงับด้วยสงคราม

นอกจากนั้นโปแลนด์ยังกลายเป็นประเทศที่ประกาศสนับสนุนให้ยูเครนเข้านาโตและสหภาพยุโรปที่ดังที่สุดประเทศหนึ่ง

โปแลนด์ยังออกมาวิพากษ์บางประเทศทางตะวันตกว่า “มีท่าทีอ่อนข้อต่อรัสเซียมากเกินไป” ในกรณีรุกรานยูเครน

รัฐบาลโปแลนด์ภายใต้การนำของประธานาธิบดี Andrzej Duda เพิ่งต้อนรับการไปเยือนของประธานาธิบดีเซเลนสกีอย่างอบอุ่น

ขณะที่สมาชิกนาโตอื่นๆ จัดสรรงบประมาณ 2% ของจีดีพีให้กับด้านกลาโหมตามข้อตกลงกับนาโต แต่โปแลนด์ไม่ลังเลที่จะปรับขึ้นไปที่ 4% เพื่อแสดงความทุ่มเทต่อความร่วมมือทางทหารขององค์กรทหารร่วม

เพื่อแสดงความพร้อมจะช่วยยูเครนรบกับรัสเซีย โปแลนด์เป็นประเทศแรกที่ส่งรถถัง Leopard2 ให้ยูเครน (ก่อนที่เยอรมนีซึ่งเป็นผู้ผลิตด้วยซ้ำ)

และเมื่อไม่นานมานี้ โปแลนด์ก็เป็นประเทศแรกที่ประกาศจะส่งมอบเครื่องบินรบให้กับยูเครนเพื่อสกัดการโจมตีของรัสเซีย

เมื่อเร็วๆ นี้ สหรัฐฯ และนาโตสร้างค่ายทหารถาวรใหม่ในโปแลนด์ที่ตั้งอยู่เคียงข้างคลังแสงอาวุธยักษ์ที่มีรถถังและรถหุ้มเกราะทหารรบหลายร้อยคันประจำการอยู่อย่างแข็งขัน

นายทหารสหรัฐฯ คนหนึ่งเรียกโปแลนด์วันนี้ว่าเป็น “ฟันเฟืองแห่งความมั่นคงของภูมิภาคแห่งนี้”

 แต่ก่อนนี้ โปแลนด์เป็น “เด็กนอกคอก” ไม่มีใครสนใจอะไรเท่าไหร่

แต่พอรัสเซียบุกยูเครนเท่านั้นแหละ ประเทศเพื่อนบ้านทางตะวันตกของยูเครนแห่งนี้ก็มีความสำคัญขึ้นมาทันที

สงครามยูเครนทำให้เกิดการ “เคลื่อนย้ายด้านภูมิรัฐศาสตร์” ในยุโรปอย่างที่ไม่เคยปรากฏมาก่อนหลังสงครามโลกครั้งที่ 2

อยู่ดี ๆ “ศูนย์แรงดึงดูด” ของนาโตก็ย้ายจากยุโรปตะวันตก เช่น ฝรั่งเศสและเยอรมนีไปทางตะวันออก...นั่นคือโปแลนด์และประเทศในทะเลบอลติกและชาติอื่นๆ ที่ครั้งหนึ่งเคยอยู่ใต้ “ม่านเหล็ก”

หมายถึงที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพโซเวียตก่อนการล่มสลายเมื่อปี 1991

ยุโรปกลางและตะวันออกนั้นมีประวัติศาสตร์ที่เข้มข้นกว่าทางตะวันตก...โศกนาฏกรรมของสงครามในอดีตและการหวนคืนมาของความขัดแย้งที่กลายเป็นการต่อสู้ด้วยอาวุธนั้นกลับมาหลอกหลอนความดำมืดแห่งประวัติศาสตร์อีกครั้ง

ไม่นานมานี้เอง นักประวัติศาสตร์เคยเรียกโปแลนด์ว่าเป็น “หัวใจของยุโรป”

ไม่ใช่เพียงจุดที่ตั้งทางภูมิศาสตร์เท่านั้น แต่โปแลนด์ดูเหมือนจะเป็น “เบ้าหลอม” ของกระแสธารแห่งความเคลื่อนไหวทางการเมืองที่แล่นผ่านทวีปยุโรปทั้งมวล

นักประวัติศาสตร์จำนวนหนึ่งมองย้อนประวัติศาสตร์ของโปแลนด์แล้วก็ประกาศว่าความจริงประเทศนี้มีความเป็นยุโรปมากกว่าประเทศอื่นใดบนทวีปนี้ด้วยซ้ำ

เพราะบทบาทเก่าในฐานะเป็น “ปราการแห่งอารยธรรมคริสต์แห่งโลกตะวันตก”

กูรูหลายคนของโปแลนด์กำลังเตือนความทรงจำว่า คนในย่านนี้ที่มีพรมแดนประชิดกับรัสเซียได้เตือนมาตลอดว่าจะต้องตั้งการ์ดสูงไว้เพื่อป้องกัน “ความใฝ่ฝัน” ของผู้นำรัสเซียบางคนที่อาจจะยังฝันถึงอดีตอันเกรียงไกรของจักรวรรดิรัสเซียในอดีต

นักประวัติศาสตร์มีชื่อเสียงของโปแลนด์คนหนึ่งเคยกล่าวไว้ว่า

 “เราเตือนเอาไว้ก่อนหน้านี้แล้ว ไม่ว่าจะเป็นภัยคุกคามจากรัสเซีย หรือเรื่องความมั่นคงด้านพลังงาน และความเสี่ยงที่เราพึ่งพารัสเซียมากเกินไป...     แต่ไม่มีใครฟังเรา ไม่ว่าจะเป็นเยอรมนีหรือประเทศอื่น...และวันนี้พิสูจน์แล้วว่าสิ่งที่เราพยากรณ์เตือนไว้นั้นล้วนถูกต้องหมด”

วันนี้รัฐบาลโปแลนด์กำลังพยายามจะสร้างกองทัพที่แข็งแกร่งที่สุดในยุโรป...ด้วยอาวุธที่มาจากสหรัฐฯ

นายกรัฐมนตรีโปแลนด์ Mateusz Morawiecki ปราศรัยที่มหาวิทยาลัย Heidelberg University ที่เยอรมนีว่ายุโรปกำลังเข้าสู่ “จุดเปลี่ยนแห่งประวัติศาสตร์”

นั่นหมายความว่ายุโรปตะวันตกจะต้องตระหนักถึงความเปลี่ยนแปลงอย่างรุนแรงที่กำลังเกิดขึ้นจากสงครามยูเครน

การที่ประธานาธิบดีเซเลนสกีไปเยือนโปแลนด์อย่างเป็นทางการเมื่อสัปดาห์ก่อนมีความหมายสำคัญตรงที่ว่า ยูเครนกำลังจะจัดระเบียบของยุโรปตะวันออกใหม่

ตอนหนึ่งของคำกล่าวของเซเลนสกีบอกว่า “ในอนาคต 2 ประเทศของเราจะไม่มีพรมแดนแบ่งแยกประชาชนของเราอีก แต่ตอนนี้ภารกิจเฉพาะหน้าคือ การที่ยูเครนต้องได้รับชัยชนะในการทำสงครามกับผู้รุกรานก่อน”

โปแลนด์รู้ว่าหากยูเครนแพ้สงครามครั้งนี้ หนึ่งในเป้าหมายหลักของรัสเซียคือโปแลนด์อย่างปฏิเสธไม่ได้

ผู้นำโปแลนด์ยืนยันว่าจะผลักดันให้ยูเครนเข้าเป็นสมาชิกนาโตและสหภาพยุโรปโดยด่วน เพื่อสร้างป้อมปราการที่หนาแน่นสำหรับการรักษาไว้ซึ่งอธิปไตยและบูรณภาพแห่งดินแดนของตน

และเพื่อความมั่นคงของประเทศเพื่อนบ้านอื่นๆ ของยูเครนจากภัยคุกคามที่ไม่เคยชัดเจนและใกล้ตัวเท่าที่เห็นและเป็นอยู่เลย.