ถ้าจีนบุกไต้หวัน...ญี่ปุ่นจะอยู่เฉยได้หรือ?

ขณะเดียวกันก็มีคำเตือนจากฝ่ายความมั่นคงของญี่ปุ่นว่าจีนไม่จำเป็นต้องยกทัพขึ้นเกาะไต้หวันเพื่อยึดครอง

ดูตัวอย่างรัสเซียเข้ายึดไครเมียจากยูเครนเมื่อปี 2014 มอสโควไม่ต้องใช้ทหารเข้ายึดเลย เพียงใช้การสร้างกระแสข่าวและความหวาดกลัวให้กับคนในไครเมียอย่างต่อเนื่อง

พอสถานการณ์สุกงอม รัสเซียอ้างว่าต้องเข้าไปช่วยเหลือคนเชื้อสายรัสเซียที่ไม่ต้องการอยู่ใต้ยูเครน ก็ยึดกลับมาเป็นของตน โดยที่สหรัฐฯ และยุโรปไม่อาจจะระงับยับยั้งได้เลย

ที่เป็นข่าวร้อนขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง เพราะอดีตนายกฯ ญี่ปุ่นอาเบะกล่าวปราศรัยให้สถาบันวิจัยนโยบายแห่งชาติของไต้หวันฟังเมื่อสัปดาห์ก่อน

อาเบะเริ่มด้วยการตั้งข้อสังเกตว่าหมู่เกาะ Senkaku (ซึ่งจีนเรียกว่าหมู่เกาะ Diaoyu) - เกาะ Sakishima และเกาะ Yonaguni อยู่ห่างจากไต้หวันเพียง 100 กม.

ดังนั้นหากจีนบุกไต้หวันด้วยกำลังก็จะเป็นอันตรายร้ายแรงต่อญี่ปุ่นด้วย อาเบะจึงประกาศว่า

 “เหตุฉุกเฉินในไต้หวันก็เท่ากับเป็นเหตุฉุกเฉินของญี่ปุ่น...และด้วยเหตุนี้มันก็จะเป็นเหตุฉุกเฉินสำหรับพันธมิตรญี่ปุ่น-สหรัฐฯ ด้วย...”

อดีตนายกฯ ญี่ปุ่นที่ยังมีอิทธิพลค่อนข้างสูงในประเทศไม่จบแค่นั้น

ยังระบุชื่อของประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ด้วยว่าผู้นำจีนไม่ควรจะประเมินผลพวงของเรื่องนี้ต่ำเกินไป

อาเบะบอกด้วยว่าถ้าเกิดสงครามระหว่างจีนกับไต้หวันก็จะมีผลอย่างรุนแรงต่อเศรษฐกิจโลก และวันนี้เศรษฐกิจจีนก็มีความเชื่อมโยงกับเศรษฐกิจโลกอย่างเหนียวแน่น

หากปักกิ่งคิดจะบุกไต้หวันก็เท่ากับเป็น “ฆ่าตัวตายทางเศรษฐกิจ” เท่านั้น มีหรือที่จีนจะยอมให้อดีตผู้นำญี่ปุ่นประกาศคำเตือนอย่างนี้โดยไม่ตอบโต้

ทันทีทันใดนั้น กระทรวงต่างประเทศจีนก็ออกแถลงการณ์ว่าที่อาเบะพูดนั้นเป็นเรื่อง “เหลวไหลเลอะเทอะ” เป็นความพยายามที่จะแทรกแซงกิจการภายในของจีน

รัฐบาลญี่ปุ่นที่มีนายกฯ ใหม่ชื่อ ฟูมิโอะ คิชิดะ ก็รีบออกข่าวว่าสิ่งที่อดีตนายกฯ อาเบะพูดเรื่องนี้ไม่ใช่เป็นจุดยืนทางการของรัฐบาลญี่ปุ่น

เท่ากับเป็นการปรับท่าทีไม่ให้กลายเป็นเรื่องบานปลายทางการเมืองและการทูตมากไปกว่านี้

ต้องไม่ลืมว่าญี่ปุ่นมีฐานทัพสำคัญของสหรัฐฯ ในหลายจุด

รวมทั้งบนเกาะโอกินาวาทางตอนใต้ ซึ่งไม่ห่างจากไต้หวันมากนัก

ฐานทัพสหรัฐฯ ในญี่ปุ่นจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง หากสหรัฐฯ จะปกป้องไต้หวันและญี่ปุ่นในกรณีที่เกิดศึกระหว่างจีนกับไต้หวัน

ปักกิ่งกำลังกังวลว่าสหรัฐฯ กับพันธมิตรกำลังรุกเรื่องไต้หวันหนักขึ้นกว่าเดิมหลายขุม

ล่าสุดรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ แอนโทนี บลิงเคน บอกว่า อเมริกาและพันธมิตรจะ "การดำเนินการ" อะไรบางอย่าง (ที่ไม่ระบุรายละเอียด) แน่นอนหากจีนใช้กำลังเพื่อสร้างความเปลี่ยนแปลงสถานะที่เป็นอยู่เหนือไต้หวัน

ในคำปราศรัยวันนั้น อาเบะเน้นด้วยว่าญี่ปุ่นและไต้หวันต้องร่วมมือกันในการปกป้องเสรีภาพและประชาธิปไตย

หนึ่งในนักการเมืองสำคัญที่ฟังอาเบะอยู่ด้วยนั้นคือ เฉิง เหวิน-ซาน นายกเทศมนตรีเมืองเถาหยวน ทางเหนือของไต้หวัน ซึ่งคาดว่าจะเป็นผู้สมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดีในอนาคตด้วย

อาเบะเสริมต่อว่า

 “ไต้หวันที่แข็งแกร่ง ไต้หวันที่เฟื่องฟู และไต้หวันที่สามารถรับประกันเสรีภาพและสิทธิมนุษยชนได้ย่อมเป็นประโยชน์สำหรับญี่ปุ่นเช่นกัน และแน่นอนว่านั่นย่อมจะเป็นผลประโยชน์ของคนทั้งโลกด้วย”          แต่ไต้หวันก็มีเหตุจะต้องกังวลท่าทีของปักกิ่งในช่วงหลังเช่นกัน

สื่อ South China Morning Post ของฮ่องกงเพิ่งจะเผยแพร่บทสัมภาษณ์กับที่ปรึกษาด้านกิจการไต้หวันของรัฐบาลจีนที่บอกว่า

รัฐบาลปักกิ่งมีความมั่นใจว่าสถานการณ์ที่เกี่ยวกับไต้หวันนั้นอยู่ภายใต้การควบคุมได้อย่างปราศจากข้อสงสัย และไม่มีเหตุผลที่ต้องเร่งรีบในการรวมชาติโดยใช้กำลัง

หยูซินเทียน ประธานสถาบันไต้หวันศึกษาแห่งเซี่ยงไฮ้ ในฐานะที่ปรึกษาด้านไต้หวันของรัฐบาลจีน บอกว่า การแก้ไขปัญหาในประเด็นการรวมชาติกับไต้หวันไม่ได้มีแค่คำถามง่ายๆ ว่าจะมีการทำสงครามหรือไม่

เธอบอกว่าปักกิ่งมีทางเลือกเชิงรุกต่อไต้หวันได้หลายทาง ไม่ว่าจะเป็นการกดดันทางกฎหมาย เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม เพื่อบรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้

 “หากกองกำลังเอกราชของไต้หวันยั่วยุมากขึ้น เราก็มีมาตรการรับมือเช่นกัน แต่นั่นไม่เหมือนกับการทำสงคราม บางคนคิดว่าการต่อต้านเอกราชของไต้หวันทำให้เกิดคำถามว่าจะสู้หรือไม่สู้ มันไม่ง่ายอย่างนั้น ยังมีหลายขั้นตอนที่ต้องทำ และเรามีเครื่องมือมากมายในกล่องเครื่องมือของเราที่ยังไม่ได้ใช้งาน” หยูกล่าว

เธอย้ำว่ารัฐบาลจีนนั้นมีแต่จะแข็งแกร่งมากขึ้นในอนาคต และนั่นจะทำให้เป็นเรื่องยากสำหรับประเทศต่างๆ ที่จะสนับสนุนและยืนข้างไต้หวัน

และตอกย้ำว่าปักกิ่งมีความได้เปรียบทางด้านกองทัพ และสามารถใช้กำลังทหารยึดไต้หวันได้ภายในเวลาไม่กี่นาที

 “ปักกิ่งสามารถใช้เวลาแค่ไม่กี่นาทีก็ยึดไต้หวันได้แล้ว แต่เราไม่ได้เลือกที่จะทำเช่นนั้น เพราะมันจะกระทบต่อความเชื่อมั่นของประชาชนในช่องแคบไต้หวัน” หยูกล่าว

และเตือนด้วยเสียงเข้มๆ ว่า “ปัญหาของไต้หวันเป็นปัญหาหลักสำหรับจีน แต่ไม่ใช่ปัญหาของสหรัฐฯ”

ถ้าถามวอชิงตันก็จะได้รับคำตอบว่า “ใครบอกว่ามันไม่ใช่ปัญหาของสหรัฐฯ”

พูดผิดพูดใหม่ได้!.